Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi
| Górniak, Zarzew, Widzew Wschód, Olechów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica St. Przybyszewskiego, widok od ulicy J. Kilińskiego w kierunku wschodnim (2011) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
ok. 6,6 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Łodzi  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 51°45′06,6″N 19°31′20,9″E/51,751820 19,522474
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi – ulica w Łodzi, o długości ok. 6,6 km, rozpoczynająca się od placu Reymonta i skrzyżowania z ul. Piotrkowską, a kończąca skrzyżowaniem z aleją Książąt Polskich przy osiedlu Olechów.
Wschodnia część ulicy jest arterią zbudowaną na południe od osiedla Widzew Wschód, aby połączyć je z aleją Śmigłego-Rydza oraz ul. Kilińskiego, równolegle do przebiegającej 1,5 km na północ – alei Marszałka Piłsudskiego.
Historia
W latach 1824–1828 na południe od Nowego Miasta (na terenach miejskich oraz rządowych) utworzono kolejną osadę przemysłową, przeznaczoną pod osiedlenie przede wszystkim tkaczy lnu i bawełny, którą nazwano Łódka. Osada położona była wzdłuż traktu piotrkowskiego i rzeki Jasień, a także obejmowała wieś rządową Wólka, Zarzew oraz Widzew[1].
Podczas regulacji ulicy Piotrkowskiej na terenie nowej osady, wyznaczono przebieg siedmiu nowych przecznic[1] oraz m.in. dochodzącą do niej ulicę, którą nazwano Zarzewska, a także Górny Rynek (obecny Plac Reymonta). Nowa ulica została po raz pierwszy przedstawiona na planie sporządzonym przez geometrę Jana Leśniewskiego w 1825 roku[2].
Nazwy ulicy
- Zarzewska (bądź czasem Starozarzewska) – 1826–1915[3]
- Boehmische Linie – 1915–1918[3]
- Zarzewska – 1918–1920[3]
- Napiórkowskiego – 1920–1940 (końcowa część ulicy do roku 1940 dalej z nazwą Zarzewska). Nazwana została w 1920 roku ku czci bohatera Aleksandra Napiórkowskiego, poległego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Przy tej ulicy do wybuchu wojny polsko-bolszewickiej mieszkał Napiórkowski wraz z żoną – Alicją Napiórkowską, zasłużoną nauczycielką
- Boehmische Linie – 1940–1945[3]
- Napiórkowskiego – 1945–1952[3]
- majora Stefana Przybyszewskiego – 1952–1990 (w 1976 przedłużona do obecnej długości)[3]
- Stanisława Przybyszewskiego – od 1990[3]
Ulica Przybyszewskiego jest przykładem ciekawego pomysłu politycznej zmiany nazwy ulicy. Dokonano to w taki sposób, by było to jak najmniej odczuwalne i kłopotliwe (zachowano nazwisko i pierwszą literę imienia patrona ulicy).
Ważne obiekty na przebiegu ulicy
- park im. Władysława Reymonta.
- nr 9: dom, do którego przybyła pierwsza grupa lotników angielskich w czerwcu 1941 roku.
- nr 10: willa Eugeniusza Geyera – została wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku. Swoją bryłą nawiązuje do stylu renesansu. Jej wnętrza zajmuje Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna.
- nr 12: budynek dawnej fabryki Rassalskich – fabryka powstała w 1926 roku. Jej właścicielem był Ignacy Rassalski. Zajmował się produkcją lin i powrozów wykorzystywanych w transporcie i przemyśle. Fabryka w ówczesnych latach należała do największych w Polsce[4].
- nr 16: dawne kino Wolność (przed wojną i w jej czasie Palladium).
- nr 24: dawny dom Adolfa Steinerta.
- nr 28: budynek dawnego browaru Jerzego Keilicha – powstał w 1890 roku. Jego rodzina również posiadała browar, a także fabrykę octu przy ulicy Orlej 25. Jerzy Keilich zginął tragicznie w wypadku samochodowym 17 lipca 1937 roku na przejeździe kolejowym na Lublinku[5].
- róg ulic Przybyszewskiego i Kilińskiego – dawna fabryka Adama Ossera
- nr 70: kamienica i zabudowania pofabryczne dawnej fabryki Gustawa Fiszera, produkującej trutki na muchy i ozdoby do trumien[6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Rynkowska 1970 ↓, s. 7.
- ↑ Janik i in. 2012 ↓, s. 39.
- ↑ a b c d e f g Ulice Łodzi [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi [dostęp 2021-01-29].
- ↑ Dawna fabryka Rassalskich, Polskaniezwykła.pl.
- ↑ Browar Ludwika i Jerzego Keilich. Dawne kino „Słońce”, Polskaniezwykła.pl.
- ↑ Dawna fabryka Gustawa Fiszera, Polskaniezwykła.pl.
Bibliografia
- Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0.
- Maciej Janik, Jacek Kusiński, Mariusz Stępniewski, Zdzisław Szambelan: Łódź na mapach 1793–1939. Wyd. I. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2012. ISBN 978-83-927666-3-6.