Zbigniew Seifert
Zbigniew Seifert (ur. 7 czerwca[1] 1946 w Krakowie, zm. 15 lutego 1979 w Buffalo[2][1]) – polski skrzypek jazzowy, absolwent klasy skrzypiec Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie.
Biografia
Początkowo grał jazz na saksofonie altowym[3]. W 1960 roku ukończył klasę skrzypiec Marii Maksysiowej w Państwowej Szkole Muzycznej. W latach 1960–1965 roku uczył się w klasie profesora Stanisława Tawroszewicza w Państwowym Liceum Muzycznym im. Fryderyka Chopina. W liceum powstał Kwartet Zbigniewa Seiferta. W 1964 roku (za zgodą dyrekcji) jego członkowie pod opieką nauczyciela Janusza Mroczka pojechali do Warszawy na Jazz Jamboree. Kwartet zadebiutował w1965 roku podczas XIV Zaduszek Jazzowych[4].
Studiował w Wyższej Szkole Muzycznej. Studia ukończył w 1970 roku. W 1968 roku doszedł do zespołu Tomasza Stańki – powstał legendarny Tomasz Stańko Quintet w składzie: Tomasz Stańko, Janusz Muniak, Zbigniew Seifert, Janusz Stefański i Bronisław Suchanek. Rodzaj muzyki Kwintetu Stańki – programowy free jazz i avant-jazz – zbliżył go do bardziej swobodnych form jazzowej improwizacji. Zespół był gwiazdą Jazz Jamboree 1968[4].
Od 1973 roku, po rozwiązaniu Kwintetu Stańki, współpracował z wieloma muzykami europejskimi i amerykańskimi, nagrywając płyty m.in. z Joachimem Kühnem, Charliem Mariano, Volkerem Kriegelem, Jasperem van ’t Hofem, zespołem Oregon, Glenem Moore'em, Volkerem Kriegelem, a także z Urszulą Dudziak i Michałem Urbaniakiem – płyta We'll Remember Komeda (LP MPS Records 1973). W 1976 rozpoczął również nagrywanie płyt sygnowanych własnym nazwiskiem, w maju tego roku ukazało się Solo violin a we wrześniu Man Of The Light. W następnym roku ukazała się pierwsza jego amerykańska płyta Zbigniew Seifert, nagrana w holenderskim Dureco Sound Studio w Weesp oraz w Electric Lady Studios w Nowym Jorku dla wytwórni Capitol Records. Pierwsze polskie płyty Seiferta, Kilimanjaro i Kilimanjaro 2, wydało Polskie Stowarzyszenie Jazzowe – była to rejestracja koncertu, który odbył się 14 listopada 1978 w krakowskim klubie „Pod Jaszczurami”[4][3].
Jego ekspresyjny styl, oparty na doskonałej technice wiolinistycznej, był rozwinięciem idei muzycznych Johna Coltrane’a[4]. Do największych osiągnięć należy nagrana 3 miesiące przed śmiercią artysty płyta Passion, w której nagraniu udział wzięli również perkusista Jack DeJohnette, gitarzysta John Scofield, kontrabasista Eddie Gomez, pianista Richie Beirach oraz perkusista Naná Vasconcelos.
Seifert od dłuższego czasu wiedział, że choruje na nowotwór. W roku 1976 okazało się, że wcześniej zdiagnozowany nowotwór jest wyjątkowo złośliwy, a przebyta operacja nie powiodła się. Po powrocie do USA udał się do Buffalo, gdzie miał przejść kolejną operację. Zmarł w jej trakcie, w nocy z 14 na 15 lutego 1979 roku. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[5][4].
Upamiętnienie
16 października 2007 rozpoczęto ujęciami w Piwnicy pod Baranami tworzenie amerykańskiego filmu dokumentalnego o jego osobie, pod roboczym tytułem Passion. Reżyserem filmu jest Erin Harper. W 2009 ukazała się biografia artysty Man of the Light. Życie i twórczość Zbigniewa Seiferta, autorstwa Anety Norek[4].
W 2010 roku powstała Fundacja im. Zbigniewa Seiferta, a od 2014 roku organizowany jest Międzynarodowe Jazzowy Konkurs Skrzypcowy im. Zbigniewa Seiferta[4].
Wybrana dyskografia
Nagrany | Wydany | Album | Wykonawca – lider | Wytwórnia |
---|---|---|---|---|
1972 (5) | 1972 | Jazzmessage from Poland | Tomasz Stańko Quintet | JG Records |
1973 (3) | 1973 | Purple Sun | Tomasz Stańko Quintet | Calig Records |
1973 (3) | 1973 | Lift! | Volker Kriegel | MPS Records |
1974 (1) | 1974 | Kunstkopfindianer | Wolfgang Dauner, Hans Koller, Zbigniew Seifert, Janusz Stefański, Adelhard Roidinger | MPS Records |
1974 (3) | 1974 | Eye-ball | Jasper van ’t Hof, Zbigniew Seifert, Wim Overgaauw | Keytone Records |
1974 (5) | 1974 | Cinemascope | Joachim Kühn | MPS Records |
1976 (4) | 1976 | Springfever | Joachim Kühn | Atlantic Records |
1976 (5) | 1976 | Helen 12 Trees | Charlie Mariano | MPS Records |
1976 (9) | 1976 | Man Of The Light | Zbigniew Seifert | MPS Records |
1977 (?) | 1977 | Zbigniew Seifert | Zbigniew Seifert | Capitol Records |
1976 (5) | 1978 | Solo violin | Zbigniew Seifert | Electrola/EMI |
1978 (11) | 1978 | Kilimanjaro | Zbigniew Seifert | PolJazz |
1978 (11) | 1978 | Kilimanjaro vol. 2 | Zbigniew Seifert | PolJazz |
1977 | 1978 | Violin | Oregon | Vanguard Records |
1978 (11) | 1978 | Passion | Zbigniew Seifert | Capitol Records |
1978 (12) | 1979 | Introducing Glen Moore | Glen Moore | Elektra Records |
1974–1978 | 1979 | We'll Remember Zbiggy | Zbigniew Seifert | Mood Records |
1969–1970 | 2010 | Nora | Zbigniew Seifert | GAD Records |
Przypisy
- ↑ a b Zbigniew Seifert. culture.pl. [dostęp 2017-06-07].
- ↑ Osoby związane z Chopinem – Zbigniew Seifert. pl.chopin.nifc.pl. [dostęp 2011-04-06]. (pol.).
- ↑ a b Seifert Zbigniew, [w:] Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 2, Kraków 2023, s. 435, ISBN 978-83-66334-92-2 .
- ↑ a b c d e f g Małgorzata Jantos , Skrzypek z krakowa, „Kraków” (2), 2020, s. 29-32 .
- ↑ Niezapomniani. Groby polskich muzyków i kompozytorów. Wnuczka Wieniawskiego była narkomanką, w trumnie męża skrzypaczki szukali skarbu [online], www.se.pl [dostęp 2022-09-09] .
Linki zewnętrzne
- Fundacja im. Zbigniewa Seiferta
- Żył zaledwie 33 lata, a stał się legendą polskiego jazzu. Przypominamy Zbigniewa Seiferta. niezalezna.pl, 15 lutego 2019. [dostęp 2019-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-15)]. (pol.).