Tilt

Rok założenia	1979
Pochodzenie	Warszawa  Polska
Gatunek	punk rock rock reggae Post-punk
Aktywność	1979–1980 1983–1987 1988–1989 1996 2000–2003 od 2006
Wydawnictwo	Tonpress Arston Music Corner
Powiązania	Deadlock Białe Wulkany Brygada Kryzys Fotoness
Skład
Tomasz Lipiński Karol Ludew Piotr Leniewicz Aleksander Korecki Wojciech Konikiewicz
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Tilt – polski zespół rockowy, który działa z przerwami od 1979 roku. Początkowo kojarzony był ze sceną punkrockową i wykonywał utwory z anglojęzycznymi tekstami. Tomasz Lipiński – założyciel, lider, wokalista i gitarzysta – jako jedyny był członkiem zespołu przez cały okres jego działalności.

Jak przyznał Tomasz Lipiński, Tilt od początku był zespołem post punkowym^[1].

Nazwa zespołu pochodzi od napisu informującego o przerwaniu gry spowodowanego szarpaniem, popychaniem lub uderzaniem we flipper. Chcieliśmy tak działać na społeczeństwo – „tiltować” je^[2].

Zespół powstał jesienią 1979 roku^[3]. Tilt został utworzony w Warszawie przez wokalistę i gitarzystę Tomasza „Frantza” Lipińskiego, basistę Tomasza „Rastamana” Szczecińskiego i perkusistę Jacka „Lutra” Lenartowicza (ex–Deadlock). Krótko po powstaniu zespołu nadano mu nazwę Tilt (wcześniejsze propozycje: Artists and Prostitutes, Zakaz^[4]). Gdy „Luter” stworzył tekst „life after life, death after death, flippers at the hop trying to catch my breath”, to powstał pomysł na nazwę Tilt^[4].

Jeden z pierwszych koncertów grupa zagrała w warszawskim Teatrze Studio na przełomie 1979 i 1980 (zorganizowanym przez ówczesnego kierownika galerii „Remont” Henryka Gajewskiego, ówczesnego menedżera Tiltu Piotra Rypsona i związanego z Teatrem Studio Zdzisława Sosnowskiego)^[4]. W 1980 zespół wystąpił w gdańskim Wielkim Młynie oraz przed szerszą publicznością podczas „I Ogólnopolskiego Przeglądu Nowej Fali” w Kołobrzegu (wszystkie występy zostały uwiecznione na taśmie filmowej przez Gajewskiego)^[5]. W tym okresie muzycy nagrali w studiu cztery utwory: „Border Line”, „Photo”, „Pink Pictures” i „Fallen Is Babylon”, które trafiły wraz z piosenkami „Disco Girls, Disco Boys” i „Indepedient Intervision” (pochodzącymi z koncertów) na bootlegową kasetę magnetofonową^[6] dokumentującą festiwal w Kołobrzegu (kaseta zawierała również nagrania zespołów: Kryzys, KSU, Kanał, Deadlock i Poerocks). Skład zespołu poszerzył się o grającą na instrumentach klawiszowych „Pyzę”. Jesienią tego samego roku Lipiński zawiesił działalność Tiltu i latem 1981 utworzył z Robertem Brylewskim zespół Brygada Kryzys^[7]. „Luter” i „Pyza” po krótkim epizodzie w grupie Białe Wulkany wyemigrowali do Berlina Zachodniego^[7][5].

Kiedy Brygada Kryzys rozwiązała się pod koniec 1982 Lipiński razem z „Rastamanem” reaktywowali Tilt uzupełniając skład perkusistą Tomaszem „Gogo Szulcem” Kożuchowskim (ex–TZN Xenna) oraz saksofonistą jazzowym Aleksandrem Koreckim^[7]. Ten okres udokumentowała piosenka „Za zamkniętymi drzwiami (widziałem Cię)”, która ukazała się w 1985 na poltonowskiej kompilacji różnych wykonawców Fala^[6]. W 1984 „Rastaman” opuścił zespół, a na jego miejsce przyszli: basista Franz Dreadhunter i gitarzysta Piotr „Czombe” Dubiel (ex–Deuter; ex–TZN Xenna)^[7]. W tym składzie muzycy Tiltu nagrali swój pierwszy singel „Runął już ostatni mur”. W 1985 Lipiński i Dreadhunter postanowili złagodzić repertuar czyniąc go dostępniejszym szerszej publiczności. Efektem tych zmian był kolejny singel „Mówię ci, że...”, nagrany przy gościnnym udziale wokalistki Kayah. Tytułowa piosenka stała się w Polsce jednym z największych przebojów końca lat 80. W tym okresie muzycy zarejestrowali także materiał na swój debiutancki album Tilt, który ukazał się w 1988. Album przyniósł nowe przeboje („Szare koszmary” oraz „Rzeka miłości, morze radości, ocean szczęścia”^[1]). W sesji nie wziął udziału „Gogo Szulc” (przeszedł do Armii), którego zastąpiono automatem perkusyjnym. Jeszcze przed wydaniem tej płyty zespół ponownie zawiesił działalność^[6]. Lipiński utworzył wówczas nową grupę Fotoness.

W 1988 po rozpadzie Fotoness Tilt został ponownie reaktywowany (jako Czad Kommando Tilt). Oprócz Lipińskiego w zespole pojawili się: basista Dariusz „Maleo” Malejonek oraz ponownie „Gogo Szulc”. W tym składzie udali się na koncerty do ZSRR. Po powrocie do Polski Malejonka zastąpił Marcin Ciempiel (ex–Fotoness). Niedługo później w Tilcie pojawił się gitarzysta Jan Benedek^[6]. Wcześniej muzycy przystąpili do nagrywania drugiej płyty^[7]. Zespół zagrał kolejne koncerty poza granicami Polski (NRD i Czechosłowacja). Album Czad Kommando Tilt ukazał się w 1990 – w czasie, gdy Tilt został po raz trzeci zawieszony. Rok później Lipiński z Brylewskim ponownie reaktywowali Brygadę Kryzys^[6].

Jesienią 1996 zespół zagrał koncert w warszawskim Teatrze Buffo. Lipińskiemu towarzyszyli wówczas: Dreadhunter, perkusista Artur Hajdasz (po raz pierwszy z Tiltem grał już w 1985 m.in. na festiwalu w Jarocinie), wokalistka Magda Steczkowska i gitarzysta Jacek Królik. Występ był transmitowany przez radio i telewizję. Pod koniec roku ukazał się album Rzeka miłości, koncert w Buffo '96 zawierający nagrania z tego koncertu^[7][6].

W 2000 nastąpił kolejny powrót Tiltu – Lipińskiemu i Dreadhunterowi towarzyszyli: Piotr Lewicki (gitara, instr. klawiszowe) oraz Tomasz Czulak (perkusja). Trzy nowe utwory: „Miassto fcionga”, „Westchnienie” i „Ostatnia piosenka o miłości” trafiły do filmu Reich Władysława Pasikowskiego. W 2002 została wydana płyta Emocjonalny terror^[7].

Od 2006 grupa działa w składzie: Tomasz Lipiński, Karol Ludew (perkusja), Piotr Leniewicz (gitara basowa), Aleksander Korecki (saksofon) i Wojciech Konikiewicz (instr. klawiszowe).

• Tomasz Lipiński – wokal, gitara (od 1979)
• Tomasz Szczeciński – gitara basowa (1979–1984)
• Jacek Lenartowicz – perkusja, teksty (1979–1980)
• „Pyza” – instrumenty klawiszowe (1980)
• Tomasz „Gogo Szulc” Kożuchowski – perkusja (1983–1985; 1988–1989)
• Aleksander Korecki – saksofon (1983–1987; od 2006)
• Piotr „Czombe” Dubiel – gitara (1984–1985)
• Franz Dreadhunter – gitara basowa, instrumenty klawiszowe (1984–1987; 1996–2002)
• Tomasz Pierzchalski – saksofon (1985–1987)
• Artur Hajdasz – perkusja (1985; 1996)
• Dariusz Malejonek – gitara basowa (1988)
• Marcin Ciempiel – gitara basowa (1988–1989)
• Jan Benedek – gitara (1988–1989)
• Jacek Binasiewicz – perkusja (1993–1995)
• Tomasz Czulak – perkusja (2000–2002)
• Piotr Lewicki – instrumenty klawiszowe, gitara (2000–2002)
• Piotr Leniewicz – gitara basowa (od 2006)
• Karol Ludew – perkusja (od 2006)
• Wojciech Konikiewicz – instrumenty klawiszowe (od 2006)

• Tilt (1988)
• Czad Kommando Tilt (1990)
• Rzeka miłości, koncert w Buffo '96 (1996)
• Emocjonalny terror (2002)
• Gwiazdy polskiej muzyki lat 80. (2007) (składanka)

• „Runął już ostatni mur” (1985)
• „Mówię ci, że...” (1986)
• „Co się stało w tym kraju nad Wisłą?” (2002)

• Fala (1985) – utwór: „Za zamkniętymi drzwiami (widziałem cię)”

• LeszekL. Gnoiński LeszekL., Tilt [online], culture.pl, maj 2011 [dostęp 2013-07-08]  (pol.).

• Oficjalna strona zespołu do roku 2002. tilt.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-24)].
• Tilt w bazie Archiwum Polskiego Rocka