Wielkie derby Lwowa

19. Wielkie Derby Lwowa: fragment pomeczowej relacji prasowej w Przeglądzie Sportowym, 1929 r.
Miasto lub region	Lwów
Zespoły	Pogoń Lwów Czarni Lwów
Pierwszy mecz	1907
Liczba meczów	28[a]
Najwięcej zwycięstw	Pogoń Lwów (8)[b]
Ostatni mecz	25 czerwca 1933: Pogoń – Czarni 2:1[1][a]
Następny mecz	–
Liczba wygranych	Pogoń: 8 remisów: 4 Czarni: 2[b]
Pogoń Lwów Czarni Lwów

Wielkie derby Lwowa – derby piłkarskie rozgrywane pomiędzy Pogonią Lwów i Czarnymi Lwów^[2]. Jedna z najbardziej prestiżowych, popularnych oraz najstarszych rywalizacji derbowych w polskiej piłce nożnej przed wybuchem II wojny światowej, porównywalna jedynie z derbami Krakowa^[2]. W polskich rozgrywkach ligowych i mistrzowskich rozegrane 25 razy: 14-krotnie w Lidze i 11-krotnie w Klasie A.

Pogoń i Czarni były najsilniejszymi klubami piłkarskimi we Lwowie^[2], jednymi z najstarszych polskich klubów (starsza była jedynie Lechia Lwów) oraz współzałożycielami Związku Polskiego Piłki Nożnej w 1911, Polskiego Związku Piłki Nożnej w 1919 i polskiej Ligi w 1926.

Porównanie klubów
Pogoń Lwów		Czarni Lwów
1904 (trzeci najstarszy polski klub)	rok założenia	1903 (drugi najstarszy polski klub)
4	Mistrzostwa Polski	0
13	liczba sezonów w Lidze (na 13 zorganizowanych w latach 1927-1939)[c]	7
5	liczba sezonów w finałach nieligowych mistrzostw Polski (na 5 zorganizowanych w latach 1921-1926)	0
2	Liczba sezonów w mistrzostwach Galicji	1
33.	miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy[d]	47.
21 sierpnia 1921	debiut w rozgrywkach o mistrzostwo Polski	3 kwietnia 1927
3 kwietnia 1927	debiut w Lidze
1	królowie strzelców Ligi	1
6	liczba sezonów w klasie A przed utworzeniem Ligi (na 6 zorganizowanych w latach 1920-1926)[e]	6
Park sportowy im. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza	stadion (do 1939)	Stadion im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
	współzałożyciel PZPN
	współzałożyciel Ekstraklasy
Polonia Bytom[3], Pogoń Szczecin[4]	kluby inspirowane tradycją klubu (poprzez barwy, herb lub nazwę)	Legia Warszawa[5]

Pierwszy mecz pomiędzy Pogonią i Czarnymi datuje się na 1907^[6]. Pierwsze udokumentowane derby Krakowa odbyły się w 1908^[7][8], co czyni derby Lwowa prawdopodobnie najstarszymi polskimi popularnymi derbami. W 1912 w zapasach kwalifikacyjnych o I klasę organizowanych przez Związek Polski Piłki Nożnej rozegrano pierwsze derby w ramach struktur FIFA. Mecz się zakończył remisem 2:2. 6 czerwca 1920 rozegrano pierwsze wielkie derby Lwowa w oficjalnych rozgrywkach w II Rzeczypospolitej. Pogoń zwyciężyła 3:1. Była to dla obu klubów inauguracja zmagań w polskich rozgrywkach – we lwowskiej Klasie A. W 2. kolejce nowo utworzonej Ligi, 10 kwietnia 1927, na stadionie Czarnych rozegrano natomiast premierowe ligowe derby, które zakończyły się sukcesem gospodarzy (3:1)^[9]. Jest to zarazem najwyższe ligowe zwycięstwo derbowe Czarnych, najwyższe zwycięstwo Pogoni to 4:0 u siebie z sezonu 1928.

W 1931 odbyły się towarzyskie derby Lwowa w Krakowie w ramach obchodów 25-lecia Wisły Kraków^[38].

Po zakończeniu sezonu 1933 derby Lwowa pozostawały drugimi najczęściej rozgrywanymi znaczącymi polskimi derbami po derbach Krakowa. Do końca 1933 r. Pogoń i Czarni spotykały się w oficjalnych rozgrywkach 28-krotnie, a Cracovia i Wisła Kraków 29-krotnie. 28. i 29. derby Warszawy (trzecie najczęstsze wówczas znaczące derby) miały miejsce dopiero w 1945 roku.

W pozostałych, niższych rangą, derbach Lwowa w Lidze brały udział także Lechia Lwów i Hasmonea Lwów. Bilans wszystkich ligowych derbów Lwowa:

Rywalizacja derbowa między Pogonią a Czarnymi miała miejsce także w polskich rozgrywkach hokejowych. Oba kluby zdobyły po jednym tytule mistrza Polski i były najbardziej utytułowanymi klubami hokejowymi Lwowa. Pierwsze oficjalne derby odbyły się w finale mistrzostw okręgu lwowskiego w 1926, zwyciężyła Pogoń 3:1^[39]. Na najwyższym szczeblu rozgrywek – w turnieju finałowym mistrzostw Polski – rozegrane zostały raz: w 1931 roku. Zwyciężyła Pogoń 3:1^[40].