Witold Zajączkowski
| |
 komandor
| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 grudnia 1977 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca flotylli |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
        
| |
Witold Zajączkowski (ur. 5 marca?/17 marca 1892 w Symferopolu, zm. 19 grudnia 1977 w Toronto) − komandor Polskiej Marynarki Wojennej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Bronisława (1860–1930) i Henryki z Choroszewskich (1873–1896). Po ukończeniu sześciu klas gimnazjum klasycznego w Symferopolu wyjechał w 1908 do Petersburga. Po zdaniu egzaminu konkursowego został przyjęty w poczet słuchaczy Korpusu Morskiego, po ukończeniu którego w 1913 został awansowany na miczmana (porucznika marynarki). Uzyskał przydział do 1 Dywizjonu Kontrtorpedowców 1 Dywizji Kontrtorpedowców Floty Bałtyckiej stacjonującego w Libawie. Podczas I wojny światowej służył na okrętach Floty Bałtyckiej a po rewolucji październikowej opuścił w styczniu 1918 rosyjską marynarkę wojenną. Krótko służył w estońskiej marynarce wojennej, w 1920 wyjechał do Warszawy. 30 stycznia 1921, na podstawie dekretu weryfikacyjnego Naczelnego Wodza, awansował na komandora podporucznika. W Departamencie dla Spraw Morskich otrzymał przydział do Kadry Marynarki Wojennej w Toruniu. Na przełomie 1921/1922 prowadził wykłady na Tymczasowych Kursach Instruktorskich w Toruniu, a po utworzeniu Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej objął stanowisko dyrektora nauk i wykładowcy wiedzy okrętowej. Od 25 lutego 1927 do września 1939 dowódca Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku[1]. 1 stycznia 1929 otrzymał awans do stopnia komandora porucznika, a 27 czerwca 1935 awansował na stopień komandora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935[2].
Od 1941 do 1942 prowadził rekrutację ochotników do PMW jako szef Morskiej Misji Werbunkowej w Kanadzie[3]. Od stycznia 1944 komendant Komendy Morskiej „Południe”[4]. Po zakończeniu działań wojennych w Europie i rozwiązaniu polskiej MW odszedł z czynnej służby 2 października 1947 i wyemigrował do Kanady. Początkowo prowadził niewielką farmę w Keswick, a następnie przeniósł się do Toronto, gdzie pracował w biurze prawniczym[5].
W lutym 1965 Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders mianował go kontradmirałem, lecz komandor Zajączkowski odmówił przyjęcia tego awansu[6].
Zmarł 19 grudnia 1977 w Toronto. Został pochowany na cmentarzu w Mount Pleasant.
Od 27 czerwca 1917 był żonaty z Estonką Johanną (Anną) Kolts, z którą miał dwie córki: Janinę (ur. 1918) i Helenę (ur. 1921)[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1938)[7]
- Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1928)[8]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 (1928)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928)
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
- Oficer Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska, 1931 – zezwolenie Prezydenta RP)[9]
- Medal Obrony (Wielka Brytania)
- Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)
- Order św. Stanisława III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie, 1916)
Przypisy
- ↑ Mariusz Borowiak: Lekkie kutry uzbrojone. Warszawa: Edipresse, 2015, s. 5, seria: Wrzesień 1939. ISBN 978-83-7945-050-3.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 75, 28 czerwca 1935.
- ↑ http://m.trojmiasto.pl/news/Nieudana-misja-za-Atlantyk-n58923.html Nieudana misja za Atlantyk
- ↑ Mariusz Borowiak: Plamy na banderze. Warszawa: Alma-Press, 2008. ISBN 978-83-7020-370-2.
- ↑ a b Marek Herma, Zajączkowski Witold / Зайончковский Витольд (1892–1977) [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2022-05-20].
- ↑ Królikowski 2004 ↓, s. 22.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 380, Nr 8 z 11 listopada 1931. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
Bibliografia
- Janusz Królikowski: Admirałowie Polskiej Marynarki Wojennej 1945−2004. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2004. ISBN 83-7441-013-2.
- Ireneusz Bienecki. Komandor Witold Zajączkowski – wybitny oficer polskiej Marynarki Wojennej (1892–1977). „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”. Nr 104, s. 147–165, 2019. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. ISSN 0208-6050.