Ignacy Wieniewski

Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1896 Tarnopol
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1986 Londyn
Zawód, zajęcie	historyk literatury, filolog klasyczny, eseista, tłumacz, urzędnik
Edukacja	IV Gimnazjum we Lwowie
Alma Mater	Uniwersytet Paryski, Collège de France, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie
Pracodawca	Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Polski Uniwersytet na Obczyźnie
Odznaczenia

Ignacy Wieniewski (ur. 28 stycznia 1896 w Tarnopolu, zm. 16 sierpnia 1986 w Londynie) – polski historyk literatury, filolog klasyczny, eseista, tłumacz, urzędnik.

W 1914 ukończył z odznaczeniem C. K. IV Gimnazjum we Lwowie^[1][2] (kształcił się wraz z Janem Parandowskim, a jego nauczycielami w zakresie języków antycznych byli polscy filologowie: Kazimierz Kolbuszewski, Jan Szczepański i Wincenty Śmiałek). Wybuch I wojny światowej zastał go w Paryżu, gdzie spędzał wakacje w roku 1914. W latach 1914–1917 studiował filologię klasyczną na Sorbonie i w Collège de France w Paryżu. Studia ukończył w 1917, przedstawiając pracę dyplomową pt. L’Element grecs dans la litterature polonaise de la Renaissance (Element grecki w literaturze polskiej epoki Odrodzenia). Wstąpił do formowanej we Francji armii gen. Józefa Hallera i wraz z nią powrócił do Polski. 1918–1921 pogłębiał studia klasyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Zakończył je doktoratem na podstawie dysertacji pt. Historia poglądów na charakter poematów Homera (promotor: prof. Stanisław Witkowski).

W latach 1921–1923 był asystentem na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i zastępcą nauczyciela w gimnazjum. W 1923 został zatrudniony na stanowisku referenta prasowego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie. Od 1926 do 1933 był kierownikiem referatu szkolnictwa polskiego za obczyźnie w tymże ministerstwie. W latach 1933–1939 był nauczycielem greki i łaciny w gimnazjach i liceach warszawskich.

Brał udział w wojnie obronnej Polski 1939. Po ataku wojsk sowieckich na Polskę przekroczył wraz z oddziałem granicę rumuńską i został internowany w Rumunii. W mieście Craiova założył polskie gimnazjum i przez rok był dyrektorem tej szkoły. Jako porucznik rezerwy przedostał się w roku 1940 do Francji, by tam wstąpić do tworzących się oddziałów polskich. Po klęsce Francji służył w wojsku polskim na terenie Wielkiej Brytanii. W latach 1941–1945 był naczelnikiem Wydziału Polskiego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Londynie. Krótko był też wykładowcą łaciny polskim gimnazjum w Perth.

Po zakończeniu wojny nie powrócił do kraju. W latach 1945–1954 pracował w Komitecie Oświaty Polaków w Wielkiej Brytanii. W 1953 odbył habilitację i został docentem, później profesorem Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie. W 1966 odszedł na emeryturę. Członek i przewodniczący Wydziału Humanistycznego Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Mimo propozycji i zabiegów polskich filologów klasycznych (m.in. Kazimierza Kumanieckiego, profesora Uniwersytetu Warszawskiego) do Polski nie powrócił. W Londynie spędził resztę życia. Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)^[3].

Zarządzeniem z 15 sierpnia 1985 Prezydenta RP na uchodźstwie Edwarda Raczyńskiego został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi położone dla kultury polskiej^[4].

Był utalentowanym i cenionym tłumaczem, autorem licznych przekładów z literatury greckiej i rzymskiej, m.in. przełożył Eneidę Wergiliusza oraz Iliadę Homera (obie translacje prócz edycji londyńskich doczekały się też kilku wydań krajowych). Mniejsze dokonania translacyjne zawarł w zbiorku Muza i Kamena. Wybór przekładów literatury greckiej i rzymskiej (Londyn 1976). Wypowiadał się też kilkakrotnie w sprawach translatoryki jako teoretyk przekładu.

W pracy naukowej chętnie sięgał do literatury polskiej i wykazywał wpływy antyczne u autorów polskich doby renesansu, romantyzmu, Młodej Polski. Prócz rozpraw dotyczących antyku pisywał też liczne eseje i szkice o stanie kultury i literatury polskiej na obczyźnie. W swych esejach przeciwstawił XX-wiecznemu dehumanizmowi wzór człowieczeństwa wywiedziony z kultury antycznej. Przez kilka lat pełnił (od 1957) pełnił funkcję wiceprezesa Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1960 został uhonorowany nagrodą tegoż Związku. W 1981 otrzymał nagrodę pisarską Stowarzyszenia Polskich Kombatantów^[5].

Laureat Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1961^[6].

• Szkolnictwo polskie na obczyźnie (Warszawa 1930)
• Podstawy kultury polskiej. Próby zarysu (Londyn 1946)
• Powrót na Via Appia (Londyn 1951)
• Antycznym szlakiem. Studia i szkice (Londyn 1964)
• Kalejdoskop wspomnień (Londyn 1970)
• Pisma wybrane (Londyn 1980)
• Wpływ kultury klasycznej na kulturę polską (Londyn 1982)

• Jerzy Starnawski, Wieniewski Ignacy, w: Słownik badaczy literatury polskiej, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ISBN 83-7016-772-1, Łódź 1994, s. 320–325 (bibl.).
• Alicja Szałagan, Ignacy Wieniewski, w: Jadwiga Czachowska (red.), Słownik współczesnych pisarzy polskich, seria 2, t. 3, Warszawa 1980, s. 35–38.
• Marian Szarmach, Profesor Ignacy Wieniewski (1896-1986), „Meander” 42, 1987, nr 9-10, s. 465–472.