Zofia Żelazny
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
filantrop |
Odznaczenia | |
Zofia Gałuszka-Żelazny (ur. 13 maja 1934 w Rudniku nad Sanem[1], zm. 9 lipca 2019[2][3][4]) – polska filantropka, działaczka na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych oraz organizatorka pomocy materialnej dla tych grup.
Życiorys
Począwszy od 1976[5], wraz z mężem Zdzisławem (1932–2006[5]) wspomagała osoby niepełnosprawne i chore, zarówno dorosłe, jak i małoletnie. W czasach niedoborów rynkowych organizowała (również poza granicami Polski) kule, wózki inwalidzkie, chodziki, łóżka rehabilitacyjne, a także leki i materiały opatrunkowe. W trakcie tych działań małżeństwo rozpoczęło współpracę z Brorem Hanssonem, szwedzkim działaczem na rzecz osób z niepoełnosprawnościami, co zaowocowało sprowadzaniem używanego sprzętu do remontu, który naprawiano i rozdysponowywano wśród potrzebujących[6]. Szacuje się, że w trakcie swojej działalności sprowadzili do Polski ponad trzysta ciężarówek z używanym sprzętem rehabilitacyjnym, który rozdysponowano potem do szpitali, hospicjów, domów pomocy społecznej i indywidualnie do osób z niepełnosprawnościami. Samych wózków inwalidzkich przywieziono około 9.000[7].
W latach stanu wojennego (1981–1983), dzięki ich staraniom, do Krakowa przyjeżdżały transporty odzieży, żywności, środków higieny osobistej i urządzeń medycznych, a także dwie karetki reanimacyjne. Szkoły, przedszkola i domy dziecka wspomożono ponad 40 tysiącami ergonomicznych ławek, krzeseł i innego umeblowania[7].
W 1995 (lub 1997[5]) założyła z mężem Stowarzyszenie Filantropów im. Brora Hanssona[7].
Pogrzeb odbył się w 15 lipca 2019 na cmentarzu Rakowickim[8].
Odznaczenia
W 2007 otrzymała brązowy Medal Cracoviae Merenti (jej mąż został odznaczony pośmiertnie takim samym medalem)[1]. Małżeństwo otrzymało również tytuł Filantropa Krakowa w łączonej edycji konkursu za lata 1999–2000[7][8]. W 2013 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi za działalność społeczną na rzecz osób potrzebujących pomocy i wsparcia[5].
Przypisy
- ↑ a b Zofia Żelazny i Zdzisław Żelazny (Zdzisław Żelazny pośmiertnie). poczetkrakowski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-27)].
- ↑ Fundacja im. Marszałka Marka Nawary, Wielka Filantropka nie żyje
- ↑ nekrolog
- ↑ dokładne daty życia na tablicy nagrobnej
- ↑ a b c d Filantrop Krakowa, ZOFIA I ZDZISŁAW ŻELAZNY. FILANTROP KRAKOWA A.D. 1999-2000
- ↑ Małgorzata Skowrońska, Zmarła Zofia Żelazny, wielka krakowska filantropka, w: Gazeta Wyborcza. Kraków
- ↑ a b c d BIP Miasto Kraków, Uzasadnienie do uchwały Rady Miasta Krakowa przyznającej Brązowy Medal Cracoviae Merenti Państwu Zofii i Zdzisławowi (pośmiertnie) Żelaznym (2007)
- ↑ a b Kraków.pl, Zmarła Zofia Żelazny