Speedway

Mehdi Bazargan

Mehdi Bazargan
مهدی بازرگان
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 września 1907
Bazargan

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 1995
Zurych

Premier Islamskiej Republiki Iranu
Okres

od 4 lutego 1979
do 6 listopada 1979

Poprzednik

Szapur Bachtijar

Następca

Mohammad Ali Radżai

Minister spraw zagranicznych Iranu (p.o.)
Okres

od 1 kwietnia 1979
do 14 kwietnia 1979

Poprzednik

Karim Sandżabi

Następca

Ebrahim Jazdi

podpis

Mehdi Bazargan (perski: مهدی بازرگان; ur. 1 września 1907 w Bazarganie, zm. 20 stycznia 1995 w Zurychu) – irański inżynier, polityk, premier.

Życiorys

Był narodowości azerskiej[1]. Był współpracownikiem premiera Mosaddegha i przeciwnikiem szacha Mohammada Rezy Pahlawiego[2], Mosaddegh mianował Bazargana dyrektorem National Iranian Oil Company[3]. Po 1953, kiedy premier został obalony, Bazargan kilkakrotnie był więziony[2]. W 1963 założył Ruch Wyzwolenia Iranu, którego stał się przywódcą[2]. W 1964 udał się na emigrację do Francji i do kraju powrócił w 1978[2]. W tym samym roku utworzył ugrupowanie polityczne Stowarzyszenie Wolności i Praw Człowieka[2]. W wyniku rewolucji, która obaliła szacha, 4 lutego 1979 stanął na czele Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego[2]. W kwietniu pełnił również obowiązki szefa dyplomacji[2]. 6 listopada 1979 podał się do dymisji w proteście przeciwko zajęciu ambasady Stanów Zjednoczonych i był w opozycji wobec Chomejniego[2][4]. Następnie został wybrany do Islamskiego Zgromadzenia Konsultatywnego[1]. W 1985 odrzucono jego kandydaturę na urząd prezydenta[1].

Przypisy

  1. a b c Robert Czulda: Iran 1925–2014. Od Pahlawich do Rouhaniego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 244. ISBN 978-83-01-17947-2.
  2. a b c d e f g h Encyklopedia Powszechna PWN. Suplement, tom 5, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1989, ISBN 83-01-08614-9, s. 42.
  3. Robert Czulda: Iran 1925–2014. Od Pahlawich do Rouhaniego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 51 i 244. ISBN 978-83-01-17947-2.
  4. Ervand Abrahamian: Historia współczesnego Iranu. Warszawa: Książka i Wiedza, 2011, s. 18. ISBN 978-83-05-13597-9.