Tadeusz Kirchner
 kapitan saperów
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Tadeusz Stanisław Kirchner |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 maja 1891 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
 
| |
 Tadeusz Kirchner w trakcie pchnięcia kulą podczas zawodów saperskich (1923) | ||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data śmierci |
kwiecień 1940 | |||||||||||||||
| Dorobek medalowy | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Tadeusz Stanisław Kirchner (ur. 7 maja 1891 w Chwałowicach, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski lekkoatleta, czterokrotny medalista mistrzostw Polski, działacz sportowy, kapitan saperów Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się jako syn Bolesława i Marii z Krupnickich. Ukończył II Gimnazjum Realne we Lwowie w 1910. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej (zaliczył 7 semestrów w latach 1910–1914 i 1919–1920). Ukończył austriacką szkołę oficerską w Gleichenbergu. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarsko–królewskiej Obrony Krajowej. Jego oddziałem macierzystym był pułk strzelców nr 19. Na stopień chorążego rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 października 1916[1].
Służył w Wojsku Polskim od 15 lutego 1919. Służył wówczas w batalionie saperów w Przemyślu. Od marca do lipca 1920 był w grupie przygotowującej się do startu w Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii. Wybuch wojny polsko-bolszewickiej uniemożliwił wyjazd na igrzyska. Kirchner walczył w grupie inżynierskiej nr 5 we Lwowie jako oficer fortyfikacyjny. Później był oficerem 9 pułku saperów i 6 pułku saperów. 19 marca 1928 został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 21. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów[2] (w marcu 1939, w tym samym stopniu i starszeństwie, zajmował 2. lokatę w korpusie oficerów saperów, grupa techniczna[3]). 5 listopada 1928 został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów saperów z równoczesnym przeniesieniem do Zarządu Fortyfikacji Lwów na stanowisko kierownika[4].
Uprawiał wiele dyscyplin sportu, ale największe osiągnięcia miał w lekkiej atletyce. Na historycznie pierwszej edycji mistrzostw Polski w lekkoatletyce w 1920 zdobył cztery medale: złoty medal w skoku wzwyż, srebrny medal w rzucie oszczepem oraz dwa razy brązowy medal, w pchnięciu kulą i rzucie dyskiem. Był zawodnikiem Czarnych Lwów.
Znalazł się w gronie zawodników nominowanych do kadry na igrzyska olimpijskie w 1920[5]. Z powodu wojny polsko-bolszewickiej Polska nie wysłała jednak ostatecznie reprezentacji na te zawody[5].
W marcu 1939 roku pełnił służbę w Sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu na stanowisku kierownika referatu saperów[6].
Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku[7][8]. Stamtąd nadsyłał korespondencję do bliskich. Wiosną 1940 wraz z innymi jeńcami został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[8], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1669[8].
Ordery i odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (22 maja 1939)[10][3]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy (Austro-Węgry)[1]
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[11][12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14][15][16].
Zobacz też
- Medaliści mistrzostw Polski seniorów w skoku wzwyż
- Medaliści mistrzostw Polski seniorów w rzucie oszczepem
- Medaliści mistrzostw Polski seniorów w pchnięciu kulą
- Medaliści mistrzostw Polski seniorów w rzucie dyskiem
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 161, 290.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 55.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 259.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 344.
- ↑ a b Stanisław Zaborniak: Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919–1939: Tom VI Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej. Rzeszów: 2011, s. 252–253. ISBN 978-83-7338-663-1.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 522.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 314. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 224.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 119, poz. 280 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 40 [dostęp 2024-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
- Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Bogdan Tuszyński, Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939–1945, Warszawa: Ars Print Production, 1999, ISBN 83-87224-12-X, OCLC 68632199.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
