Wojciech Stawowski
| Biskup Petra in Palaestina | ||
| ||
| Data urodzenia |
1625 | |
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 czerwca 1693 | |
| Biskup pomocniczy gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania |
1676–1693 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
23 marca 1676 | |
| Sakra biskupia |
1676-1678 | |
| Data konsekracji |
1676-1678 |
|---|---|
| Konsekrator | |
| Współkonsekratorzy |
Wojciech Stawowski herbu Jelita (ur. w 1625, zm. 20 czerwca 1693 w Gnieźnie) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup petreeński sufragan i oficjał gnieźnieński, kanclerz, a następnie archidiakon kujawski[1].
Życiorys
Jego rodzicami byli Wawrzyniec z Kempadłów Stawowski herbu Jelita z powiatu orłowskiego w województwie łęczyckim oraz Zofia z Krąkowa Krąkowska herbu Trąby[2]. Po ukończeniu Akademii Krakowskiej, studiował za granicą. Został wyświęcony na kapłana. Był kolejno kanonikiem łowickim, następnie kujawskim, a 22 czerwca 1664 r. został wybrany kanonikiem gnieźnieńskim. W 1668 r. otrzymał w 21-letnią emfiteuzę wieś prestymonialną Polanowo, zniszczoną zupełnie w czasie potopu szwedzkiego z obowiązkiem jej odbudowania, osadzenia na niej trzech kmieci i płacenia kapitule 6 złotych rocznie[3].
Został przedstawiony arcybiskupowi Olszowskiemu przez kapitułę jako jeden z trzech kandydatów na stanowisko gnieźnieńskiego biskupa pomocniczego po śmierci J. Ch. Bużeńskiego (1674). Metropolita polecił Stawowskiego Stolicy Apostolskiej, a papież prekonizował kandydata biskupem petreeńskim i sufraganem gnieźnieńskim 23 marca 1676 r. Po czym Stawowski został konsekrowany przez arcybiskupa. Instalacja nowego biskupa odbyła się 14 kwietnia 1678 r.[4].
W 1684 r. był prezydentem Trybunału Koronnego[4]. Po śmierci abpa Jana Stefana Wydżgi został wybrany wikariuszem generalnym i oficjałem administratora archidiecezji sede vacante[4].
Zmarł 20 czerwca 1693 r. w niejasnych okolicznościach. Po powrocie z Włocławka z uroczystości objęcia godności archidiakona kujawskiego zmarł nagle w swoim łożu w Gnieźnie mimo braku oznak pogorszenia zdrowia. Na ciele zmarłego nie znaleziono żadnych ran, mimo to osiem lat później uznano biskupa za ofiarę morderstwa popełnionego z pobudek materialnych[5].
Znany był z hojności, jeszcze jako kanonik ofiarował 3 tys. złotych na odnowienie grobowca św. Wojciecha[4], jako biskup fundował dzwon Wojciech[6], składał ofiary na kaplice i kościoły (m.in. w Kretkowie, Lądku, Łopiennie, Juncewie)[7]. Ponadto uważano go za dobroczyńcę ubogich oraz zasłużónego proboszcza w Uniejowie, Żninie i Bolemowie[8].
Został pochowany w kaplicy Ciała Bożego w katedrze gnieźnieńskiej[7]. Swoje kazanie poświęcił mu ks. Piotr Stanisław Dunin SJ[9].
Przypisy
- ↑ Korytkowski 1883 ↓, s. 1-7.
- ↑ Korytkowski 1883 ↓, s. 1.
- ↑ Korytkowski 1883 ↓, s. 1-2.
- ↑ a b c d Korytkowski 1883 ↓, s. 2.
- ↑ Korytkowski 1883 ↓, s. 6-7.
- ↑ Korytkowski 1883 ↓, s. 4-5.
- ↑ a b Korytkowski 1883 ↓, s. 6.
- ↑ Korytkowski 1883 ↓, s. 7.
- ↑ Piotr Dunin: Trybvnał Polski Koronny Na Szali S. Woyciecha Arcybiskupa Gnieznienskiego Z nimze wespol W Lublinie 1685 Zwazony. 1688, s. 5. [dostęp 2024-12-03].
Bibliografia
- Wojciech Stawowski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2024-12-01] (ang.).
- Bishop Albertus Stawowski w bazie gcatholic.org [dostęp 2024-12-01] (ang.).
- Jan Korytkowski: Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych. T. IV. Gniezno: Drukarnia J. B. Langego, 1883, s. 1-7. [dostęp 2024-12-01].
Linki zewnętrzne
- Biskupi pomocniczy. Archidiecezja gnieźnieńska. [dostęp 2024-12-01].