ulica Wiślna

Stare Miasto
Widok ulicy na północny wschód, w stronę Rynku Głównego, po remoncie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Długość	ok. 170 m.
Plan
Przebieg
ul. św. Anny, Rynek Główny ul. Gołębia ul. K. Olszewskiego Planty
Położenie na mapie Krakowa ulica Wiślna
Położenie na mapie Polski ulica Wiślna
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Wiślna
50°03′39,0″N 19°56′06,0″E/50,060833 19,935000
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Wiślna – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Starym Mieście.

Wytyczona została w czasach lokacji miasta, w 1257 roku^[1]. Jej nazwa występowała już w 1311 roku. Prowadziła od Rynku w stronę Wisły i portu rzecznego^[2]. Kończyła się bramą nazywaną Wiślną lub Wodną rozebraną na początku XIX wieku^[3]. Jej naturalnym przedłużeniem jest Ulica Zwierzyniecka.

Od strony Rynku znajdował się dom książąt Mazowieckich a od strony ul. św. Anny dom „krwawego burmistrza” Erazma Czeczotki. Rozmus, czyli Erazm Czeczotka był „zaciekłym pieniaczem, niezmiernie chciwym lichwiarzem, oddanym niepohamowanej żądzy użycia i gorącym wielbicielem Wenery...” – tak opisuje burmistrza Józef Muczkowski w książce „Krwawy burmistrz – kartka z dziejów mieszczaństwa krakowskiego w XVI wieku” wydanej przez Bibliotekę Krakowską w roku 1935^[4]. Budynek pochodzi z roku 1561, wzniesiony przez Gabriela Słońskiego i Ambrożego Morosiego, wielokrotnie był przebudowywany. Przed drugą wojną światową mieściła się tu restauracja o secesyjnych wnętrzach, a na I piętrze kawiarnia „Secesja”. Z czasów renesansu zachowały się od strony podworca kamienne detale.

W 1409 r. wybudowano Bursę Ubogich na rogu z ul. Gołębią. Przeznaczona miała być dla studentów. Bursę Ubogich odnowił i rozbudował ok. 1462 r. Jan Długosz. W 2 poł. XVI w. królowa Anna Jagiellonka przeznaczyła na jej restaurację znaczną sumę – bursę zaczęto nazywać Jagiellońską. W 1786 r. budynek Bursy Ubogich przeznaczono na Bursę Chirurgów. W początkach XIX wieku znajdowały się tu koszary wojskowe, doprowadziło to do znacznej dewastacji gmachu. Władze Uniwersytetu z powodu braku środków na odbudowę sprzedały budynek w 1838 r. Nowy właściciel rozebrał stare mury Bursy i wybudował na jej miejscu klasycystyczną kamienicę.

Przy ulicy znajduje się skrzydło pałacu Biskupiego, gdzie do końca kwietnia 2021 roku mieściła się m.in. redakcja „Tygodnika Powszechnego”^[5]. Pierwsze wzmianki o rezydencji w obecnym miejscu pochodzą z końca XIV wieku. W połowie XVII w. został gruntownie rozbudowany. Rozbudowę wiąże się z biskupem Piotrem Gembickim (lata rządów 1642–1657). Powstał wczesnobarokowy budynek na planie nieregularnego czworokąta skupiony wokół dziedzińca. Zachowano większość dawniejszych elementów architektonicznych. W wyniku tego powstał monumentalny budynek z szeroką fasadą południową flankowaną w narożach belwederami. Funkcję wejścia głównego pełnił portal wejścia od ul. Wiślnej. Z tego okresu pochodzi m.in. obecny portal wejścia od ul. Franciszkańskiej.

• 
  Ulica widziana z Rynku Głównego
• 
  Ulica Wiślna, widok od strony Plant
• 
  ul. Wiślna 3
  Kamienica
• 
  ul. Wiślna 5
  Zabytkowa kamienica
• 
  ul. Wiślna 10
  Zabytkowa kamienica

• Kamienica przy ulicy Wiślnej 10 w Krakowie

• Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 2000.
• Wiślna, ulica. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1995, s. 193. ISBN 83-85579-48-6.

• Archiwum fotografii miasta Krakowa
• Dziennik Polski Tu mieszkał krwawy burmistrz Krakowa
• Dzieje Krakowa – Erazm Czeczotka-Tłokiński