Spatha
Spatha – długi miecz używany przez jazdę rzymską, rozpowszechniony w czasach cesarstwa.
Prawdopodobnie wywodzący się od miecza celtyckiego, był cięższy od tradycyjnego gladiusa i charakteryzował się obosieczną głownią, typową rękojeścią mieczową średniej długości oraz grubym i prostym jelcem. W przeciwieństwie do gladiusa dostosowanego przede wszystkim do użycia w ciasnym szyku pieszym pod osłoną dużej tarczy zwanej scutum, spatha lepiej nadawała się dla jazdy oraz walki w szyku luźniejszym, a obosieczna prosta głownia sprzyjała zadawaniu silnych ciosów we wszystkich kierunkach.
Dla kawalerzysty walczącego z piechotą ten sposób walki był odpowiedniejszy niż szybkie, skryte pchnięcia gladiusem. Uderzenia spathą pozwalały złamać broń drzewcową, obcinać kończyny lub ogłuszyć przeciwnika nawet bez przerąbania hełmu. Sposób zadawania uderzeń i wyważenie tego miecza pozwala przypuszczać, że zapewniał on dużą przewagę nad żołnierzem pieszym uzbrojonym w miecz krótki, stwarzał też większe możliwości w starciu wręcz przeciw broni drzewcowej. Charakterystyczna rękojeść dawała solidne podparcie dla nadgarstka i pewny uchwyt, co sugeruje bardzo dynamiczny i agresywny sposób walki, zaś cechy wyważenia pozwalają przypuszczać, że celem szermierczym było rozstrzygnięcie starcia pierwszym lub drugim uderzeniem[a].
Uwagi
- ↑ Doświadczenia z rekonstrukcją walki konnej przeprowadzone przez Wojciecha Zabłockiego w latach 80. XX wieku wykazały, że starcie kawalerzystów w galopie nie daje czasu na wymianę ciosów dłuższą niż jedno, najwyżej dwa uderzenia; w warunkach bitwy nie było zaś możliwości powtórzenia ataku.
Bibliografia
- Juraj Hradský, Pavel Habáň, Czar broni białej, Warszawa: Bellona, 2001, ISBN 83-11-09254-0, OCLC 297541669.