Konklawe 1294
![]() | |
Daty i miejsce | |
23–24 grudnia 1294 | |
Neapol | |
Główne postacie | |
Dziekan | |
---|---|
Kamerling |
Tommaso d’Ocra OCel |
Protoprezbiter |
Pietro Peregrossi (nieobecny) |
Protoprezbiter elektorów |
Benedetto Caetani (do wyboru 24 grudnia) |
Protodiakon | |
Wybory | |
Liczba głosowań |
3 |
Liczba elektorów • uczestnicy • nieobecni |
|
Wybrany papież | |
![]() | |
Benedetto Caetani Przybrane imię: Bonifacy VIII |
Konklawe 23–24 grudnia 1294 – konklawe, które odbyło się w Neapolu po abdykacji papieża Celestyna V i zakończyło się wyborem Bonifacego VIII na jego następcę.
Pontyfikat Celestyna V. Przywrócenie konstytucji Ubi periculum
Celestyn V, świątobliwy eremita wybrany na przez Kolegium Kardynalskie jako kandydat kompromisowy po dwuletniej sediswakancji 1292-94, okazał się całkowicie nieprzygotowany do pełnienia powierzonego mu urzędu. Zdając sobie ze sprawę z własnej niekompetencji 13 grudnia 1294, zaledwie po pięciu miesiącach pontyfikatu, złożył prawdopodobnie pierwszą w dziejach Kościoła całkowicie dobrowolną abdykację. W ciągu tego krótkiego czasu przywrócił jednak moc obowiązującą konstytucji Ubi periculum ustanawiającej instytucję konklawe (została ona zawieszona przez Adriana V w 1276), a także mianował 13 nowych kardynałów[1].
Powiadano, że duży wpływ na decyzję Celestyna V o abdykacji miał ambitny kardynał Benedetto Caetani, w rzeczywistości jednak wiadomo, że Celestyn V radził się w tej kwestii wielu różnych osób[1].
Lista uczestników
W konklawe wzięło udział 17 z 22 kardynałów, w tym 12 Włochów i 5 Francuzów[2][3][1]:
- Gerardo Bianchi (nominacja kardynalska: 12 marca 1278) – kardynał biskup Sabiny; prymas Świętego Kolegium Kardynałów
- Giovanni Boccamazza (22 grudnia 1285) – kardynał biskup Tusculum
- Matteo d’Acquasparta OFM (16 maja 1288) – kardynał biskup Porto e Santa Rufina; penitencjariusz większy
- Hugues Aycelin de Billom OP (16 maja 1288) – kardynał biskup Ostia e Velletri; komendatariusz kościołów prezbiterialnych S. Sabina i S. Prassede
- Simon de Beaulieu (18 września 1294) – kardynał biskup Palestriny
- Bérard de Got (18 września 1294) – kardynał biskup Albano
- Benedetto Caetani (12 kwietnia 1281) – kardynał prezbiter Ss. Silvestro e Martino; komendatariusz kościołów prezbiterialnych Ss. IV Coronati i S. Susanna; komendatariusz diakonii S. Agata
- Tommaso d’Ocra OCel (18 września 1294) – kardynał prezbiter S. Cecilia; kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego
- Jean Le Moine (18 września 1294) – kardynał prezbiter Ss. Marcellino e Pietro
- Pietro d'Aquila OSB (18 września 1294) – kardynał prezbiter S. Croce in Gerusalemme
- Guillaume Ferrier (18 września 1294) – kardynał prezbiter S. Clemente
- Giovanni Castrocoeli OSB (28 października 1294) – kardynał prezbiter S. Vitale; administrator archidiecezji Benewent i diecezji Sant’Agata de’ Goti; wicekanclerz Świętego Kościoła Rzymskiego
- Matteo Orsini Rosso (31 maja 1262) – kardynał diakon S. Maria in Portico; komendatariusz kościoła prezbiterialnego S. Maria in Trastevere; protodiakon Świętego Kolegium Kardynałów; archiprezbiter bazyliki watykańskiej
- Giacomo Colonna (12 marca 1278) – kardynał diakon S. Maria in Via Lata; komendatariusz diakonii S. Maria in Aquiro i kościoła prezbiterialnego S. Marcello; archiprezbiter bazyliki liberiańskiej
- Pietro Colonna (16 maja 1288) – kardynał diakon S. Eustachio
- Landolfo Brancaccio (18 września 1294) – kardynał diakon S. Angelo in Pescheria
- Guglielmo de Longhi (18 września 1294) – kardynał diakon S. Nicola in Carcere Tulliano; komendatariusz kościoła prezbiterialnego Ss. XII Apostoli
Spośród obecnych elektorów dziewięciu mianował Celestyn V (1294), trzech Mikołaj IV (1288–1292), dwóch Mikołaj III (1277–1280), po jednym Honoriusz IV (1285–1287) i Urban IV (1261–1264).
Nieobecni
5 kardynałów (2 Włochów i 3 Francuzów) nie uczestniczyło w elekcji. Pietro Peregrossi i Napoleone Orsini byli nieobecni z powodu choroby (Peregrossi zmarł kilka miesięcy po konklawe)[4][5], natomiast trzech francuskich kardynałów będących nominatami Celestyna V wciąż nie przybyło do kurii papieskiej[6]:
- Pietro Peregrossi (16 maja 1288) – kardynał prezbiter S. Marco; protoprezbiter Świętego Kolegium Kardynałów; kamerling Świętego Kolegium Kardynałów
- Nicolas l'Aide de Nonancourt (18 września 1294) – kardynał prezbiter bez tytułu
- Robert de Pontigny OCist (18 września 1294) – kardynał prezbiter bez tytułu
- Simon de La Charite OSBCluny (18 września 1294) – kardynał prezbiter bez tytułu
- Napoleone Orsini Frangipani (16 maja 1288) – kardynał diakon S. Adriano
Dwóch nieobecnych mianował Mikołaj IV, a trzech Celestyn V.
Przebieg konklawe. Wybór Bonifacego VIII
Ponieważ do abdykacji Celestyna V doszło w Neapolu, kardynałowie zebrali się na konklawe właśnie w tym mieście w zamku Castel Nuovo. Konklawe rozpoczęło się 23 grudnia 1294 i skończyło się już następnego dnia. W pisemnym głosowaniu wyraźną większość głosów otrzymał kardynał Benedetto Caetani, który w wyniku przeprowadzonego następnie akcesu został jednomyślnie wybrany na papieża i przybrał imię Bonifacy VIII. 23 stycznia 1295 w Rzymie odbyła się uroczysta inauguracja jego pontyfikatu[1][3].
Przypisy
- ↑ a b c d John Paul Adams: Sede Vacante 1294. 2010. [dostęp 2015-03-05].
- ↑ Lista kardynałów wg Konrad Eubel: Hierarchia Catholica Medii Aevi. Volumen I. Münster-Padwa: 1913-1960, s. 12. oraz John Paul Adams: Sede Vacante 1294. 2010. [dostęp 2015-03-05]., zobacz jednak przypisy odnośnie do nieobecności poszczególnych elektorów
- ↑ a b Konrad Eubel: Hierarchia Catholica Medii Aevi. Volumen I. Münster-Padwa: 1913-1960, s. 12.
- ↑ Giulia Barone: ORSINI, Napoleone. [w:] Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 79 [on-line]. 2013. [dostęp 2024-12-24]. (wł.).
- ↑ Giancarlo Andenna: PEREGROSSO, Pietro. [w:] Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 82 [on-line]. 2015. [dostęp 2024-12-24]. (wł.).
- ↑ Ex Bartholomei de Cotton Historia Anglicana. [w:] MGH SS 28 [on-line]. s. 611. [dostęp 2024-12-24]., por. Peter Herde: Cölestin V. (1294): (Peter vom Morrone) der Engelpapst : mit einem Urkundenanhang und Edition zweier Viten. Hiersemann, 1981, s. 100. ISBN 978-3-7772-8102-5.