Warszawska szkoła historyków idei – polska szkoła naukowa nurtu badawczego rozwiniętego w latach 50. XX wieku w kręgu niektórych historyków, filozofów i socjologów związanych ze środowiskiem warszawskim.

Badacze warszawskiej szkoły historii idei instytucjonalnie byli związani z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN oraz z Uniwersytetem Warszawskim. Organem szkoły było pismo „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”. Za ojca duchowego szkoły uważany jest Tadeusz Kroński (1907-1958), pracujący w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej UW. Właściwymi fundatorami szkoły byli Leszek Kołakowski, ówczesny kierownik Katedry Historii Filozofii Nowożytnej UW oraz Bronisław Baczko, ówczesny kierownik Zakładu Nowożytnej Filozofii i Myśli Społecznej Uczestnikami prowadzonych w PAN regularnych seminariów byli m.in. Nina Assorodobraj-Kula, Henryk Hinz, Krzysztof Pomian, Jerzy Szacki, Andrzej Walicki. Do młodszego pokolenia seminarzystów należeli m.in. Adam Sikora, Jan Garewicz, Ryszard Panasiuk i Zbigniew Kuderowicz^[1]. Przedstawiciele szkoły podjęli dyskusję z europejską tradycją filozoficzną i humanistyczną. Każdy z jej członków opracowywał zupełnie oryginalny projekt intelektualny badając idee filozoficzne, polityczne czy społeczne w danym kontekście historycznym. Metody stosowane przez członków szkoły były zróżnicowane. Ciągłość ich badań została przerwana przez wydarzenia marca 1968 roku, kiedy część członków szkoły została pozbawiona katedr i zmuszona do emigracji.

• Bronisław Baczko (1924–2016)
• Jan Garewicz (1921–2002)
• Henryk Hinz (1929–1992)
• Leszek Kołakowski (1927–2009)
• Tadeusz Kroński (1907–1958)
• Zbigniew Kuderowicz (1931–2015)
• Tadeusz Mrówczyński (1930–2011)
• Zbigniew Ogonowski (1924–2018)
• Ryszard Panasiuk (ur. 1931)
• Krzysztof Pomian (ur. 1934)
• Adam Sikora (1927–2011)
• Barbara Skarga (1919–2009)
• Jerzy Szacki (1929–2016)
• Andrzej Walicki (1930–2020)

• Archiwum warszawskiej szkoły historii idei = Archive of the Warsaw school of the history of ideas, wstęp, wybór, red. i oprac. Andrzej Karalus i Przemysław Parszutowicz, we współpracy z Haliną Floryńską-Lalewicz, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk 2015.
• Ireneusz Koepke, Andrzej Walicki i „warszawska szkoła historyków (historii) idei”, „Filo-Sofija” 5 (2005), nr 1(5), s. 259-276.
• Andrzej Mencwel, Warszawska szkoła historyków idei – powstanie, przekształcenia, kontynuacje, „Przegląd Humanistyczny”, 2012, nr 3, s. 5-38.
• Ryszard Sitek, Warszawska szkoła historii idei. Między historią a teraźniejszością, Warszawa: „Scholar” 2000.
• Paweł Śpiewak, W pół drogi. Warszawska szkoła historyków idei' „Więź” 24 (1981), nr 5, s. 39-48; Polemika - Adam Podgórecki, „Więź” 25 (1982), nr 4/5, s. 230-231; Paweł Śpiewak, Odpowiedź, „Więź” 25 (1982), nr 4/5, s. 231.
• Andrzej Walicki, Warszawska szkoła historyków idei: kilka sprostowań i pytań, „Przegląd Polityczny” (2015), nr 129, s. 54-67.

• Andrzej Waśkiewicz, Paradoksy idei reprezentacji politycznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2012.
• Paweł Marczewski, Uczynić wolność nieuchronną: wątki republikańskie w myśli Alexisa de Tocqueville’a, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2012.
• Wokół dorobku warszawskiej szkoły historii idei, pod red. Andrzeja Kołakowskiego, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2013.
• Warszawska szkoła historii idei: tożsamość, tradycja, obecność, pod red. Pawła Grada, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2014.
• Wiesław Chudoba, Leszek Kołakowski - kronika życia i dzieła, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2014.
• Myśl Barbary Skargi: droga osobna, pod red. Jacka Migasińskiego i Magdaleny Środy, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2015.
• Szymon Wróbel, Filozof i terytorium: polityka idei w myśli Leszka Kołakowskiego, Bronisława Baczki, Krzysztofa Pomiana i Marka J. Siemka, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2016.

• Jerzy Szacki, Kontrrewolucyjne paradoksy: wizje świata francuskich antagonistów Wielkiej Rewolucji 1789-1815, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN - Wydawnictwo Naukowe PWN 2012.
• Tadeusz Kroński, Faszyzm a tradycja europejska, przedmowa, wybór i oprac. Andrzej Kołakowski, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2014.
• Hanna Buczyńska-Garewicz, Jan Garewicz, Listy: Warszawa, Paryż, Boston, t. 1-2, do druku podała Hanna Buczyńska-Garewicz, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2015.
• Bronisław Baczko, Światła utopii, przeł. Wiktor Dłuski, posłowiem posł. opatrzył Jerzy Szacki, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN 2016.

• http://archidei.ifispan.pl/