Triphora
 Triphora uniflora | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Triphora |
| Nazwa systematyczna | |
| Triphora Nutt. Gen. N. Amer. Pl. 2: 192. (1818)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
T. pendula Nutt.[3] | |
Triphora – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 24 gatunków będących naziemnymi roślinami występującymi głównie w runie lasów wilgotnych i górskich. Występują na wysokościach od poziomu morza do 3000 m n.p.m. Rośliny rosną w miejscach ocienionych, na bardzo żyznych, próchnicznych i dobrze przewietrzonych glebach. Zasięg tego rodzaju obejmuje rozległe tereny Ameryki Północnej oraz Południowej. Rośliny występują w kanadyjskiej prowincji Ontario, we wschodnich i centralnych stanach USA, w Meksyku, Kostaryce, Hondurasie, Panamie, Gujanie, Gujanie Francuskiej, Surinamie, Wenezueli, Kolumbii, Ekwadorze, Argentynie, Brazylii oraz na wyspach Karaibów (Haiti, Kuba, Bahamy, Dominika, Jamajka, Portoryko, Trynidad i Tobago)[4].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny o niewielkich rozmiarach, łatwe do przeoczenia. Mają grube bulwy i kłącza, czasami z małymi bulwkami, korzeni u niektórych gatunków brak. Rośliny mają najczęściej jeden lub dwa dość grube, sukulentowate pędy nadziemne[4].
- Liście
- Zielonkawo fioletowe, skrętoległe, często zredukowane, owalne do sercowatych, skręcone, czasem składane. Blaszka liściowa całobrzega, rzadko delikatnie piłkowana[4].
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostan groniasty lub wiechowaty, szczytowy lub boczny. Kwiaty odwrócone lub nie. Listki obu okółków okwiatu podobne do siebie, lancetowate do podługowatych, białe lub różowe. Warżka z paznokciem, trójklapowa, zaopatrzona w trzy wyraźne żeberka w kolorze żółtym lub różowym. Prętosłup biały lub jasnozielony, dwie pyłkowiny[4].
Systematyka
Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Triphorinae w plemieniu Triphoreae, podrodzina epidendronowe (Epidendroideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych[5][6][7].
- Triphora amazonica Schltr.
- Triphora carnosula (Rchb.f.) Schltr.
- Triphora craigheadii Luer
- Triphora debilis (Schltr.) Schltr.
- Triphora duckei Schltr.
- Triphora foldatsii Carnevali
- Triphora galeanoi Szlach., Baranow & Mytnik
- Triphora gentianoides (Sw.) Nutt. ex Ames & Schltr.
- Triphora giraldoi Szlach. & Kolan.
- Triphora hassleriana (Cogn. ex Chodat & Hassl.) Schltr.
- Triphora heringeri Pabst
- Triphora miserrima (Cogn.) Acuña
- Triphora nitida (Schltr.) Schltr.
- Triphora pinensis Soto Calvo, Esperon & Sauleda
- Triphora pusilla (Rchb.f. & Warm.) Schltr.
- Triphora pygmea Szlach. & Kolan.
- Triphora ravenii (L.O.Williams) Garay
- Triphora santamariensis Portalet
- Triphora surinamensis (Lindl.) Britton
- Triphora trianthophoros (Sw.) Rydb.
- Triphora uniflora A.W.C.Ferreira, Baptista & Pansarin
- Triphora vichadaensis Szlach., Baranow & Mytnik
- Triphora wagneri Schltr.
- Triphora yucatanensis Ames
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-11-08] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-11-08] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ a b c d Triphora. e-Monocot.org. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ Triphora. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ Triphora. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ Triphora. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-04].
- ↑ Triphora. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-04].
- ↑ Triphora. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-06-04].