Zygmunt Latoszewski
 Zygmunt Latoszewski (1933) | |
| Data i miejsce urodzenia |
26 kwietnia 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1995 |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
        
| |
Zygmunt Latoszewski (ur. 26 kwietnia 1902 w Poznaniu, zm. 18 stycznia 1995 w Warszawie) – polski dyrygent, dyrektor i kierownik artystyczny teatru, reżyser, pedagog, muzykolog.
Życiorys
Syn Wincentego[1] (ur. 1873)[2]. W wieku szkolnym (1912–1917) śpiewał w chórze prowadzonym przez ks. Wacława Gieburowskiego[3]. Był uczniem poznańskiego Gimnazjum św. Marii Magdaleny. W latach 1919–1926 kształcił się w Konserwatorium w Poznaniu[4], w dziedzinie gry na skrzypcach u Zdzisława Jahnkego i teorii muzyki u Feliksa Nowowiejskiego. Od 1921 na Uniwersytecie Poznańskim początkowo studiował filologię klasyczną i historię sztuki, następnie przeniósł się na muzykologię u Łucjana Kamieńskiego. W roku 1932 uzyskał stopień doktora muzykologii na podstawie rozprawy Pierwsze opery polskie Macieja Kamieńskiego. Debiutował jako dyrygent w 1929 Następnie dyrygował Operą Poznańską (w latach 1933–1939, a także 1945–1948 był jej dyrektorem).
W okresie II wojny światowej przebywał w Warszawie, organizując wespół z Adamem Didurem koncerty z udziałem artystów polskich w restauracji „Gastronomia” i w kawiarni Lourse’a[5]. Po upadku powstania warszawskiego znalazł się w Krakowie.
W 1945 współpracował z Filharmonią Krakowską, w 1949 z Operą Warszawską, w 1949 z Filharmonia Bałtycką. 25 lutego 1947 dyrygował Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej podczas prawykonania Introdukcji i Kaprysu Grażyny Bacewicz skomponowanego w tym samym roku[6]. W latach 1952–1954 był dyrektorem Opery Warszawskiej. Od 1955 do 1961 był kierownikiem artystycznym Opery i Filharmonii Bałtyckiej. Od 1961 do 1972 był kierownikiem artystycznym Opery Łódzkiej.
Wykładał także w łódzkiej oraz warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, od 1964 jako profesor nadzwyczajny[7].
W 1972 przeszedł na emeryturę, ale dalej dyrygował okazjonalnie, w tym jeszcze w latach 80. prowadząc spektakle w Teatrze Wielkim w Warszawie. W 1984 Uniwersytet im. A. Mickiewicza przyznał mu tytuł doktora honoris causa[8].
W latach 1925–1928 redagował poznański miesięcznik „Muzyka Kościelna” i współpracował z warszawskim miesięcznikiem „Muzyka”[7]. Był autorem licznych artykułów o tematyce muzycznej (głównie krytycznych).
Zmarł w Warszawie, spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Klin-12-4)[9].
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (14 grudnia 1955)[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 11 listopada 1936[10], 15 czerwca 1946[11])
- Medal 40-lecia Polski Ludowej[12]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (25 marca 1955)[13]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1986)[14]
- Odznaczenie „Zasłużony dla Miasta Poznania” (1 czerwca 1993)[3][15]
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Gdańska” (1960)[16]
- Krzyż Oficerski Orderu Korony (Belgia)
Źródło:[17].
Nagrody
- Nagroda wojewody poznańskiego za działalność muzyczną (1947)
- Nagroda przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w dziedzinie muzycznej (1950)
- Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za wybitne realizacje artystyczne w Bałtyckim Studio Operowym (1952)[18]
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1971)
- Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka za wybitną działalność artystyczną i organizacyjną w zakresie krzewienia w Polsce kultury muzycznej, zwłaszcza operowej i symfonicznej (1971)[19]
- Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia za twórczość artystyczną (1979)
Przypisy
- ↑ a b M.P. z 1956 r. nr 23, poz. 334 „za zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej i w pracy zawodowej”.
- ↑ Zygmunt Tadeusz Latoszewski M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-08-01].
- ↑ a b Uchwała nr LXXXIII/446/93 z dnia 1993-06-01 - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Latoszewski Zygmunt [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Zygmunt Latoszewski - Teatr Wielki Opera Narodowa [online], archiwum.teatrwielki.pl [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Małgorzata Gąsiorowska, Bacewicz, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1999, s. 456, ISBN 978-83-224-0547-5.
- ↑ a b Zygmunt Latoszewski (1902–1995) - dyrygent, pedagog, muzykolog. W: Stanisław Sierpowski, Józef Malinowski (oprac.): Sylwetki sławnych i zasłużonych absolwentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2019, s. 131–132. ISBN 978-83-232-3481-4. [dostęp 2024-08-01].
- ↑ ZYGMUNT LATOSZEWSKI | Odkryj Poznań [online], www.poznan.pl [dostęp 2024-08-01] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZYGMUNT LATOSZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-02-10].
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu rozwoju sztuki”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 114, poz. 212 „za wybitne zasługi w dziedzinie Teatru i Sztuki na terenie całego kraju”.
- ↑ Uznanie dla twórców kultury [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 25 marca 1955 r. nr 0/431 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Potrzeby i nowe zadania /w/ "Rzeczpospolita", nr 229, 1 października 1986, s. 8.
- ↑ Wiadomości z miast i gmin, [w:] Kronika Wielkopolski, nr 3/1993, s. 209, ISSN 0137-3102.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10 lutego 1961, s. 5
- ↑ Kto jest kim w Polsce, Interpress 1984.
- ↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Zygmunt Latoszewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2024-08-01].
Bibliografia
- Kto jest kim w Polsce, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 702.
- Zygmunt Latoszewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10].
- Zygmunt Latoszewski na zdjęciach w bibliotece Polona