Władysława Piechowska
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Władysława Piechowska de domo Buttowt-Andrzeykowicz (ur. 2 maja 1900 w Tupałach, pow. kowelski na Wołyniu, zm. 21 czerwca 1987 w Warszawie) – działaczka polskiego kobiecego ruchu niepodległościowego, twórczyni kobiecych organizacji wojskowych, działaczka Polskiej Organizacji Wojskowej. Pierwsza inspektorka Pomocniczej Służby Kobiet. Uczestniczka wojny polsko-bolszewickiej oraz II wojny światowej.
Życiorys
Córka Tadeusza i Czesławy z Kociejowskich. W 1910 r. rozpoczęła naukę w Gimnazjum Maryjskie w Żytomierzu[1]. W czasie nauki w gimnazjum należała do Bratniaka oraz Koła Samokształceniowego. W 1915 r., wobec zagrożenia Żytomierza działaniami wojennymi, została zabrana przez rodzinę do Połtawy, gdzie uczyła się w prywatnym gimnazjum Archetnarumowej. Do Żytomierza powróciła do Żytomierza i ukończyła gimnazjum[2]. W tym okresie związała się z Polską Organizacją Wojskową, była jedną z założycielek kobiecej komórki POW w Żytomierzu[3].
Wyjechała do Kijowa i rozpoczęła studia w Kolegium Uniwersyteckim. W 1919 r. odbyła praktyki chirurgiczne w szpitalu w Żytomierzu. Nadal działała w POW, w 1919 r. została włączona do partyzanckiego Oddziału Lotnego Czumaka[4]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej należała do Sekcji Kurierek, Sekcja Propagandy i Oświaty Naczelnego Dowództwa. Służyła jako oficer oświatowy 12 dywizji piechoty w Tarnopolu. W II RP działała w organizacjach kombatanckich, m.in. w Komisji Historycznej PWK oraz Rodzinie Legionistów i Peowiaków[5]. W Przysposobieniu Wojskowym Kobiet pełniła funkcję instruktorki[6].
Po kampanii wrześniowej włączyła się w działalność konspiracyjną, uczestnicząc m.in. w tworzeniu ZWZ. W Okręgu Lwów była sekretarką Rady Narodowej przy Komendzie ZWZ-2 oraz kierowniczką łączności i wydziału politycznego. Została aresztowana 16 września 1940 r. trafiła do więzienia w Zamarystynowie, następnie na Łubiance. 23 czerwca została przeniesiona do więzienia w Wiatce. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski została 16 sierpnia 1941 r. Trafiła do Dowództwa Armii Polskiej w ZSRR, gdzie rozpoczęła organizację służb kobiecych. Została Komendantką Główną Pomocniczej Służby Kobiet utworzonej przy armii gen. Andersa w Buzułuku[7]. 23 marca 1942 r. wyjechała do Iraku z pierwszym transportem ochotniczek[8].
Po zakończeniu działań wojennych zdecydowała się na powrót do Polski. W kwietniu 1948 r. rozpoczęła pracę w Centralnej Spółdzielni Mleczarskiej i Drobiu jako kierownik działu organizacyjnego. W czerwcu 1950 r. została kierownikiem zaopatrzenia Hurtowni nr 1 w Warszawie w Centrali Chemicznej i Argedzie, pracowała tam do przejścia na emeryturę w styczniu 1961 r. Działała w organizacjach kombatanckich. Zmarła w 1987 r., została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 229-3-26)[9].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości z Mieczami,
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie, (1921 r.),
- Krzyż Armii Krajowej (1972 r.),
- War Medal 1939-1945 (20.01.1947 r.).
Przypisy
- ↑ Markert 2012 ↓, s. 10.
- ↑ Markert 2012 ↓, s. 17.
- ↑ Markert 2012 ↓, s. 18.
- ↑ Markert 2012 ↓, s. 28.
- ↑ Władysława Piechowska. Kresowi żołnierze Armii Krajowej. [dostęp 2024-01-08]. (pol.).
- ↑ Wystawa „Przysposobienie Wojskowe Kobiet. Zapomniana służba dla Ojczyzny”. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-08]. (pol.).
- ↑ Władysława Piechowska. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-01-08]. (pol.).
- ↑ Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk: Pomocnicza Służba Kobiet w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (1940–1946). Aktualny stan badan i charakterystyka archiwaliów. [dostęp 2024-01-08]. (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: PIECHOWSCY I CIECHOMSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-05].
Bibliografia
- Anna Eliza Markert: Polsce Wierna. Władysława Piechowska 1900-1987. Żołnierz i twórczyni kobiecych organizacji wojskowych. Pruszków: Ajaks, 2012. ISBN 978-83-7780-226-7. OCLC 830480516.