Koszary w Nieświeżu
 Budynek Koszar Pomonopolowych – obecnie (2020) muzeum | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
koszary |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele | |
Koszary w Nieświeżu – kompleksy koszarowe znajdujące się na terenie garnizonu Nieśwież.
Charakterystyka
Na terenie garnizonu nieświeżkiego funkcjonowały trzy kompleksy koszarowe. Były to Koszary Pomonopolowe, Koszary Bernardyńskie i Koszary Farne/Jezuickie.
Obiekty Koszar Pomonopolowych budowane były do 1898 na potrzeby rosyjskiego monopolu spirytusowego. Wzniesiono je z czerwonej cegły, a w 1914 zajmowała je rosyjska 30 Brygada Artylerii[1].
Koszary Bernardyńskie i Farne/Jezuickie były adaptowanymi i rozbudowanymi przez Rosjan budynkami poklasztornymi, pochodzącymi jeszcze z okresu I Rzeczypospolitej. Podobna była również geneza zabudowań magazynowych zajmowanych przez wojsko na terenie czynnego klasztoru benedyktynek. Sumaryczna pojemność nieświeżkich koszar wynosiła około 800 ludzi i 900 koni[2].
Po I wojnie światowej koszary w Nieświeżu przejęło Wojsko Polskie. Początkowo stacjonowały tu jednostki formacji granicznych II Rzeczypospolitej. Były to między innymi: IV Warszawski batalion etapowy[3], II Poznański batalion etapowy i Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Nieświeżu[4][5].
W 1923 swoje szwadrony do remontowanych obiektów wprowadzał 27 pułk ułanów. W Koszarach Farnych stacjonowały dowództwo pułku oraz 1 szwadron, a w Koszarach Bernardyńskich – 2 szwadron. Stały sie one stałym miejscem zakwaterowania pułku do 1939[6].
Stan techniczny koszar był bardzo słaby. Jeszcze na przełomie lat 20. i 30. XX w. dowódca pułku, ppłk dypl. Fryderyk Mally, opisywał go jako „na ogół opłakany”. Budynki wymagały ciągłych napraw i adaptacji[6].
Do dziś (2020) zachowały się wszystkie kompleksy koszarowe w Nieświeżu. W ceglanych budynkach byłych Koszar Pomonopolowych przy ul. Leninskaja 96 mieści się Muzeum Historyczno-Krajoznawcze; w budynkach Koszar Farnych w obrębie ulic: Leninskaja – Mickiewicza – Giejsika znajduje się cerkiew i klasztor prawosławny; Koszary Bernardyńskie przy ul. Giejsika 1 nie są użytkowane, a w dawnym klasztorze benedyktynek przy ul. Czkałowa 8 mieści się szkoła średnia[7].
Przypisy
- ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 28.
- ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 28-29.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 29.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 79,81,82.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
- ↑ a b Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 29.
- ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 29–30.
Bibliografia
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Szymon Kucharski, Juliusz Tym: 27 pułk ułanów. T. 35. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2020, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. Odznaki kawalerii. ISBN 978-83-8164-151-7.
- Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281.