Władysław Daszewski
| Data i miejsce urodzenia |
3 marca 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 lipca 1971 |
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Karykatura, scenografia |
| Ważne dzieła | |
|
scenografia dla kabaretów: Qui Pro Quo i Cyrulika Warszawskiego oraz do operetki Krakowiacy i Górale i sztuki Burza | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Władysław Daszewski, ps. Pik (ur. 3 marca 1902 w Warszawie, zm. 25 lipca 1971 tamże) – polski scenograf i karykaturzysta.
Życiorys
Pochodził ze zubożałej szlacheckiej rodziny[1] Konrada i Anieli z Wiśniewskich. Od 1915 wraz z rodziną mieszkał w Moskwie i tam chodził do polskiego gimnazjum. Ukończył gimnazjum humanistyczne w Lublinie i w maju 1920 zdał maturę[2]. W latach 1920–1922 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w pracowni Stanisława Noakowskiego, następnie w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W okresie studiów współpracował jako karykaturzysta „Pik” z redakcjami „Cyrulika Warszawskiego”, „Robotnika” i „Wiadomości Literackich”. Projektował scenografię dla kabaretów „Qui Pro Quo” i „Cyrulik Warszawski”.
Od 1927 projektował scenografię dla teatrów warszawskich i lwowskich. W 1928 z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości razem z Leonem Schillerem i Aleksandrem Watem zorganizował widowisko sceniczne pod tytułem Polityka społeczna oparte na autentycznych materiałach krytyczne wobec stosunków panujących w fabrykach i polityki społecznej[3]. W 1930 został stałym scenografem teatrów lwowskich. Współpracował najczęściej z Leonem Schillerem. W latach 1940–1941 pracował w Lwowskim Państwowym Teatrze Polskim, realizując m.in. Zemstę Aleksandra Fredry. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich wyjechał do Warszawy. W latach 1945–1949 był scenografem Teatru Wojska Polskiego w Łodzi. Nadal współpracował z Leonem Schillerem tworząc scenografię m.in. do Krakowiaków i Górali Wojciecha Bogusławskiego (1946) i Burzy Williama Szekspira (1947). W 1949 został stałym scenografem, a w latach 1959–1961 był dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie[4].
W 1934 został profesorem, a w 1964 dziekanem Wydziału Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w latach 1946–1948 wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi. Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[5].
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Marią Klichówną. Jego drugą żoną, od 15 kwietnia 1935, była aktorka Ewa Bonacka[6].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A32-1-16)[7].
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy (11 lipca 1955)[8]
- Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)[9]
- Złoty Krzyż Zasługi (15 czerwca 1946)[10]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[11]
Nagrody
- 1935 – Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu za scenografię do Wyzwolenia Stanisława Wyspiańskiego w inscenizacji Wilama Horzycy i reżyserii Kazimierza Tatarkiewicza z Teatru Wielkiego we Lwowie
- 1947 – I Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za opracowanie scenograficzne Burzy w reżyserii Leona Schillera z Teatru Wojska Polskiego w Łodzi na Festiwalu Szekspirowskim
- 1949 – nagroda na Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za scenografię sztuki Jegor Bułyczow i inni w reżyserii Władysława Krasnowieckiego z Teatru Narodowego w Warszawie
- 1950 – Państwowa Nagroda Artystyczna I stopnia w dziale plastyki za całokształt twórczości, a w szczególności za plastyczne opracowanie sztuk: Jegor Bułyczow i inni Maksyma Gorkiego oraz Krakowiacy i Górale Wojciecha Bogusławskiego[13]
- 1958 – II nagroda na Festiwalu Dramatów Wyspiańskiego za oprawę scenograficzną Wyzwolenia w Teatrze Narodowym w Warszawie
- 1964 – Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości artystycznej w dziedzinie scenografii
- 1966 – I Nagroda na VI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za opracowanie plastyczne przedstawienia Caliguli
Przypisy
- ↑ Marci Shore: Kawior i popiół. Świat Książki Warszawa 2012, s.102.
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 54. [dostęp 2021-07-08].
- ↑ Marci Shore: Kawior i popiół. Świat Książki Warszawa 2012, s.101-102.
- ↑ FilmPolski.pl [online], FilmPolski [dostęp 2024-12-16].
- ↑ Tadeusz Kisielewski, Październik 1956: punkt odniesienia, Wydawnictwo Neriton, 2001.
- ↑ Jarosław Abramow-Newerly, Granica sokoła, Warszawa, „Twój Styl”, 2001, s. 112, ISBN 83-7163-353-X
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-08-09].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 114, poz. 212 „za wybitne zasługi w dziedzinie Teatru i Sztuki na terenie całego kraju”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Władysław Daszewski - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 2019-12-29].
- ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-09].
Linki zewnętrzne
- Władysław Daszewski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22].
- Władysław Daszewski w serwisie e-teatr.pl