Lokomotywa spalinowa (również spalinowóz) – lokomotywa w której zastosowano silnik spalinowy, zazwyczaj czterosuwowy (czasem dwusuwowy np. ST44) silnik Diesla.

Ponieważ charakterystyka silnika spalinowego uniemożliwia jego bezpośrednie zastosowanie do napędu lokomotywy, stosuje się przekładnię:

• mechaniczną
• hydrauliczną
  • hydrostatyczną (rzadko, w lokomotywach małych mocy i prędkości)
  • hydrokinetyczną
• elektryczną (tzw. lokomotywa spalinowo-elektryczna).

Najbardziej rozpowszechnione są lokomotywy o przekładni elektrycznej – silnik spalinowy napędza prądnicę, a osie napędowe są obracane za pomocą silników elektrycznych. Prędkość jazdy lokomotywy spalinowej reguluje się poprzez zmiany wzbudzenia prądnicy za pomocą nastawnika elektrycznego, zmieniającego opór elektryczny w obwodzie wzbudzenia.

• na początku Lw (w oznacza silnik wysokoprężny),
• rodzaj przekładni:
  • e – elektryczna
  • h – hydrokinetyczna
  • m – mechaniczna
• nr serii

Przykłady: Lwe-55, Lwh-64.

 Osobny artykuł: Oznaczenia lokomotyw spalinowych w Polsce.

Lokomotywy spalinowe innych przewoźników najczęściej oznaczane są według oznaczeń fabrycznych lub dziedziczą oznaczenie po poprzednich użytkownikach, np. S200, T448p, 060Da (=ST43 PKP), TEM2 (=SM48 PKP), M62 (=ST44 PKP), 401Da, Ls1200p (=SM31 PKP).

• rodzaj lokomotywy:
  • L – lokomotywa spalinowa bez przedziału bagażowego
  • Lf – lokomotywa spalinowa z przedziałem bagażowym
• liczba osi napędnych:
  • brak – 2 osie
  • y – 3 osie
  • x – 4 osie
  • w – 5 osi
  • z – 6 osi
• liczba i położenie osi tocznych:
  • a – 1 oś toczna z przodu
  • b – 1 oś toczna z tyłu
  • n – 1 oś toczna z przodu i 1 oś toczna z tyłu
• rodzaj silnika:
  • c – silnik niskoprężny
  • d – silnik wysokoprężny
• przekładnia:
  • 1 – mechaniczna
  • 2 – hydrauliczna
  • 3 – hydromechaniczna
  • 4 – elektryczna

• lista lokomotyw spalinowych eksploatowanych w Polsce