Zespół nieszczelnego jelita, zespół cieknącego jelita, zespół przesiąkliwego jelita (ang. leaky gut syndrome) – rzekomy zespół objawów ogólnoustrojowych, wywołany przez m.in., krążące w krwiobiegu produkty przemiany materii oraz toksyny dostające się do krwiobiegu w nienaturalny sposób poprzez nieszczelne jelita. Zespół ma być spowodowany zwiększeniem przepuszczalności jelit dla toksyn oraz niestrawionnych lub strawionych w mniejszym stopniu składników pożywienia^[1].

Zgodnie z hipotezą przez uszkodzoną błonę śluzową jelit do krwiobiegu przedostają się glikoproteidy (połączenie białka z cukrami) oraz antygeny. W odpowiedzi organizm uruchamia, skierowaną przeciwko nim reakcję alergiczną. Niekompletnie strawione cząsteczki białek (peptydy) przedostają się do krwiobiegu. Peptydy te mając strukturę opiatów, wywołują podobne reakcje organizmu jak przy zatruciu morfiną^[2]. W 2008 przeprowadzono badanie, w którym stwierdzono, że dzieci z autyzmem nie mają więcej peptydów w moczu niż zdrowe dzieci, co podaje w wątpliwość proponowany mechanizm teorii nieszczelnego jelita i autyzmu^[3]. W ten sposób organizm pozbawiony zostaje pierwszej istotnej bariery immunologicznej – jelito/krew. Następna ulega uszkodzeniu ze względu na zbyt dużą ilość patogenów we krwi. Jest to bariera krew-mózg. W ten sposób toksyny przedostają się do układu nerwowego^[4].

 Główny artykuł: Mikrobiota jelitowa.

• Zaburzony rytm fizjologiczny, w tym niezgodny z rytmem dobowym^[5][6].
• Zaburzenia mikrobiomu jelitowego wywołane przez antybiotyki^[7], niesteroidowe leki przeciwzapalne, inhibitory pompy protonowej^[8], cytostatyki^[9]

• choroba schyłkowa jelit
• mikroskopowe zapalenie jelita grubego

• test buraczkowy