Zatwar cuchnący

Zatwar cuchnący
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	zatwar
Gatunek	zatwar cuchnący
	Nazwa systematyczna
	Sterculia foetida L.; Sp. Pl. 1008 1753
Synonimy
	Clompanus foetida (L.) Kuntze;
	Clompanus foetida (L.) Kuntze;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zatwar cuchnący (Sterculia foetida) – gatunek drzewa z rodziny ślazowatych z podrodziny zatwarowych (Sterculioideae). Pochodzi z Indii, Azji Południowo-wschodniej i Australii^[4]. Nazwa łacińska pochodzi od słowa stercus ("odchody zwierzęce"), co nawiązuje do cuchnącej woni kwiatów i roztartych liści^[5].

Morfologia

Pokrój: Drzewo osiągające do 20 m wysokości, o rozłożystej koronie. Kora szara, gładka. U starych drzew niekiedy występują korzenie skarpowe^[4].
Liście: Dłoniaste, złożone z 5-9 ostro zakończonych listków.
Kwiaty: Bezpłatkowe, żółte do purpurowych, jednopłciowe, o nieprzyjemnym zapachu.
Owoce: Czerwone, drewniejące po dojrzeniu i pękające mieszki. Nasiona czarne, owalne, o konsystencji oliwek i mocnym aromacie kakao. Jadalne, jednak niedojrzałe mogą wywoływać biegunkę.

Sadzone w miastach jako atrakcyjne drzewo ozdobne i cieniodajne.
Z łyka wykonuje się mocne i elastyczne liny.
Liście i kwiaty mają zastosowanie lecznicze, wywary z nich leczą obrzęki reumatyczne.
Owoce spożywa się w Indiach na surowo i po uprażeniu.
Z nasion wytłacza się olej, wykorzystywany do oświetlenia i wyrobu farb^[6].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-08] (ang.).
↑ ^a ^b Sterculia foetida L.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-04-08].
↑ ^a ^b Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003, s. 269. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
↑ Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008, s. 284. ISBN 978-83-61320-17-3.
↑ Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008, s. 287. ISBN 978-83-61320-17-3.

Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008. ISBN 978-83-61320-17-3..