Hradiwka (obwód lwowski)
 Kościół greckokatolicki Najświętszej Eucharystii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Hromada | |
| Populacja (2016) • liczba ludności • gęstość |
|
| Kod pocztowy |
81532 |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 49°41′32″N 23°32′36″E/49,692222 23,543333
| |
Hradiwka albo Hoszany[2] (ukr. Градівка) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie lwowskim, w hromadzie Gródek. Liczy 1400 mieszkańców.
Do 1961 roku miejscowość nosiła nazwę Hoszany (ukr. Гошани).
Położenie
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich opisywał położenie miejscowości w następujący sposób:
Cała okolica jest pagórkowata, poprzerzynana dolinami kilku potoków, w których rozrzucone są chaty. Najwyżej wznosi się jedno wzgórze na południe od wsi do 331 m, na północ od wsi ściele się wzgórze lesiste ze szczytem 323 m wysokim. Przez środek wsi wije się dział wodny europejski od południa ku północy oddzielając dopływy Wereszycy (dorzecze Dniestru) od dopływów Wiszni (uchodzącej do Sanu)[3].
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi 1426 roku[4].
W drugiej połowie XV wieku wieś należała do szlachcica Tomasza Łopatyńskiego. Z tego właśnie okresu pochodzi datowana na 1462 rok pisemna wzmianka o tym, iż w Hoszanach istniał dwór obronny, którego ślady wałów zachowały się do dzisiaj[5].
Podczas wyprawy na czambuły w trakcie wojny polsko-tureckiej 1672-1676 w rejonie Hoszan straże przednie Hetmana Sobieskiego, natrafiwszy na oddział tatarski, rozbijając go, dostarczyły Hetmanowi bardzo pożądanej wiadomości o tym, iż główny kosz tatarski hetmana Nuradyn-Sołtana znajduje się pod Komarnem[6].
W dniu bitwy pod Komarnem żołnierze pokonali około 100 kilometrów i wyzwolili z jasyru 20 tysięcy osób. W południowej części wsi wznosi się mogiła, w której według podania mają spoczywać Polacy polegli w bitwie stoczonej z Turkami za Jana Sobieskiego[3].
Na przełomie lat 1832/1833 tutejszy dwór (dziś nieistniejący) Henryka Janki odwiedzał wielokrotnie polski poeta romantyczny Seweryn Goszczyński[7].
W II Rzeczypospolitej wieś była siedzibą gminy wiejskiej Hoszany w powiecie rudeckim, w województwie lwowskim. W 1931 r. liczyła prawie 1500 mieszkańców, wśród których Polacy stanowili ok. 40%. W czerwcu 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN – UPA zamordowali tutaj 25 Polaków, paląc 45 polskich zagród[8].
Regionalne muzeum historyczno-krajoznawcze
Muzeum powstało z inicjatywy mieszkańca wsi Iwana Jacenki i mieści się w przypominającej średniowieczną twierdzę budowli, wzniesionej przez niego na własnym podwórzu. Wśród 3 tysięcy eksponatów w muzeum obejrzeć można m.in. różne rodzaje broni (od broni kozackiej do tej używanej w czasie II wojny światowej), stare przedmioty gospodarstwa domowego, stroje ludowe i ręczniki, a także różnorodne instrumenty muzyczne[9].
Świątynie
Oprócz nowego murowanego Kościoła Najświętszej Eucharystii we wsi znajduje się również wybudowana w 1878 roku drewniana cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego[10].
Przypisy
- ↑ https://archive.lvivoblrada.gov.ua/UserFiles/Image/docs/proekt/папка/Паспорти/Паспорт%20Городок%20(3).docx
- ↑ Polskie egzonimy uchwalone na 133. posiedzeniu KSNG. Hradiwka jest egzonimem głównym, zaś Hoszany wariantowym.
- ↑ a b Hoszany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 165.
- ↑ Історія міст і сіл УРСР. Львівська область. Київ: 1968, s. 258.
- ↑ М. Легедза: Історія села Градівка. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-10)]. (ukr.).
- ↑ Wyprawa Sobieskiego na czambuły tatarskie w 1672 roku. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-04)].
- ↑ Janina Rosnowska, Goszczyński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1977, s. 233.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 825, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ М. Глушко: Музей у Градівці завжди відкритий для відвідувачів. Народна думка – часопис Городоччини, 2011-07-22. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-20)]. (ukr.).
- ↑ Градівка. Преображення Господнього 1878. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-09)]. (ukr.).
Linki zewnętrzne
- Hoszany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 165.
- Hradiwka na stronie Rady Najwyższej Ukrainy