Thor
| bóg burzy i piorunów, sił witalnych, rolnictwa patron ogniska domowego i małżeństwa | |
 Thor walczący z gigantami (Mårten Eskil Winge, 1872) | |
| Inne imiona |
Donar |
|---|---|
| Występowanie | |
| Atrybuty |
młot Mjølner, ruda broda, magiczny pas i żelazne rękawice, zaprzęg, dąb[1] |
| Siedziba |
Bilskirnir |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci | |
Thor (ze staronord. Þórr, grom)[2] – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Azów (syn Odyna i Jörð, małżonek Sif), odpowiednik południowogermańskiego Donara, bóg burzy i piorunów, sił witalnych[3][4], rolnictwa (jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaj). Patronował także małżeństwu i ognisku domowemu[5].
Thora uznawano za bardziej przychylnego ludziom niż Odyn – równie gwałtownego, ale mniej tajemniczego. Przedstawiano go zwykle z długą, rudą brodą oraz młotem[3][6] Mjöllnirem (symbolem jego siły) w ręku[5]. Drzewem poświęconym Thorowi był dąb. Podróżował rydwanem zaprzężonym w kozły, Tanngrisnir i Tanngnjóstr. Nie był tak przebiegły jak Odyn i zdarzało mu się wpaść w pułapkę (przykładem tego jest słynna przygoda Thora w gościnie u króla Utgardu, olbrzyma zwanego Skirnirem), ostatecznie jednak zawsze zwyciężał.
W czasie zmierzchu bogów Thor zabija węża Midgardu, wielkiego Jormunganda, lecz zginie zatruty jego jadem[7].
Od jego imienia pochodzi nazwa czwartku (jako „dzień Thora”) w języku duńskim, norweskim i szwedzkim (torsdag), farerskim (hósdagur/tórsdagur), fińskim (torstai), niderlandzkim (donderdag), niemieckim (Donnerstag) oraz staroangielskim (Þunresdæg) i współczesnym angielskim (Thursday)[8][9].
Przypisy
- ↑ Magdalena Turowska-Rawicz, Robert Sypek, Mitologie świata - Ludy Skandynawskie, Tom 12, Wydawnictwo; Rzeczpospolita S.A., Warszawa 2007, str. 50-51
- ↑ M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, IW PAX, Warszawa 1988, s. 134.
- ↑ a b J. Sowińska, Tajemniczy świat mitologii nordyckiej – od powstania świata do zmierzchu bogów, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, 1, 2016, s. 107-108.
- ↑ M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, IW PAX, Warszawa 1988, s. 136.
- ↑ a b M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, IW PAX, Warszawa 1994, s. 111.
- ↑ M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, IW PAX, Warszawa 1994, s. 77.
- ↑ Sylvia Browne, Lindsay Harrison, End Of Days: Predictions and prophecies about the end of the world, Hachette UK, 2010, ISBN 978-0-7481-1892-2.
- ↑ J. Sowińska, Tajemniczy świat mitologii nordyckiej – od powstania świata do zmierzchu bogów, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, 1, 2016, s. 108.
- ↑ Thursday [online], Online Etymology Dictionary [dostęp 2017-11-18] (ang.).
Bibliografia
- Thor, [w:] W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 2000, s. 604.
Linki zewnętrzne
Scott A. Mellor, The myth of Thor's journey to the land of giants (ang.), kanał „TED-Ed” na YouTube, 22 lutego 2018 [dostęp 2024-10-05].
