Valeria Luiselli

Valeria Luiselli na Hay Festival (2016)
Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1983 Meksyk
Narodowość	meksykańska
Alma Mater	Narodowy Uniwersytet Autonomiczny Meksyku, Uniwersytet Columbia
Dziedzina sztuki	literatura piękna
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Valeria Luiselli (ur. 16 sierpnia 1983 w Meksyku) – meksykańska pisarka mieszkająca w Stanach Zjednoczonych. Jej powieści i eseje zostały przetłumaczone na ponad dwadzieścia języków.

Po uzyskaniu tytułu licencjata z filozofii na Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym w Meksyku Luiselli przeprowadziła się do Nowego Jorku. Tam napisała doktorat z komparatystyki na Uniwersytecie Columbia^[1].

Jej powieść Nieważcy zdobyła nagrodę „Los Angeles Times” dla debiutu literackiego^[2]. Zbiór esejów Papeles Falsos znalazł się w finale nagrody amerykańskiego PEN Clubu^[3]. Jej druga powieść Historia moich zębów powstała w ramach współpracy z meksykańską Galerią Jumex, która mieści kolekcję sztuki współczesnej i należy do koncernu soków Jumex^[4]. Książka znalazła się w finale National Book Critics Circle Award i Best Translated Book Award oraz zdobyła nagrodę „Los Angeles Times” za najlepszą prozę roku. Dzieło było także wybrane książką roku m.in. przez „The New York Times”, „The Guardian”, „NPR” i „The Huffington Post”^[5].

Kolejne dzieło Luiselli Tell Me How It Ends: An Essay in 40 Questions, które opisuje doświadczenia dziecięcych imigrantów w Stanach Zjednoczonych, powstało na podstawie doświadczenia autorki. Luiselli bowiem, jako wolontariuszka, była tłumaczem w sądzie dla młodych imigrantów z Ameryki Środkowej, którzy próbowali zalegalizować pobyt w Stanach Zjednoczonych^[6].

Luiselli wykładała literaturę i twórcze pisanie na Hofstra University^[7]. Jej teksty pojawiły się w takich publikacjach jak „The New York Times”, „Granta”, „McSweeney's” i „The New Yorker”. Współpracowała z galeriami sztuki, napisała także libretto dla nowojorskiego baletu^[8]. Prowadziła cotygodniową rubrykę w „El País”^[9]. W 2019 roku została jurorem nagrody literackiej amerykańskiego PEN Clubu^[10]. Otrzymała nominację do The Man Booker Prize for Fiction 2019 oraz została wyróżniona nagrodami Rathbones Folio Prize^[11] i Dublin Literary Award^[12]. W 2021 była gościem Festiwalu Conrada w Krakowie^[13].

Urodziła się w Meksyku. Ponieważ jej ojciec był dyplomatą, podróżowała od dziecka. Mieszkała w Stanach Zjednoczonych, Kostaryce, Korei Południowej i w Południowej Afryce, w której zamieszkała na dłużej, gdy jej ojciec został pierwszym meksykańskim ambasadorem w tym kraju^[14]. Dzięki temu jest dwujęzyczna, ponieważ w domu mówiono po hiszpańsku, a w szkole mówiono po angielsku^[15]. Mieszka w Nowym Jorku, jej mężem jest meksykański pisarz Álvaro Enrigue^[4].

• Papeles Falsos (2012)
• Nieważcy (Los ingrávidos, 2012; polskie wydanie 2016)
• Historia moich zębów (La historia de mis dientes, 2013; polskie wydanie 2017)
• Tell Me How It Ends: An Essay in 40 Questions (2017)
• Archiwum zagubionych dzieci (Lost Children Archive, 2019; polskie wydanie 2021)^[16]

• Aldona Kopkiewicz, Duszki, „Dwutygodnik”, wrzesień 2016 [dostęp 2019-03-10] - recenzja książek Nieważcy i Historia moich zębów
• Mary Wang, Valeria Luiselli: “There are always fingerprints of the archive in my books.”, „Guernica”, 12 lutego 2019 [dostęp 2019-03-10] - wywiad z Luiselli