Cerkiew św. Aleksandra Newskiego

храм святого благоверного князя Олександра Невского

nr rej. 05-104-0044
cerkiew parafialna
Widok ogólny
Państwo	Ukraina
Obwód	winnicki
Miejscowość	Mohylów Podolski
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Eparchia	mohylowsko-podolska
Wezwanie	św. Aleksandra Newskiego
Wspomnienie liturgiczne	30 sierpnia/12 września
Historia Data zakończenia budowy 1910 Data zamknięcia 1938 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1994 Fundator zarząd duchowieństwa wojskowego w Imperium Rosyjskim
Dane świątyni Styl bizantyjsko-rosyjski Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie obwodu winnickiego Mohylów Podolski, cerkiew św. Aleksandra Newskiego
Położenie na mapie Ukrainy Mohylów Podolski, cerkiew św. Aleksandra Newskiego
48°26′01,6″N 27°48′59,5″E/48,433778 27,816528
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego – prawosławna cerkiew w Mohylowie Podolskim, w jurysdykcji eparchii mohylowsko-podolskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego^[1].

Cerkiew została zbudowana w 1910 jako pułkowa świątynia 48 Odeskiego Pułku Piechoty, w stylu rosyjsko-bizantyjskim. Pozostawała czynna do 1938. Podczas II wojny światowej doznała poważnych strat: po wkroczeniu do Mohylowa Podolskiego Niemcy wrzucili do niej kilka wiązek granatów, a następnie urządzili w uszkodzonym budynku stajnię. Po wojnie, w 1952, w dawnej cerkwi rozmieszczono klub wojskowy. W związku z tym obniżono cerkiewną kopułę i rozebrano dzwonnicę. Wyposażenie świątyni, w tym oryginalny marmurowy ikonostas, uległo całkowitemu zniszczeniu, zaś cerkiewne freski zostały zamalowane^[2]. W latach 80. XX wieku obiekt zaadaptowano na magazyn wojskowy^[2].

Na początku lat 90. XX wieku świątynia była już w bardzo złym stanie technicznym. Miejscowa jednostka wojskowa nie zgodziła się w 1993 na utworzenie w niszczejącym budynku kasyna, a następnie na oddanie budowli na dom modlitwy jednego z protestanckich związków wyznaniowych. Ostatecznie w 1994 cerkiew została zwrócona Ukraińskiemu Kościołowi Prawosławnemu Patriarchatu Moskiewskiego, zaś w 1996 przystąpiono do jej renowacji^[2]. W 2007 zakończono remont dachu i restaurację kopuły w pierwotnej formie. Do budynku wstawiono nowy ikonostas, odrestaurowano freski^[2].

Szczególnym kultem w świątyni otaczana jest ikona Matki Bożej „Szybko Spełniająca Prośby”, przechowywana w cerkwi od 1999. Na wyposażeniu budowli przetrwały również ikony św. Aleksandra Newskiego i św. Barbary, które znajdowały się w świątyni przed jej zamknięciem w 1938, a w kolejnych latach były przechowywane w cerkwi św. Jerzego w Mohylowie Podolskim^[2].