Wiechlina alpejska
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
wiechlina alpejska |
Nazwa systematyczna | |
Poa alpina L. Sp. Pl. 1: 67. 1753 |
Wiechlina alpejska, wyklina alpejska (Poa alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Występuje na półkuli północnej w Europie, Azji, Ameryce Północnej (po środkowy Meksyk na południu) i północno-zachodniej Afryce (w Maroku). Na północy sięga po obszaru okołobiegunowe[3]. W Polsce występuje tylko w wyższych partiach Karpat[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina wieloletnia tworząca gęste kępy.
- Łodyga
- Jej źdźbła mają różną wysokość, w zależności od warunków życiowych. W dobrych warunkach mogą osiągać nawet 50 cm wysokości. W dolnej części chronione są przez grube okrywy pochew liściowych.
- Liście
- Ulistnienie naprzemianległe. Liście żywozielone, równowąskie, całobrzegie. Pochwa obejmująca źdźbło sięga aż do kolanka. U dolnych liści języczek bardzo mały, u górnych większy (do 2 mm) i przeważnie ostry.
- Kwiaty
- Zebrane w rozpierzchłą wiechę. Szerokojajowate kłoski mają długość do 9 mm, składają się z 5–10 kwiatów i są brunatno lub fiołkowo nabiegłe. Obydwie plewy są ostre i mają zgiętą linię grzbietową. Są 3-nerwowe, przy czym nerwy plewki dolnej są na części jej długości, lub na całej długości srebrzyście owłosione.
- Owoc
- Ziarniak. Forma żyworodna nie wytwarza ani kwiatów, ani owoców.
Biologia i ekologia
- Rozwój
- Bylina, hemikryptofit. Posiada żyworodną formę Poa alpina vivipara. Wysoko w górach występuje właśnie ta forma. Nie wytwarza ona kwiatów ani owoców, zamiast nich w kłoskach powstają rozmnóżki. Rozmnóżki te to maleńki pęd z 2-3 listkami. Pod wpływem ciężaru rozmnóżek źdźbła wiechliny wyginają się łukowato aż do ziemi, a rozmnóżki zakorzeniają się w niej. Mogą też być przenoszone np. przez wodę. Jest to rozmnażanie wegetatywne, będące przystosowaniem do życia w surowych wysokogórskich warunkach.
- Siedlisko
- Występuje na halach, przy ścieżkach, nad potokami, w ziołoroślach, wśród kosówki, wśród skał, na piargach. W Tatrach jest rośliną dość pospolitą. Roślina górska. Jej pionowy zasięg jest bardzo duży – od podtatrzańskich pól uprawnych aż po najwyższe szczyty. Nie ma wymagań co do podłoża, rośnie zarówno na wapieniu, jak i na granicie.
- Fitosocjologia
- Gatunek charakterystyczny dla Ass. Festuco pratensis-Plantaginetum[5].
Zastosowanie
- Bywa czasami uprawiana jako roślina ozdobna.
- Uprawiana na łąkach jest bardzo cenną rośliną pastewną.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-04] (ang.).
- ↑ Poa alpina L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-08] .
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.), Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 412, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Bibliografia
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-02-00872-9.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 42416
- EoL: 1114577
- EUNIS: 192327
- Flora of China: 200025982
- FloraWeb: 4342
- GBIF: 2704234
- identyfikator iNaturalist: 167076
- IPNI: 416461-1
- ITIS: 41076
- NCBI: 87701
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-435085
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:320036-2
- identyfikator Tropicos: 25509879
- USDA PLANTS: POAL2
- CoL: 4KL8Z