Titi
Callicebinae | |||||
Pocock, 1925[1] | |||||
Przedstawiciel podrodziny – titi białouchy (C. donacophilus) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Infrarząd | |||||
Parvordo | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina |
titi | ||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
Callicebus O. Thomas, 1903 | |||||
| |||||
Rodzaje | |||||
|
Titi[16] (Callicebinae) – podrodzina ssaków naczelnych z rodziny sakowatych (Pitheciidae).
Zasięg występowania
Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[17][18].
Morfologia
Długość ciała 27–43,4 cm, długość ogona 37,2–54,6 cm; masa ciała 740–1650 g[18].
Podział systematyczny
Tradycyjnie do podrodziny Callicebinae należał jeden rodzaj Callicebus[19] jednak Byrne i współpracownicy (2016) pozostawili w rodzaju Callicebus tylko gatunki C. personatus, C. coimbrai, C. barbarabrownae, C. melanochir i C. nigrifrons. Gatunki C. lugens, C. medemi, C. torquatus, C. lucifer, C. purinus i C. regulus zostały przez tych autorów przeniesione do odrębnego rodzaju Cheracebus, a pozostałe gatunki – do odrębnego rodzaju Plecturocebus[20]. Z badań Woods i współpracowników (2018) wynika, że przedstawicielem podrodziny jest również wymarły gatunek Xenothrix mcgregori z Jamajki[21] oraz Miocallicebus villaviejai z Kolumbii[22].
Do podrodziny należą następujące (występujące współcześnie i wymarłe po 1500 roku) rodzaje[23][17][16]:
- Xenothrix E.E. Williams & Koopman, 1952 – takson wymarły, jedynym przedstawicielem był Xenothrix mcgregori E.E. Williams & Koopman, 1952
- Cheracebus Byrne, Rylands, Carneiro, Lynch Alfaro, Bertuol, da Silva, Messias, Groves, Mittermeier, Farias, Hrbek, Schneider, Sampaio & Boubli, 2016
- Callicebus O. Thomas, 1903 – titi
- Plecturocebus Byrne, Rylands, Carneiro, Lynch Alfaro, Bertuol, da Silva, Messias, Groves, Mittermeier, Farias, Hrbek, Schneider, Sampaio & Boubli, 2016
Opisano również rodzaj wymarły w czasach prehistorycznych[22]:
- Miocallicebus Takai, Anaya, Suzuki, Shigehara & Setoguchi, 2001 – jedynym przedstawicielem był Miocallicebus villaviejai Takai, Anaya, Suzuki, Shigehara & Setoguchi, 2001
Uwagi
Przypisy
- ↑ R.I. Pocock. Additional Notes on the External Characters of some Platyrrhine Monkeys. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 95 (1), s. 45, 1925. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1925.tb03341.x. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 298, 1821. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 338, 1825. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On some new or little-known species of Monkeys. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 17, s. 9, 1849. (ang.).
- ↑ J.E. Gray: Catalogue of Monkeys, Lemurs, and Fruit-eating Bats in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1870, s. 37. (ang.).
- ↑ H. Winge: Jordfundne og nulevende aber (Primates) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilien: med udsigt over pungdyrenes slægtskab. F. Dreyer: Kjøbenhavn, 1895, s. 12, seria: E. Museo Lundii. (duń.).
- ↑ P. Hershkovitz. Notes on Tertiary platyrrhine monkeys and description of a new genus from the Late Miocene of Colombia. „Folia Primatologica”. 12 (1), s. 3, 1970. DOI: 10.1159/000155278. (ang.).
- ↑ P. Hershkovitz. A new genus of Late Oligocene monkey (Cebidae, Platyrrhini) with notes on postorbital closure and platyrrhine evolution. „Folia Primatologica”. 21 (1), s. 27, 1974. DOI: 10.1159/000155594. (ang.).
- ↑ F.S. Szalay. Systematics of the Omomyidae (Tarsiiformes, Primates): taxonomy, phylogeny, and adaptations. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 156 (3), s. 421, 1976. (ang.).
- ↑ F.S. Szalay & E. Delson: Evolutionary History of the Primates. New York: Academic Press, 1979, s. 293. ISBN 978-1-4832-8925-0. (ang.).
- ↑ C.P. Groves: A theory of human and primate evolution. New York: Oxford University Press, 1989, s. 1–375. ISBN 978-0-19-857758-4. (ang.).
- ↑ H. Schneider, M.P.C. Schneider, I. Sampaio, M.L. Harada, M.J. Stanhope, J. Czelusniak & M. Goodman. Molecular phylogeny of the New World monkeys (Platyrrhini, Primates). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 2 (3), s. 235, tabela 3, 1993. DOI: 10.1006/mpev.1993.1022. (ang.).
- ↑ McKenna i Bell 1997 ↓, s. 333.
- ↑ McKenna i Bell 1997 ↓, s. 352.
- ↑ R.D.E. MacPhee & I. Horovitz. New craniodental remains of the Quaternary Jamaican monkey Xenothrix mcgregori (Xenotrichini, Callicebinae, Pitheciidae), with a reconsideration of the Aotus hypothesis. „American Museum novitates”. 3434, s. 44, 2004. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 40–41. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 194–202. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b S.F. Ferrari, L.M. Veiga, L.P. Pinto, L.K. Marsh, R.A. Mittermeier & A.B. Rylands: Family Pitheciidae (Titis, Sakis and Uacaris). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 459–464, 467–472. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Subfamily Callicebinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-05].
- ↑ H. Byrne, A.B. Rylands, J.C. Carneiro, J.W.L. Alfaro, F. Bertuol, M.N.F. da Silva, M. Messias, C.P. Groves, R.A. Mittermeier, I. Farias, T. Hrbek, H. Schneider, I. Sampaio & J.P. Boubli. Phylogenetic relationships of the New World titi monkeys (Callicebus): first appraisal of taxonomy based on molecular evidence. „Frontiers in Zoology”. 13:10, 2016. DOI: 10.1186/s12983-016-0142-4. PMID: 26937245. PMCID: PMC4774130. (ang.).
- ↑ R. Woods, S.T. Turvey, S. Brace, R.D.E. MacPhee & I. Barnes. Ancient DNA of the extinct Jamaican monkey Xenothrix reveals extreme insular change within a morphologically conservative radiation. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 115 (50), s. 12769–12774, 2018. DOI: 10.1073/pnas.1808603115. PMID: 30420497. PMCID: PMC6294883. (ang.).
- ↑ a b M. Takai, F. Anaya, H. Suzuki, N. Shigehara & T. Setoguchi. A new platyrrhine from the Middle Miocene of La Venta, Colombia, and the phyletic position of Callicebinae. „Anthropological Science”. 109 (4), s. 292, 2001. DOI: 10.1537/ase.109.289. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-13]. (ang.).
Bibliografia
- M.C. McKenna & S.K. Bell: Classification of mammals above the species level. Nowy Jork: Columbia University Press, 1997, s. 1–631. ISBN 978-0-231-11013-6. (ang.).