Wikipedysta:Małpeusz/Pierre Philippeaux
 Rysunek przedstawiający Pierre'a Philippeaux | |
| Data i miejsce urodzenia |
9 listopada 1754 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 kwietnia 1794 |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
Pierre Philippeaux (ur. 9 listopada 1754[1] w Ferrières-en-Bray[a], zm. 5 kwietnia 1794 w Paryżu) — francuski prawnik będący członkiem Konwentu w czasach Rewolucji francuskiej[5].
Życiorys
Przed rewolucją
Niewiele wiadomo o jego życiu przed wybuchem rewolucji. W 1781 roku został zatrudniony w Parlamencie jako prawnik, zaś w 1785 osiadł w Le Mans. W tym samym roku wspierał bractwo Saint-Michel-du-Cioître w rozprawie przeciwko kapitule katedralnej. Arystokracja szydziła z niego nazywając go l'avocat des gueux (pol. prawnik żebraków). 23 grudnia 1783 ożenił się z Marguerite-Françoise Carlier de Franqueville. W 1787 urodził im się syn August, który po śmierci ojca przyjaźnił się z Horace'em Desmoulinsem[6].
Początki rewolucji
W 1789 roku Philippeaux napisał prace, w których wyraził pragnienie reform socjalnych, przy czym podziwiał Konstytuantę i popierał króla Ludwika XVI wierząc w jego szczere intencje. Jego poglądy ewoluowały w kierunku nienawiści względem nie tylko króla, ale również w kierunku monarchii po wydarzeniach, które miały miejsce w latach 1790–1792. W 1792 dołączył do Konwentu Narodowego jako osoba bezpartyjna, która nie należała do żadnej frakcji. Sam siebie określał jako bezstronnego i uważnego obserwatora. Podczas głosowania nad losem króla opowiedział się za jego egzekucją[7].
Wandea
Latem 1793 roku Jean Antoine Rossignol oraz Jean Baptiste Camille de Canclaux toczyli spór o to, kto poprowadzi armię przeciwko buntownikom z Wandei. Charles-Philippe Ronsin obrał stronę Rossignola i w Komitecie Ocalenia Publicznego wnioskował o przydzielenie wojsk Rossignolowi. Philippeaux z kolei był wrogo nastawiony wobec représentant en mission, którzy służyli pod Ronsinem. Po przybyciu do Paryża uzyskał dekret, który stanowił na korzyść Canclaux'a, podczas gdy wniosek jego oponenta odrzucono[8].
Z czasem konflikt między Ronsinem i Philippeaux zaczął przybierać na sile. Jesienią 1793 roku wojska rewolucjonistów pod dowództwem Canclaux poniosły klęskę pod Tiffauges, a on sam planował kolejną kampanię. Poplecznicy Ronsina wykorzystali osłabioną pozycję dowódcy i rozkazali oddziałom z Les Sables-d'Olonne, Luçon oraz La Rochelle wycofanie się. W liście do Komitetu Bezpieczeństwa Powszechnego Philippeaux nazwał wydanie rozkazu zdradą, na skutek czego „commissaire des guerres” z Saumur wysłali własny list w podobnym tonie. Ronsin zaś udał się do Komitetu oraz ministerstwa wojny, gdzie ogłosił problemy w planie kampanii Canclaux[8].
Nagonka jakobinów
Co najmniej w ostatnich miesiącach życia Philippeaux i Danton współpracowali ze sobą, mimo że Pierre nie należał do dantonistów. Wiadomo również, iż był wściekły na dowództwo o porażki w Wandei[9]. Na początku roku Robespierre i Saint-Just opracowali strategię, mającą na celu wyeliminowanie zagrożenia w postaci Dantona oraz jego ugrupowania. Philippeaux oraz Desmoulins usłyszeli zarzuty jako pierwsi po tym, jak Pierre w Konwencie zaatakował oficerów sankiulotów oraz Komitet Ocalenia Publicznego. Jean-Marie Collot d’Herbois oskarżył go o zdradę i kontrrewolucjonizm, argumentując zarzuty sympatyzowaniem z Wandeą, zaś Desmoulinsowi zarzucił hołdowanie zasadom sprzecznym z tymi, które wyznaje społeczeństwo. Danton zdołał wybronić Philippeaux przed aresztem i egzekucją, jednakże Pierre'a wydalono z klubu jakobinów pomimo starań sojusznika, zaś w obronie Desmoulinsa stanął sam Robespierre[10][11].
S. 303, biografia (do kontynuacji)
Śmierć
Proces
Konsekwencje
17 grudnia 1794 roku ocalały żyrondysta Jean-Augustin Pénières wygłosił w Konwencie przemówienie, w trakcie którego skrytykował zgromadzonych za to, że nie dali możliwości obrony deputowanym przegnanym w 1793 roku. Przy tym porównał ich sprawę do procesu Philippeaux oraz Desmoulinsa. Konwent przychylił się do wniosku i dał deputowanym możliwość obrony, jednakże czyniąc to zaczął okazywać otwartą niechęć do pozostałych przy życiu jakobinów, co było jednym z pierwszych przejawów nadchodzącego białego terroru[12].
Uwagi
- ↑ Początkowo biografowie uznawali, że Philippeaux urodził się w 1759 roku, a za miejsce urodzenia podawano Ferrière-aux-Étangs[2]. Ponadto podawana jest również data urodzenia 5 marca 1756[3][4].
Przypisy
- ↑ Pierre Philippeaux (1754-1794). BnF Data. [dostęp 2024-03-23]. (fr.).
- ↑ Mautouchet 1900 ↓, s. 3.
- ↑ Généalogie de "Pierre " Nicolas Philippeaux. Geneanet. [dostęp 2024-03-23]. (fr.).
- ↑ Pierre, Nicolas Philippeaux - Base de données des députés français depuis 1789 - Assemblée nationale. Assemblée nationale. [dostęp 2024-03-23].
- ↑ Mautouchet 1900 ↓, s. 3–5.
- ↑ Mautouchet 1900 ↓, s. 4–6.
- ↑ Mautouchet 1900 ↓, s. VI–VII.
- ↑ a b Thiers 1865 ↓, Tom 5, Rozdział XIII.
- ↑ Thiers 1865 ↓, Tom 5, Rozdział XVI.
- ↑ Lawday 2009 ↓, s. 277–278.
- ↑ Palmer 2005 ↓, s. 309–311.
- ↑ Biard i Linton 2021 ↓, s. 161.
Bibliografia
- Paul Mautouchet: Le conventionnel Philippeaux. Paryż: Société nouvelle de librairie et d'édition, 1900. (fr.).
- Adolphe Thiers: Histoire de la Révolution française. Project Gutenberg, 1865. (fr.).
- David Lawday: The Giant of the French Revolution: Danton, A Life. Nowy Jork: Grove Press, 2009. ISBN 978-0-8021-9702-3. (ang.).
- Ernest Belfort Bax: Historja Rewolucji Francuskiej. A. T. Jezierski (tłum.). Warszawa: A. T. Jezierski, 1906. (pol.).
- Michael Biard, Marisa Linton: Terror: The French Revolution and Its Demons. Polity Press, 2021. ISBN 978-1-5095-4835-4. (ang.).
- Peter McPhee: Robespierre: A Revolutionary Life. Londyn: Yale University Press, 2012. ISBN 978-0-300-11811-7. (ang.).
- Robert Roswell Palmer: Twelve Who Ruled: The Year of Terror in the French Revolution. Isser Woloch (red.). Princeton i Oxford: Princeton University Press, 2005. ISBN 978-0-691-12187-1. (ang.).