Włodzimierz Burzyński
| |
| Data i miejsce urodzenia |
29 kwietnia 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 lipca 1970 |
| profesor nauk inżynieryjnych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Dziekan Wydziału Mechanicznego | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Włodzimierz Stanisław Burzyński (ur. 29 kwietnia 1900 w Przemyślu, zm. 17 lipca 1970 w Gliwicach) – polski inżynier teoretyk budownictwa, profesor Politechniki Lwowskiej, po wojnie Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Życiorys
Urodził się w rodzinie pieczętującej się szlacheckim herbem Trzywdar[1] jako syn Mariana Jana Tomasza, astronoma i fizyka, i Wandy z Rutkowskich[2]. W 1910 ukończył w Przemyślu szkołę powszechną, w 1918 II Gimnazjum im. J. Słowackiego, po czym zapisał się na Wydział Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej[2]. W czasie wojny polsko-ukraińskiej ochotniczo zaciągnął się do polskiego wojska, walczył do 16 grudnia 1918 w Kompanii Studenckiej 10 Pułku Piechoty w Przemyślu[1]. Uczestniczył w obronie Lwowa w 1918, akcji plebiscytowej na Spiszu i Orawie (czerwiec-lipiec 1920), wojnie polsko-bolszewickiej (od 14 sierpnia 1920), następnie w III powstaniu śląskim w 6 Pułku powstańców (od 2 maja do 26 lipca 1921)[1][2]. Będąc jeszcze studentem, w 1924 został powołany na młodszego asystenta w Katedrze Mechaniki. W czerwcu 1925 na Oddziale Drogowym Wydziału Komunikacyjnego Politechniki Lwowskiej uzyskał dyplom inżyniera budowy dróg i mostów[3][1]. 5 maja 1928 na podstawie rozprawy Studium nad hipotezami wytężenia uzyskał stopień doktora nauk technicznych[3][1]. W latach 1929–1930 studiował w Getyndze i Zurychu. Od 1930 był zastępcą profesora w Katedrze Mechaniki Ogólnej Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej[3][1]. W 1933 na podstawie pracy habilitacyjnej O rozwinięciu potencjału sprężystości i zastosowaniach uzyskał stopień doktora habilitowanego z prawem wykładania (venia legendi) mechaniki kontinuów[1]. W 1934 mianowany profesorem nadzwyczajnym mechaniki technicznej, dziekan Wydziału Mechanicznego w roku akademickim 1938/39 i wybrany w lipcu 1939 na rok akademicki 1939/1940[4].
W okresie sowieckiej okupacji Lwowa nadal prowadził działalność naukową. W sierpniu 1940 był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie[5], kierował katedrą wytrzymałości materiałów i był zastępcą dyrektora Lwowskiego Instytutu Politechnicznego. W czasie okupacji hitlerowskiej, w latach 1942–1944 kierował oddziałem mechanicznym Państwowych Technicznych Kursów Zawodowych. Aresztowany przez NKWD 4 stycznia 1945, zwolniony 10 lipca 1945, powrócił do pracy na PLw.
Zmuszony do wyjazdu ze Lwowa 13 lipca 1946 przybył do Gliwic, i objął kierownictwo dwóch katedr mechaniki na Wydziale Mechanicznym i Inżynieryjno-Budowlanym Politechniki Śląskiej. Był organizatorem Laboratorium Wytrzymałości Materiałów i współorganizatorem Laboratorium Metaloznawstwa na Wydziale Mechanicznym. 25 marca 1948 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.
Od listopada 1949 na skutej ciężkiej choroby został wyłączony z aktywnej pracy naukowej i dydaktycznej[1].
Przed wojną był projektantem mostu łukowego żelbetowego na Sole w Tresnej-Czernichowie (1934–1936) o rekordowej wówczas w Polsce rozpiętości przęsła równej 76,054 m, pięciu mostów na dopływach Soły, konstrukcji żelbetowych wież zasuw zapory w Porąbce i jednym z projektantów przełożonej drogi Żywiec–Kęty[1].
W 1950 został członkiem Komisji Nauk Technicznych Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1951 – członkiem Warszawskiego Towarzystwa Naukowego. W 1958 był członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej (w 1966 jako pierwszy otrzymał godność członka honorowego PTMTS)[1][6].
Od 15 lutego 1925 był mężem Ireny Wandy z Walkowiczów (1904–1991)[7], z którą miał synów Macieja (ur. 1929) i Jacka (ur. 1931)[2].
Zmarł w Gliwicach, pochowany na miejscowym cmentarzu komunalnym (sektor C2-18-4)[7].
Odznaczenia
- Śląska Wstęga Waleczności i Zasługi I klasy
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
Źródło:[2].
Nagrody
- Nagroda Państwowa III stopnia za prace naukowe w dziedzinie mechaniki technicznej (1951)[8]
Upamiętnienie
Z inicjatywy wychowanków Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej, 10 lipca 2020 w Czernichowie na wschodnim przyczółku, stanowiącym pozostałość mostu nad rzeką Sołą sprzed II wojny światowej, odbyło się uroczyste odsłonięcie i poświęcenie monumentu upamiętniającego profesora Włodzimierza Burzyńskiego[9].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j Radosław Jasiński. Upamiętnienie Profesora Włodzimierza Burzyńskiego. „Inżynieria i Budownictwo”. Nr 9, s. 449–451, 2020. Warszawa: Fundacja PZITB Inżynieria i Budownictwo. ISSN 0021-0315. [dostęp 2024-07-19].
- ↑ a b c d e Zbigniew S. Olesiak, Ryszard B. Pęcherski. Włodzimierz Burzyński Biografia i dzieło o wytężeniu materiałów. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej Rok 2012”. Rok 2012, s. 90–119, 2013. Warszawa: Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej. ISSN 2084-9702. [dostęp 2024-07-19].
- ↑ a b c Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 57.
- ↑ Władze Politechniki Lwowskiej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 155 z 13 lipca 1939.
- ↑ [Dzieje najnowsze: Tom 14, PAN, 1983]
- ↑ Członkowie Honorowi [online], Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, 5 lutego 2018 [dostęp 2024-07-19] (pol.).
- ↑ a b Cmentarze komunalne w Gliwicach [online], gliwice.grobonet.com [dostęp 2024-07-19].
- ↑ Nagrody państwowe za 1951 r. za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego i sztuki. „Głos Koszaliński”. Rok III, Nr 201 (822), s. 6, 26 lipca 1951. Koszalin: KW PZPR. [dostęp 2024-07-19].
- ↑ Commemoration of Professor Włodzimierz Burzyński [online], Administracja Osiedla Studenckiego [dostęp 2024-07-19] (ang.).
Bibliografia
- Politechnika Lwowska 1844–1945, praca zbiorowa pod przew. Roberta Szewalskiego, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1993, ISBN 83-7085-058-8.