Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Melanoides tuberculata

Melanoides tuberculata[1]
(O. F. Müller, 1774)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

płucodyszne

Rząd

Neotaenioglossa

Podrząd

przodoskrzelne

Nadrodzina

Cerithioidea

Rodzina

Thiaridae

Podrodzina

Thiarinae

Rodzaj

Melanoides

Gatunek

Melanoides tuberculata

Synonimy
  • Melania tuberculata (Müller, 1774)
  • Melanoides fasciolata Olivier, 1804
  • Melanoides tuberculatus (Müller, 1774)
  • Nerita tuberculata Müller, 1774
  • Thiara tuberculata (Müller, 1774)
  • Thiara tuberculatus (Müller, 1774)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Melanoides tuberculata

Melanoides tuberculata – inwazyjny gatunek małego, słodkowodnego, szeroko rozprzestrzenionego ślimaka płucodysznego z podrzędu przodoskrzelnych, w języku polskim znanego pod potoczną nazwą świderek. Bywa hodowany w akwariach. Może być wektorem wielu chorób, w tym również groźnych dla człowieka.

Taksonomia

Gatunek został opisany w Indiach pod nazwą Nerita tuberculata[3]. Po przeniesieniu do rodzaju Melanoides pojawił się problem nomenklatoryczny, ponieważ zgodnie z zasadami kodeksu nomenklatury zoologicznej, nazwy rodzajowe z końcówką -oides są rodzaju męskiego (jeśli autor nazwy nie ustalił inaczej, a autor nazwy Melanoides – Olivier, 1804 – tego nie zrobił), a dotychczasowy epitet gatunkowy tuberculata jest rodzaju żeńskiego. W literaturze pojawiły się dwie wersje nowej nazwy: Melanoides tuberculatus i Melanoides tuberculata. Pod koniec XX wieku taksonomowie uznali na podstawie analizy oryginalnego opisu Oliviera, że Melanoides jest rodzaju żeńskiego, ponieważ autor przyjął formę żeńską dla M. fasciolata – gatunku typowego nowego rodzaju. Tym samym poprawną nazwą gatunku jest Melanoides tuberculata[4].

Występowanie

Występuje pospolicie w strefie słodkich wód zwrotnikowych Afryki (Algeria, Maroko, Liban, Egipt, Sudan, Etiopia, Kenia, Kongo, Burundi, Arabia Saudyjska), w Azji Południowej (Bangladesz, Indie, Sri Lanka) i Azji Południowo-Wschodniej (Chiny, Laos, Malezja, Tajlandia) i w Japonii).

Został zawleczony do Ameryki (na Hawaje) oraz do Polinezji (Polinezja Francuska, Tahiti, Fidżi, Tonga, Samoa, Wyspy Cooka)[5].

Gatunek inwazyjny powodujący zanikanie innych gatunków w danym środowisku a nawet jego wymieranie np. Biomphalaria glabrata i B. straminea[6].

W Polsce został odnotowany w Kanale Zrzutowym Elektrowni Pątnów[7].

Morfologia

Wysokość muszli wynosi 30–45 mm[7], spotykane są też większe – do 50 mm[8]. Na terenie Stanów Zjednoczonych spotykano osobniki mierzące do 80 mm[9]. Muszla podłużna spiralnie i prawoskrętnie skręcona, barwy od czarnej do jasnobrązowego, z ciemnymi czerwono-rdzawymi plamami.

Tryb życia

Przebywa w płytkich i wolno płynących wodach o piaszczystym lub lekko żwirowym podłożu. Aktywny głównie w nocy, przekopując dno odżywia się detrytusem. Parametry wody: odczyn pH 7–8, twardość 8–12°n, temperatura 20–28 °C, w części tropikalnej nawet do 35 °C. Krytyczną temperaturą, poniżej której giną jest 18 °C[10].

Choroby

Melanoides tuberculatus jest pośrednim nosicielem przywr wywołujących choroby groźne również dla człowieka: Clonorchis sinensis wywołującej klonorchozę, Paragonimus westermani wywołującą paragonimozę[11], oraz Metagonimus trematode i Diorchitrema formosanum[2].

Hodowla w akwarium

W dzień zakopuje się w piasku lub żwirku na dnie zbiornika. W podłożu poszukuje odpadów roślinnych, zwierzęcych i resztek pokarmowych wzruszając go i napowietrzając. Drążenie to wpływa korzystnie na korzenie roślin.

W akwarium dożywają 4–5 lat[12].

W akwarium tarliskowym (hodowlanym) ślimaków tych nie powinno się trzymać. Powodują one szkody wśród złożonej ikry, jak również wśród świeżo wylęgłego lecz jeszcze nie pływającego narybku[13].

Rozmnażanie

Gatunek żyworodny, rozmnażanie może odbywać się płciowo jak i partenogenetycznie. Dojrzałość rozrodczą osiągają osobniki o długości ok. 3 cm i wieku 1 roku. Najchętniej rozmnaża się na miękkim, piaszczystym podłożu, gdzie młode ukrywają się przez 3–4 miesiące. Plenny, przy nadmiernym rozmnożeniu się może być uciążliwym mieszkańcem[14]. Młode w chwili narodzin mają 1–2 mm długości. Dorosły świderek może urodzić do 70 młodych[11].

Przypisy

  1. ↑ Melanoides tuberculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Melanoides tuberculata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ Müller, O. F. 1774. Vermium terrestrium et fluviatilium, seu animalium infusoriorum, helminthicorum, et testaceorum, non marinorum, succincta historia. Volumen alterum. - pp. I-XXXVI [= 1–36], 1–214, [1–10]. Havniæ & Lipsiæ. (Heineck & Faber).
  4. ↑ Species summary for Melanoides tuberculata. AnimalBase. [dostęp 2011-04-30]. (ang.).
  5. ↑ Invasive species in the Pacific (Gatunki inwazyjne na Pacyfiku). Samoa, 2000, ISBN 982-04-0214-X, str. 170
  6. ↑ Guimaraes et al. Possible Competitive Displacement of Planorbids by Melanoides tuberculata in Minas Gerais, Brazil. „Memórias do Instituto Oswaldo Cruz”. 96 (Suppl), s. 173–176, 2001. (ang.).  (pdf)
  7. ↑ a b Andrzej Kraszewski: Melanoides tuberculatus (O.F. Müller, 1774). W: Z. Głowaciński, H. Okarma, J. Pawłowski, W. Solarz (red.); Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe. Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. [dostęp 2011-04-30]. (pol.).
  8. ↑ Bibliografia: AKWARIUM 4/76
  9. ↑ Benson, A. J.: Melanoides tuberculatus (red-rim melania). USGS. [dostęp 2011-04-30]. (ang.).
  10. ↑ Bibliografia Ryby w akwarium
  11. ↑ a b Wildlife
  12. ↑ AKWARIUM 5/90. [dostęp 2011-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  13. ↑ Bibliografia Akwarium słodkowodne
  14. ↑ Hans Frey, Moje akwarium, Wiesław Wiśniewolski (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1988, s. 90, ISBN 83-217-2667-4, OCLC 69283993.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Thiara_tuberculata