Wręczyca Wielka (gmina)
| gmina wiejska | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
2406092 | ||||||
| Wójt |
Anna Syguda | ||||||
| Powierzchnia |
148,07 km² | ||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
119,2 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
34 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
SKL | ||||||
Adres urzędu: ul. Sienkiewicza 142-130 Wręczyca Wielka | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
 50°51′N 18°55′E/50,845833 18,920278
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
Wręczyca Wielka – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim. W latach 1975–1998 położona była w województwie częstochowskim. Południowe obrzeża gminy leżą na terenie Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą wchodzącego w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Gmina należy do Lokalnej Grupy Działania realizującej projekt „Zielony Wierzchołek Śląska”[2].
Gminę Wręczyca Wielka utworzono z dniem 1 stycznia 1973 na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. Nr XX/99/72[3]. Siedzibą gminy jest Wręczyca Wielka.
Historia
Na terenie gminy zarejestrowano 38 stanowisk archeologicznych. Najdawniejsze ślady działalności człowieka pochodzą z epoki kamienia. Dobrze udokumentowane są wykopaliska z okolic Truskolasów, gdzie odkryto cmentarzyska kultury łużyckiej pochodzące z V okresu epoki brązu.
O kształtowaniu się osadnictwa na terenie gminy świadczą pozostałości po wczesnośredniowiecznym grodzie na terenie wsi Grodzisko. Miejsce to, obecnie teren rezerwatu Zamczysko[4], świadczy o istnieniu na tym terenie osady z czasów wczesnopiastowskich (XI wiek). Gród miał budowę pierścieniową, otoczony był wałami obronnymi i fosą, których ślady zachowały się do dziś. Nieliczne przekazy i legendy dotyczące grodziska mówią, iż spłonęło ono od uderzenia pioruna w XII wieku.
Teren dzisiejszej gminy był niegdyś ośrodkiem przemysłowym związanym z wydobyciem rudy i kuźnicami. Pozostałościami po tym wydobyciu są hałdy zlokalizowane w pobliżu miejscowości Truskolasy, Golce, Wręczyca Wielka i Kalej.
Gminę Wręczyca Wielka utworzono z dniem 1 stycznia 1973, a w obecnym kształcie istnieje ona od roku 1977[5]. W 1999 roku w wyniku reformy administracyjnej teren gminy znalazł się w powiecie kłobuckim.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002[6] gmina Wręczyca Wielka ma obszar 148,07 km², w tym:
- użytki rolne: 57%
- użytki leśne: 36%
Gmina stanowi 16,65% powierzchni powiatu.
Demografia
Według danych z 30 VI 2010 r.[7] gminę zamieszkiwało 17 258 osób.
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 17 258 | 100 | 8725 | 50,7 | 8533 | 49,3 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
115,6 | 58,6 | 57 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Wręczyca Wielka w 2014 roku[1].
Instytucje użyteczności publicznej
Jednostki oświatowe znajdujące się w gminie Wręczyca Wielka
- Zespół Szkół we Wręczycy Wielkiej
- Zespół Szkół w Truskolasach
- Zespół Szkół w Węglowicach
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Kalei
- Szkoła Podstawowa w Kulejach
- Szkoła Podstawowa w Borowem
- Szkoły stowarzyszeniowe:
- Szkoła Podstawowa w Bieżeniu
- Szkoła Podstawowa w Grodzisku
- Przedszkole z oddziałem integracyjnym we Wręczycy Wielkiej
- Oddział Przedszkola we Wręczycy Wielkiej w Grodzisku
- Przedszkole w Truskolasach
- Oddział Przedszkola w Truskolasach w Pile I
- Oddział Przedszkola w Truskolasach w Hutce
- Przedszkole w Węglowicach
Placówki medyczne na terenie gminy
- Ośrodek Zdrowia we Wręczycy Wielkiej
- Ośrodek Zdrowia w Węglowicach
- Ośrodek Zdrowia w Truskolasach
- Ośrodek Zdrowia w Kalei
- Gabinet Fizjoterapii w Golcach
Placówki związane z działalnością kulturalną
Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Kultury we Wręczycy Wielkiej istniejący od roku 1974[8]. Przez 26 lat mieścił się on w budynku starej szkoły podstawowej, obecnie rozebranej. W 2000 GOK przeniósł się do nowego budynku. Mieszczą się w nim sale pozwalające na prowadzenie zajęć w różnych kołach i klubach zainteresowań. Są to m.in. „Studio Piosenki”, klub tańca towarzyskiego „Zorba”, Dziecięco - Młodzieżowa Orkiestra Dęta, zajęcia indywidualne z gry na instrumentach muzycznych, zajęcia choreografii scenicznej „Mażoretki”, taniec nowoczesny i ludowy oraz pracownia plastyczna. Budynek GOK-u służy także jako miejsce spotkań Gminnej Komisji do spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Związku Emerytów i Rencistów oraz Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych.
W ośrodku działa także świetlica profilaktyczno-wychowawcza dla dzieci szkolnych. Dwa razy w tygodniu dyżuruje psycholog dla dzieci i dorosłych.
Pierwszym dyrektorem placówki był Eugeniusz Parkitny, kolejnymi Andrzej Lisiecki i Zbigniew Sabat. Od 1976 r. dyrektorem jest Andrzej Kała.
W skład GOK-u wchodzi także Gminna Biblioteka Publiczna we Wręczycy Wielkiej z filiami w:
- Borowem
- Szarlejce
- Truskolasach
- Węglowicach
Inne
- Bank Spółdzielczy we Wręczycy Wielkiej
- Filia Banku Spółdzielczego w Truskolasach
- Agencja PKO BP we Wręczycy Wielkiej
- Trzy urzędy pocztowe:
- Wręczyca Wielka
- Węglowice
- Truskolasy
- Warsztaty Terapii Zajęciowej w Hutce[9]
Pomniki przyrody
| Lp. | Nr | Data ustanowienia | Nazwa obiektu | Lokalizacja |
|---|---|---|---|---|
| 1. | 57/229 | 1994 | Wiąz górski | Wręczyca Wielka |
| 2. | 57/228 | 1994 | Grupa 2 lip | Bór Zapilski |
| 3. | 57/227 | 1994 | Grupa 3 drzew (Wiąz górski i 2 okazy olszy czarnej) | Grodzisko, ul. Floriańska 3 |
| 4. | 57/223 | 1956 | Lipa drobnolistna | Pierzchno 37 |
| 5. | 57/224 | 1956 | Lipa drobnolistna | Pierzchno 37 |
| 6. | 57/225 | 1963 | Grupa 30 lip | Truskolasy (obok kościoła) |
| 7. | 57/226 | 1989 | Aleja 14 lip | Truskolasy (cmentarz) |
| 8. | 57/230 | 1994 | Orzech czarny | Leśnictwo Połamaniec |
| 9. | 57/223 | 1956 | Buk pospolity | Leśnictwo Rybno |
| 10. | 57/312 | 1996 | Dąb szypułkowy | Leśnictwo Rybno |
| 11. | 57/313 | 1996 | Dąb szypułkowy | Leśnictwo Rybno |
| 12. | 57/314 | 1996 | Buk pospolity | Leśnictwo Rybno |
| 13. | 57/315 | 1996 | Buk pospolity | Leśnictwo Rybno |
| 14. | 57/316 | 1996 | Grupa 12 dębów szypułkowych | Leśnictwo Rybno |
| 15. | 57/316 | 1993 | Dąb szypułkowy | Leśnictwo Rybno |
Sąsiednie gminy
Blachownia, Częstochowa, Herby, Kłobuck, Opatów, Panki, Przystajń
Przypisy
- ↑ a b Gmina Wręczyca Wielka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Zielony Wierzchołek Śląska. [dostęp 2009-04-17].
- ↑ Uchwała w sprawie utworzenia Gminy Wręczyca Wielka. Oficjalny serwis gminy Wręczyca Wielka. [dostęp 2010-09-24]. (pol.).
- ↑ Rezerwaty przyrody województwa śląskiego. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach. [dostęp 2009-04-18].
- ↑ Historia gminy. [dostęp 2012-04-07].
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Gminny Ośrodek Kultury we Wręczycy Wielkiej. [dostęp 2009-04-18].
- ↑ Warsztaty Terapii Zajęciowej. Biuletyn Informacji Publicznej Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kłobucku. [dostęp 2009-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)].
Bibliografia
- Gmina Wręczyca Wielka, Wręczyca Wielka 2007, GOK.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Osady Leśne | |
| Części wsi | |
| Przysiółek wsi |
