Wikipedystka:Soldier of Wasteland/brudnopisGP
Rasy i linie pszczoły miodnej – <<...>>
Taksonomia i nazewnictwo
Klasyczne podejście
W tradycyjnym podejściu (do początku 1. dekady XXI wieku) wyróżniano 4 linie ewolucyjne w obrębie pszczoły miodnej: A (populacje z rodzimie afrykańskich podgatunków), M (zachodnia i północna Europa), C (południowa i wschodnia Europa) i O (Kaukaz, Turcja, Bliski Wschód, Cypr, Kreta). Podział oparto o dane morfometryczne i genetyczne[1]. Od końca lat 70. do połowy lat 90. XX wieku na podstawie danych morfometrycznych wyodrębniano 3 linie ewolucyjne (A, M, C; około 20 podgatunków), a późniejszy podział na 4 (A, M, C, O; około 25 podgatunków) z czasem potwierdzono w badaniach genetycznych[2]. Ruttner (1988) w monografii o biogeografii i taksonomii pszczół stworzył klasyfikację podgatunków w obrębie pszczoły miodnej i jako pierwszy wyodrębnił 4 linie ewolucyjne na podstawie 36 cech morfologicznych (taksonomia numeryczna)[3].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Współczesne podejście i problemy z klasyfikacją
W 1. i 2. dekadzie XXI wieku dzięki badaniom genetycznym wyłoniono 5 linii ewolucyjnych pszczoły miodnej: A (z podlinią Z), M, C, O i Y[2]. Do 2020 opisano ponad 30 podgatunków. Często ich odrębność jest trudna do wykazania tylko na podstawie oględzin żywych lub spreparowanych osobników, tak jak i wzajemne pokrewieństwo[1]. <<...>>
Problemy w klasyfikacji podgatunków pszczoły miodnej oraz w ustaleniu ich filogenezy powodowane są między innymi przez:
- nakładanie się obszarów występowania części podgatunków – w strefie przejściowej stopniowo zmieniają się cechy morfometryczne i molekularne; przez brak naturalnych barier przepływ genów zachodzi nieustanie między populacjami większości podgatunków, odizolowane są niektóre populacje z gór i wysp[2]
- trudność w zastosowaniu cech ilościowych w rekonstrukcji filogenezy oraz powszechna homoplazja[1]
- <<...>>
Rasy dopuszczone do wykorzystania w programach hodowlanych w Polsce
W Polsce podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenie oceny i ksiąg dla linii hodowlanych pszczół jest Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt. Krajowe programy hodowlane są realizowane jako programy genetycznego doskonalenia zwierząt albo jako programy ochrony zasobów genetycznych zwierząt[4]. Obecnie (czerwiec 2022) otwarte są księgi dla linii w rasie kraińskiej (car) – 43; kaukaskiej (cau) – 5; środkowoeuropejskiej (M) – 4 oraz włoskiej – 1[5]. Programem ochrony zasobów genetycznych objęte są cztery linie rasy środkowoeuropejskiej: Kampinoska, Augustowska, Asta i Północna oraz kraińska linia Dobra[6].
<<...>>
Przypisy
- ↑ a b c Tihelka i inni, Mitochondrial genomes illuminate the evolutionary history of the Western honey bee (Apis mellifera), „Scientific Reports”, 14515, 10, 2020, DOI: 10.1038/s41598-020-71393-0.
- ↑ a b c Rustem A. Ilyasov i inni, A revision of subspecies structure of western honey bee Apis mellifera, „Saudi Journal of Biological Sciences”, 27 (12), 2020, s. 3615–3621 [dostęp 2022-09-15].
- ↑ Dar i inni, 4. The Classic Taxonomy of Asian and European Honey Bees, [w:] Shahnawaz Dar, Phylogenetics of Bees, CRC Press, 2021, s. 86–96, ISBN 9781032081816.
- ↑ Wyniki oceny terenowej pszczół w 2020 roku, Warszawa: Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt, 2021 [dostęp 2022-09-19].
- ↑ Wykaz linii hodowlanych pszczół dla których otwarto księgi [online], Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt, 30 czerwca 2022.
- ↑ a b Pszczoły [online], Programy Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich [dostęp 2022-09-20].
- ↑ Beata Madras-Majewska, Łucja Skonieczna, Origin and protection of middle-European bees in Europe, „Medycyna Weterynaryjna”, 75 (11), 2019, s. 6347–2019, DOI: 10.21521/mw.6347, ISSN 0025-8628 [dostęp 2022-09-15].
- ↑ Beata Madras-Majewska, Łucja Skonieczna, Tradycyjne i nowoczesne metody wykorzystywane w filogenezie i ochronie pszczół środkowoeuropejskich w Polsce, „Medycyna Weterynaryjna”, 10, 74, 2018, s. 615-625, DOI: 10.21521/mw.6120.