Teresa Murak

Data i miejsce urodzenia	5 lipca 1949 Kiełczewice
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo
Epoka	konceptualizm
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Teresa Murak (ur. 5 lipca 1949 w Kiełczewicach) – polska rzeźbiarka, autorka instalacji, performerka.

Uważana za jedną z najważniejszych polskich artystek konceptualnych oraz za prekursorkę sztuki ziemi w Polsce^[1]. Zaliczana również do artystek feministycznych (nie do końca zgodnie z intencją) ze względu na esencjalne znaczenia swoich prac. Choć podejmuje kwestie płci w swoich pracach, nie utożsamia się z ruchem kobiecym^[2]. Najbardziej charakterystycznym dla niej tworzywem jest rzeżucha. W latach 70. wykonywała także monumentalne organiczne rzeźby w pejzażu oraz mniejsze formy z użyciem mułu rzecznego i rozczynu żytniego. Poprzez wprowadzenie do prac elementu procesu wzrostu roślin, artystka nadała swoim pracom wymiar performatywny^[3].

Ważnym elementem instalacji i performance artystki jest tematyka ekologiczna – przyroda, łączność człowieka i natury, rośliny i ich związki z ludźmi. W 1974 r. jej pierwszy performance – spacer po Warszawie w sukni porośniętej rzeżuchą – wywołał sensację. Jak wspomina artystka, tylko przypadkowe spotkanie z Tadeuszem Nalepą podczas tej niekonwencjonalnej „wycieczki” po mieście uchroniło ją od poczucia kompletnego wyobcowania. Żaden z przechodniów nie utożsamiał się z jej pracą. W latach 70. XX wieku swoje prace wystawiała w Galerii Repassage.

Artystka współpracuje z grupami młodzieży w ramach niektórych zorientowanych ekologicznie Zasiewów i innych projektów. Zasiewy miały m.in. miejsce na pasie zieleni nieopodal warszawskiej Biblioteki Narodowej – artystka wysiewała zboże w okolicach przystanku tramwajowego, wykonując swój bezinteresowny gest w zasadzie bez publiczności. Teresa Murak jest osobą wierzącą i transcendencja ma olbrzymie znaczenie w wielu jej pracach. Do swojej twórczości włącza również elementy taoizmu i innych wyznań, z zapałem kolekcjonuje zioła.

W 2010 była wśród założycieli Stowarzyszenia Polska Jest Najważniejsza, w skład którego weszli niektórzy członkowie warszawskiego komitetu poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich^[4].

W 2005 roku otrzymała Nagrodę im. Katarzyny Kobro. W 2015 została odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[5].

• Teresa Murak, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
• Materiały z portalu "Obieg"
• Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, edycja 3 (redaktorzy Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna), Warszawa 1993, s. 483