Sojuz 5 (kod wywoławczy Байкал – „Bajkał”) był statek kosmiczny typu Sojuz, wystrzeloną przez ZSRR 15 stycznia 1969 roku. Pojazd połączył się na orbicie ze statkiem kosmicznym Sojuz 4.

• Boris Wołynow (1)
• Aleksiej Jelisiejew (1) (tylko start)
• Jewgienij Chrunow (1) (tylko start)

• Anatolij Filipczenko (1)
• Walerij Kubasow (1)
• Wiktor Gorbatko (1)

• Anatolij Kuklin (1)
• Władisław Wołkow (1)
• Piotr Kołodin (1)

• Boris Wołynow

Na pokładzie kapsuły znajdował się dowódca, Boris Wołynow, i dwóch inżynierów lotu, Jelisiejew i Chrunow, którzy mieli przejść na pokład Sojuza 4 przed powrotem na Ziemię. Załoga przeprowadziła badania naukowe, w tym techniczne i medyczne, a także przetestowała urządzenia pokładowe pojazdu. Głównym celem misji było połączenie z kapsułą Sojuz 4 i stworzenie w ten sposób eksperymentalnej stacji kosmicznej.

Wołynow pozostał na pokładzie Sojuza 5 i powrócił na Ziemię po bardzo burzliwym wejściu w atmosferę. Moduł serwisowy Sojuza nie odłączył się po odpaleniu silników hamujących. W tym momencie kosmonauta nie był już w stanie przerwać manewru wejścia w atmosferę. Awaria mechanizmu odrzucania silników hamujących miała już miejsce podczas misji kapsuł Wostok i Woschod, lecz w wypadku Sojuza stanowiła o wiele większe zagrożenie - moduł serwisowy Sojuza był znacznie większy niż niewielkie moduły silników hamujących tamtych pojazdów.

Gdy kapsuła napotkała opór powietrza, połączony wciąż pojazd przybrał najbardziej stabilną aerodynamicznie pozycję - nosem naprzód. Ciężki moduł lądownika miał za osłonę jedynie metalowy właz - uszczelki włazu zaczęły się palić, wypełniając wnętrze kabiny toksycznymi oparami. Przyspieszenie, które normalnie wciskało kosmonautę w fotel, w tym wypadku wyciągało Wołynowa z jego uprzęży.

Wraz ze wzrostem temperatury i oporu aerodynamicznego, elementy łączące lądownik z modułem serwisowym zerwały się zanim doszło do zniszczenia włazu. Moduł lądownika natychmiast ustawił się we właściwej pozycji, osłoną termiczną naprzód. Wołynowa czekał jeszcze jeden problem - linki spadochronu uległy częściowemu splątaniu, co w połączeniu z awarią rakiet hamujących spowodowało bardzo twarde lądowanie, w którym Wołynow stracił część zębów.

Kapsuła wylądowała w górach Ural, w pobliżu Orenburga - daleko od planowanego miejsca lądowania w Kazachstanie. Na zewnątrz panowała temperatura -38 °C. Wiedząc, że ekipy ratunkowe przybędą za wiele godzin, Wołynow opuścił kapsułę i przeszedł kilka kilometrów, zanim znalazł schronienie w chatce miejscowego chłopa. Wołynow nie poleciał w kosmos przez następnych siedem lat, aż do misji Sojuz 21.

Po uroczystym powrocie kosmonautów obu misji do Moskwy 22 stycznia doszło do incydentu z ostrzelaniem samochodu kosmonautów (zobacz w artykule Sojuz 4).

• Pierwsze wyjście: Jelisiejew i Chrunow
• Start: 16 stycznia 1969
• Koniec: 16 stycznia, 01:15 UTC
• Czas trwania: 37 minut

• lista startów statków kosmicznych typu Sojuz
• program Sojuz

• artykuł na stronie Encyclopedia Astronautica
• Sojuz 5 na stronie Spacefacts (ang.)