Speedway

Edward von Ropp

Edward Ropp
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 grudnia 1851
Liksna

Data i miejsce śmierci

25 lipca 1939
Poznań

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku

Arcybiskup metropolita mohylewski
Okres sprawowania

1917–1939

Biskup diecezjalny wileński
Okres sprawowania

1903–1917

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Diakonat

13 lipca 1886

Prezbiterat

2 sierpnia 1886

Nominacja biskupia

9 czerwca 1902

Sakra biskupia

3 listopada 1902

podpis
Odznaczenia
Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP)
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

3 listopada 1902

Konsekrator

Bolesław Hieronim Kłopotowski

Współkonsekratorzy

Antoni Baranowski
Kazimierz Ruszkiewicz

Edward Ropp (niem. Eduard Michael Johann Maria Baron von der Ropp; ur. 2 grudnia 1851 w Liksnie k. Dyneburga, zm. 25 lipca 1939 w Poznaniu) – biskup katolicki, ziemianin Imperium Rosyjskiego i polityk narodowo-konserwatywny. Ordynariusz w Tyraspolu (1902–1903), biskup wileński (1903–1917), arcybiskup mohylewski i metropolita katolicki w Rosji (1917–1926).

Życiorys

Trzeci z czwórki synów barona Emmericha Juliusa von der Roppa i hrabianki Izabelli Józefy Plater-Zyberk (Isabella von Plater-Syberg), córki Michała Platera-Zyberka, cywilnego wicegubernatora wileńskiego. Po studiach prawniczych na Uniwersytecie Petersburskim pracował w administracji państwowej. Posiadał dobra ziemskie w ujeździe święciańskim[1]. Wstąpił do seminarium duchownego w Kownie. Studia teologiczne uzupełniał za granicą na Uniwersytecie Leopolda i Franciszka w Innsbrucku i na Uniwersytecie we Fryburgu[2]. Po powrocie przyjął święcenia kapłańskie w Kownie 20 lipca 1886 r. Proboszcz w Lipawie na Łotwie, kanonik żmudzki. Troszczył się o rozwój szkolnictwa ludowego i działalność charytatywną.

9 czerwca 1902 mianowany biskupem tyraspolskim przez Leona XIII, sakrę biskupią przyjął 16 listopada 1902 w Petersburgu z rąk abpa Bolesława Hieronima Kłopotowskiego (współkonsekratorzy − Antoni Baranowski i Kazimierz Ruszkiewicz). 9 listopada 1903 mianowany biskupem wileńskim przez Piusa X, ingres do katedry wileńskiej odbył 2 grudnia 1903.

W 1906 został wybrany deputowanym z guberni wileńskiej do nowo ustanowionej Dumy Państwowej, gdzie wszedł do Koła Kresowego. Był zwolennikiem autonomii dla Polaków[1]. Za sprzeciw wobec rusyfikacji i domaganie się od władz carskich odszkodowania za skonfiskowane dobra kościelne zmuszony został przez władze rosyjskie 5 października 1907 do opuszczenia diecezji. Po krótkim pobycie w klasztorze przy kościele Świętej Katarzyny w Petersburgu osiadł w majątku swego brata w Niszczy, w guberni witebskiej.

25 lipca 1917 mianowany arcybiskupem mohylewskim i metropolitą Rosji przez Benedykta XV, ingres do katedry w Mohylewie odbył 2 grudnia 1917. Był także administratorem apostolskim diecezji mińskiej w 1917 r. Ostatni pasterz na stolicy metropolitalnej w Mohylewie. W kwietniu 1919 został zatrzymany w Piotrogrodzie przez władze radzieckie w odpowiedzi na aresztowania komunistów w zajętym przez polskie wojsko Wilnie, uwięziony i skazany na śmierć[3][2]. Na skutek zabiegów rządu II RP nie został stracony, po roku został przeniesiony do Moskwy, a w 1921 na mocy umowy o wymianie jeńców w ramach traktatu ryskiego opuścił Rosję radziecką i osiedlił się w Polsce[3][2].

Początkowo rezydował w Lublinie, gdzie pełnił posługę w kościele pw. św. Jozafata przy ul. Zielonej 3. Kościół ten − zbudowany przed laty jako prawosławna cerkiew podległa bezpośrednio patriarsze Konstantynopola − został mu użyczony przez biskupa lubelskiego Mariana Leona Fulmana na prokatedrę. W budynkach kościelnych abp Ropp otworzył seminarium duchowne, działające pod nazwą Instytutu Misyjnego[4]. Później przeniósł się do Warszawy.

W kwietniu i maju 1924 podjął wspólnie z Adamem Ronikierem nieudaną próbę założenia konserwatywnego stronnictwa pod nazwą Związek Katolicko-Narodowy[5].

W październiku 1938 opuścił Warszawę i zamieszkał w Poznaniu u swojego bratanka Stefana, dyrektora Międzynarodowych Targów Poznańskich i polskiego komisarza Wystawy Światowej w Nowym Jorku w 1939[2].

Zmarł 25 lipca 1939 w szpitalu sióstr Elżbietanek w Poznaniu, gdzie przebywał od czasu, gdy w marcu tego roku zachorował na zapalenie płuc[6]. Przed śmiercią otrzymał telegraficzne błogosławieństwo Piusa XII[2]. 28 lipca 1939 został pochowany w Kaplicy Szołdrskich w podziemiach archikatedry poznańskiej[7]. W 1983 ciało abpa Edwarda von Roppa przewieziono do Białegostoku i złożono do krypty archikatedry białostockiej[8].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b M.M. Bojowicz (red.), Члены Государственной думы (портреты и биографии). Первый созыв, 1906-1911 г. (сессия продолжалась с 27 апреля по 9 июля 1906 г.), Moskwa: Типография Товарищества И. Д. Сытина, 1906, s. 20.
  2. a b c d e Zgon J. E. ks. arcybiskupa Edwarda Roppa, „Monitor Polski”, 22 (169), 26 lipca 1939, s. 1.
  3. a b Sasza Mińko, Как советская власть убивала католических священников Могилева. Повезло единицам [online], mspring.media, 27 marca 2019 [zarchiwizowane z adresu 2021-01-23].
  4. Kościół pw. św. Jozafata. diecezja.lublin.pl. [dostęp 2013-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-21)].
  5. Andrzej Pankowicz, Ronikier Adam Feliks, [w:] Emanuel Rostworowski (red.), Polski Słownik Biograficzny, t. 32, 1989–1991, s. 19.
  6. Zgon Ś. P. J. E. KS. arcybiskupa Roppa. „Wschód”. Nr 142, s. 1, 6 sierpnia 1939. 
  7. Pogrzeb ś. p. metropolity arcybiskupa Edwarda Roppa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 170 z 30 lipca 1939. 
  8. Tajemnice krypt w najstarszym kościele w mieście. bialystok.tvp.pl, 2010-11-01. [dostęp 2017-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-27)].
  9. Jubileusz ks. Arcyb. Roppa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 128 z 5 czerwca 1927. 
  10. M.P. z 1939 r. nr 86, poz. 195 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia