Speedway

Wikipedysta:Braniewiak/brudnopis

Plac Strażacki
Zabytek: nr rej. B/237 z 14.12.1957
Ilustracja
Plac Strażacki, rok 1992
Państwo

 Polska

Miejscowość

Braniewo

Długość

ok. 240 m

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Plac Strażacki”
Ziemia54°22′58,1″N 19°49′29,4″E/54,382806 19,824833

Plac Józefa Piłsudskiego w Braniewieplac w Braniewie na lewym brzegu Pasłęki, stanowiący do II wojny światowej Stare Miasto

Historia

Obszar pl. Strażackiego przed II wojną światową
Pusty plac kontrastuje z ul. Gdańską
Część zabudowana
pl. Strażacki 2, siedziba PSP
Gęsta zabudowa Starego Miasta, 1635

II wojna światowa dotarła do braniewa dopiero w 1945 roku. Od ostrzału artyleryjskiego oraz bomb podczas nalotów lotnictwa Armii Czerwonej miasto legło w gruzach (ok. 80–85% zniszczeń), szczególnie mocno zniszczony był kwartał Starego Miasta. Po wojnie wiele budynków nadających się do obudowy, zostało rozebrane na cegłę, zwłaszcza gdy okazało się, ze sprzedaż cegły rozbiórkowej przynosi spory dochód[1]. Gruzy całkowicie zniknęły z pejzażu Braniewa dopiero pod koniec lat 60. XX w.[2][3]

Wielu budynków, a także ulic jednak nie odbudowano. Wśród nich znajdowały się ulice: Feuerstraße, Schmiedestraße, Breitestraße, Junkerstraße, Brückenstraße. Ten kwartał miasta – pomiędzy ratuszem, ul. Gdańską, Hozjusza i rzeką Pasłęka, otrzymał po wojnie nazwę: plac Strażacki[4].

Część tego kwartału została zabudowana, na części znajduje się zielony plac, kryjący piwnice przedwojennych kamienic[5]. Niezabudowana część kryje piwnice 5 kwartałów przedwojennej zabudowy[6].

14 grudnia 1957 założenie urbanistyczne Starego Miasta, któego znaczną część zajmuje współcześny plac Strażacki, zostało wpisane do wojewódzkiej ewidencji zabytków pod numerem B/237[7].

Plany odbudowy starówki, jak i ratusza w Braniewie podnoszone są od wielu lat. W 2007 roku rozkopano zielony plac, odkrywając mury zasypanych budynków na wysokości sklepień piwnic. Po przeprowadzonych badanianiach sondażowych plac zostaał ponownie zasypany i wyrównany[5][8].

Zobacz też

Przypisy

  1. Małgorzata Kudosz Kwartalnik historyczny, karta nr 76, Rozbierano budynki nadające się do odbudowy, [w:] IKAT. Gazeta Braniewska, 8 listopada 2013, s. 8
  2. SOFTEL, Braniewo 1945 – zapomniana masakra miasta, „portelpl” [dostęp 2018-04-13] (pol.).
  3. Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 264
  4. Heimatseite der Kreisgemeinschaft Braunsberg/Ostpreussen e.V., Braunsberg (Ermland) – geistige Hauptstadt des Ermlands, z opisu na mapie miasta
  5. a b Braniewo. Place archeologiczne na skwerze przy ulicy Gdańskiej. Być może niedługo powstaną tu kamienice, IKAT. Gazeta Braniewska, 2 listopada 2007, s. 1
  6. Archiwum MBP, Braniewo. Bloki mieszkalne przy ul. Hozjusza i placu Strażackim [nazwa red.] – strona dokumentu [online], OSA | Otwarty System Archiwizacji [dostęp 2025-02-09].
  7. Lista zabytków ujętych w wojewódzkiej ewidencji zabytków [online], www.bip.wuoz.olsztyn.pl [dostęp 2024-12-24].
  8. Plac Strażacki i ratusz w Braniewie mają zostać odbudowane - Rekonstrukcje i Odbudowy, „Rekonstrukcje i Odbudowy”, 26 września 2020 [dostęp 2025-02-09] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-10].


Strażacki Braniewo