Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Szlak Orlich Gniazd

Szlak Orlich Gniazd
Ilustracja
Dane szlaku
Państwo

Polska

Województwo

małopolskie, śląskie

Początek

Kraków

Przez

Ojcowski Park Narodowy

Koniec

Częstochowa

Numer

SL-1, KA-1

Kolor znakowania

czerwony

Długość

163,9 km

Typ

szlak Pieszy

Orle Gniazda

Szlak Orlich Gniazdszlak turystyczny w Polsce, przebiegający przez województwa małopolskie i śląskie. Szlak łączy Kraków z Częstochową poprzez większość Orlich Gniazd, jurajskich zamków i warowni wybudowanych na skałach dochodzących do 30 metrów wysokości[1]. Szlak oznaczony jest kolorem czerwonym[1]. Ma długość 163,9 km[2]. Podobną trasą biegnie Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd.

Historia

Szlak pierwotnie był organizacją wojskowych obiektów obronnych, zbudowanych głównie z wapienia w XIV wieku[3].

Wytyczenie szlaku wiodącego przez najwyższe wzniesienia Jury, zaproponował w 1927 r. w czasopiśmie „Ziemia” Stanisław Leszczycki. W 1930 r. wyznaczono szlak koloru czerwonego biegnący z Krakowa łukiem w jego północno-zachodnich okolicach, poprzez Płaskowyż Ojcowski i Garb Tenczyński, a następnie powracający do Krakowa. Szlak ten obfitował w wiele walorów krajobrazowych i krajoznawczych. Ponieważ nie był konserwowany i odnawiany, po pewnym czasie znaki przestały być widoczne[potrzebny przypis].

Projekt nowego szlaku ogłosił w 1948 r. znany turysta i krajoznawca Kazimierz Sosnowski[4]. Wyznaczenie szlaku nastąpiło dwa lata później, tj. w 1950 r., dzięki funduszom pozyskanym z Ministerstwa Komunikacji. Następnie trasa szlaku była wielokrotnie zmieniana i korygowana, aby poprowadzić turystów przez najatrakcyjniejsze krajobrazowo tereny Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.

Obiekty na szlaku

Tradycyjnie Szlak Orlich Gniazd biegnie w kierunku od Krakowa do Częstochowy i obejmuje zamki i ruiny zamków:

Niektóre źródła na trasie szlaku umieszczają również:

Przebieg szlaku

Zródełko Miłości w Ojcowie
Zamek w Ojcowie – brama
Zamek Pieskowa Skała
Ruiny zamku w Rabsztynie
Ruiny zamku Ogrodzeniec
Ruiny zamku w Mirowie
Zamek Bobolice
Odległość Atrakcje Punkt Skrzyżowania szlaków**
0,0 km KrakówKrowodrza Górka
0,4 km park Park Krowoderski
1,3 km Kraków – ul. Łokietka (tory kolejowe)
1,4 km Kraków – ul. Pękowicka
3,5 km zabytek Czerwony Mostek szlak rowerowy czerwony Czerwony Szlak Rowerowy Okrężny wokół Zielonek
4,8 km zabytek obrzeża PękowicFort pancerny pomocniczy 44a „Pękowice”
5,0 km zabytek Pękowice (Fort Tonie) – pętla MPK Kraków szlak rowerowy czerwony odbija w kierunku Trojanowic
8,5 km kościół dwór Giebułtów (kościół i dwór) szlak rowerowy czarny Czarny szlak rowerowy Doliny Prądnika
10,5 km wąwóz Kwietniowe Doły
11,0 km zabytek Hamernia (kuźnia, browar)
11,2 km rezerwat roślinny Rezerwat brzozy ojcowskiej
12,2 km przysiółek Kalinów – parking szlak turystyczny niebieski PrzybysławiceMników
12,5 km skały Ostaniec Latarnia Twardowskiego szlak rowerowy niebieski Dolina Prądnika – Prądnik Korzkiewski
12,6 km skały Skały Cygańskie szlak rowerowy niebieski i szlak turystyczny niebieski odbijają w kierunku Korzkwi
13,0 km park narodowy skały Prądnik Korzkiewski – wejście do OPN
14,5 km park narodowy skały wąwóz ujście wąwozu Stodoliska
15,0 km park narodowy skały Prądnik Czajowski szlak turystyczny żółty Szlak Dolinek Jurajskich
16,0 km park narodowy skały grodzisko OPNGóra Okopy z Grodziskiem
16,5 km park narodowy skały wąwóz źródło ujście wąwozu KorytaniaŹródło Miłości
17,0 km park narodowy skały OPNBrama Krakowska

Węzeł szlaków

szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich

szlak rowerowy czarny odbija w kierunku Murowni i Czajowic

17,5 km park narodowy skały skała Jonaszówka szlak turystyczny czarny Szlak do Jaskini Łokietka
18,0 km park narodowy skały zabytek Ojców – zabytkowa zabudowa szlak turystyczny żółty odbija w kierunku Sąspowa i Pieskowej Skały
18,2 km park narodowy skały muzeum zabytek Ojców (muzeum OPN) – węzeł turystyczny szlak turystyczny zielony Szlak do Jaskini Ciemnej i na górę Okopy

szlak turystyczny czarny odbija w kierunku Złotej Góry

18,5 km park narodowy skały zamek Zamek w Ojcowie
19,0 km park narodowy skały kaplica źródło OPN (Kaplica na wodzie)
20,0 km park narodowy skały zabytek OPN (młyn Mosura) szlak rowerowy niebieski Niebieski Szlak Rowerowy Okrężny „Pieskowa Skała”
20,6 km park narodowy skały Skrzyżowanie dróg na Skałę, Ojców i Pieskową Sk. szlak rowerowy niebieski odbija na chwilę
21,0 km park narodowy skały kościół OPN – Grodzisko (Pustelnia błogosławionej Salomei) szlak turystyczny niebieski odbija w kierunku Tarnawy
22,0 km park narodowy skały ujście wąwozu Pilny Dół szlak rowerowy niebieski Niebieski Szlak Rowerowy Okrężny „Pieskowa Skała”
22,5 km park narodowy skały źródło OPN (Źródło Radości) szlak rowerowy niebieski odbija w kierunku Herianówki
26,0 km park narodowy skały zamek Zamek Pieskowa Skała szlak turystyczny czarny Szlak Pieskowa Skała – Wielmoża

szlak turystyczny żółty Szlak Dolinek Jurajskich
szlak rowerowy niebieski Niebieski Szlak Rowerowy Okrężny „Pieskowa Skała”

26,5 km park narodowy skały grodzisko Granica OPN szlak rowerowy niebieski odbija do wąwozu Babie Doły
30,0 km kościół Sułoszowa (kościół) szlak rowerowy niebieski Niebieski Szlak Rowerowy Okrężny „Pieskowa Skała”
32,0 km punkt widokowy Kamieniec (481 m n.p.m.)
34,0 km punkt widokowy Graniczna (476 m n.p.m.)
36,0 km Zadole Kosmolowskie (skraj) Transjurajski szlak konny
38,0 km skrzyżowanie z drogą Sieniczno-Pieskowa Skała
40,8 km droga Kosmolów-Troks
44,0 km Olewin (leśniczówka)
44,7 km skrzyżowanie z torami kolejowymi Olkusz-Wolbrom
46,0 km przysiółek Skalskie szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
48,0 km zamek ruiny Rabsztyn Transjurajski szlak konny i szlak rowerowy czerwony odbiją w kierunku zamku Rabsztyn
49,2 km tory kolejowe linii OlkuszWolbrom
51,0 km Januszkowa Góra (445 m n.p.m.)
53,0 km wzgórze Dąbrowa
53,8 km skały Cisowa Skała
54,5 km skrzyżowanie z torami kolejowymi szlak turystyczny żółty Szlak pustynny
55,5 km kościół Jaroszowiec PKP szlak turystyczny żółty odbija do centrum Jaroszowca
57,0 km Stołowa Góra szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
57,5 km Ostra Góra
58,5 km skrzyżowanie z torami kolejowymi szlak rowerowy niebieski Niebieski Szlak Rowerowy Północna Pętla Kluczewska
59,5 km pomnik Golczowice (pomnik) szlak turystyczny żółty Szlak pustynny

szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy niebieski odbija do Cieślina

ok. 62 km rozszerzenie doliny Białej Przemszy szlak rowerowy czerwony odbija w kierunku Cieślina
64,5 km cmentarz kościół zabytek Cieślin (cmentarz)
67,0 km kamieniołom Bydlin szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy niebieski Niebieski Szlak Rowerowy Północna Pętla Kluczewska
67,5 km cmentarz kaplica
zamek ruiny źródło
cmentarz legionistów 1914 i kaplica
na zach. wzgórze z ruinami zamku-kościoła z wywierzyskiem
szlak rowerowy czerwony odbija w kierunku Krzywopłotów
70,5 km Góry Bydlińskie – bukowy las – wzgórze (473 m n.p.m.) szlak turystyczny czarny Szlak Partyzantów Ziemi Olkuskiej
72,0 km d. gajówka Psiarskie szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak turystyczny czarny odbija do Strzegowej
73,0 km Dolina Wodącej szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich

szlak turystyczny zielony Szlak Jaskiniowców

73,7 km skały jaskinia BiśnikJaskinia na Biśniku
74,5 km skały Zegarowe Skały szlak turystyczny niebieski odbija w kierunku Złożeńca

szlak turystyczny zielony Szlak Jaskiniowców

76,0 km zamek ruiny Smoleń (parking pod zamkiem w Smoleniu) szlak turystyczny czarny Szlak Łącznikowy w Smoleniu

szlak turystyczny żółty Szlak Smoleński
szlak rowerowy czerwony odbija do Złożeńca

78,3 km cmentarz Pilica – Zarzecze
80,5 km park zabytek klasztor kościół drzewo Pilica (rynek)
84,0 km Kocikowa
86,5 km Kocikowy Las szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich
87,5 km Góra Janowskiego (Zamkowa) (504 m n.p.m.)
88,0 km zamek ruiny skały ruiny zamku Ogrodzieniec szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich
89,0 km skały kaplica Podzamcze (rynek) – ważny węzeł turystyczny szlak turystyczny zielony Szlak Tysiąclecia

szlak turystyczny żółty Szlak Zamonitu
szlak rowerowy czerwony odbija w kierunku Bzowa
szlak turystyczny niebieski odbija w kierunku Ogrodzieńca

90,0 km droga OgrodzieniecPilica Transjurajski szlak konny
93,0 km kaplica pomnik Karlin (kapliczka) szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak turystyczny zielony Szlak Karlin – Siamoszyce
94,0 km Dworski Las szlak rowerowy czerwony odbija w kierunku Żerkowic

szlak turystyczny zielony odbija w kierunku Siamoszyc

95,5 km kaplica Żerkowice szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
97,0 km droga Żerkowice-Skarżyce szlak turystyczny zielony Szlak Tysiąclecia
szlak rowerowy czerwony odbija w kierunku Skarżyc
98,5 km skały Skała Okiennik Wielki /Duży, Skarżycki/ szlak turystyczny żółty Szlak Skarżycki
99,5 km droga SkarżyceLgota Murowana
100–103 km skały Cydzownik, Nietoperze, Skała z Krzyżem
obszar Skał Morskich
szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich

Transjurajski szlak konny odbija do OW Morsko

104,0 km zamek ruiny Morsko (OW Morsko i Zamek Bąkowiec) szlak turystyczny czarny Szlak Kroczycki

szlak rowerowy czerwony i szlak turystyczny niebieski odbijają w kierunku Podlesic

104,7 km Morsko (okolice parkingu u podnóża stoku narciarskiego) Transjurajski szlak konny
szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Hotelu Ostaniec”

szlak turystyczny czarny odbija do Rzędkowic

105–107 km skały obszar Skał Podlesickich
107,3 km skrzyżowanie z drogą Kroczyce-Żarki szlak turystyczny zielony Szlak Rzędkowicki

szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Hotelu Ostaniec”
szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Myszków – Siewierz

107,8 km rezerwat krajobrazowy skały rezerwat przyrody Góra Zborów
108,1 km punkt widokowy rezerwat krajobrazowy skały Pasmo Kołoczyka – punkt widokowy szlak turystyczny czarny Szlak Łącznikowy Parking – Rezerwat Góra Zborów
szlak turystyczny zielony odbija na G. Słupsko z grodziskiem grodzisko
108,4 km dno dolinki między Kołoczykiem a G. Pośrednią
węzeł szlaków
szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Hotelu Ostaniec”

szlak turystyczny żółty Szlak Zamonitu
nieopodal: szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich i szlak turystyczny zielony szlak Rzędkowicki

110,0 km skrzyżowanie z drogą do Dzibic szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich

szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Hotelu Ostaniec”

110,8 km przejście pod nasypem Centralnej Magistrali Kolejowej szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Hotelu Ostaniec”
ok. 112 km skały źródło rzeka Białka – chatka studencka Fata Sokoła
113,2 km Zdów szlak turystyczny żółty Szlak Zamonitu

szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Myszków – Siewierz
szlak turystyczny niebieski odchodzi do Ogorzelnika

115,9 km Bobolice szlak rowerowy czerwony i szlak rowerowy czarny odchodzą w kierunku Mirowa
116,3 km zamek ruiny Bobolice (Zamek w Bobolicach) szlak turystyczny żółty odchodzi do Niegowej
116,6 km punkt widokowy skały zamek ruiny ścieżka z widokiem na Zamek w Bobolicach
116,9 km punkt widokowy skały zamek ruiny szczyt grzędy skalnej Skał Mirowskich
widok na Zamek w Mirowie
117,4 km zamek ruiny skały Mirów (ruiny zamku – parking) szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Myszków – Siewierz
Transjurajski szlak konny odbija do Lutowca
119,2 km jaskinia na zach. szczyt (423 m n.p.m.) Wielkiej Góry szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich
120,9 km skrzyżowanie z drogą LelówŻarki szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
121,3 km kościół pomnik jaskinia Niegowa (okolice kościoła) szlak turystyczny żółty Szlak Zamonitu
122,8 km Pierwsze zabudowania wsi Moczydło szlak turystyczny żółty odbija na Niegówkę


szlak rowerowy czerwony odbija do Przewodziszowic
szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Myszków – Siewierz
po chwili szlak rowerowy czarny odbija do Przewodziszowic

125,0 km kaplica skały Trzebniów (kaplica) szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich
szlak turystyczny czarny Szlak Gór Gorzkowskich
Transjurajski szlak konny
127,0 km rezerwat roślinny jaskinia zamek ruiny Ostrężnik (rez. Ostrężnik i ruiny zamku) szlak turystyczny czarny Szlak Gór Gorzkowskich
127,5 km skrzyżowanie z drogą ŻarkiJanów szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Zygmunta Krasińskiego”
szlak turystyczny niebieski i szlak rowerowy czerwony odbijają do Suliszowic

Transjurajski szlak konny odbija do Rez. przyrody Parkowe

128,0 km droga do Siedlca szlak turystyczny zielony Szlak Walk 7 Dywizji Piechoty Wrzesień 1939
szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy „Hotelu Kmicic”

szlak rowerowy zielony odbija do Złotego Potoku

128,5 km źródło Źródło Zygmunta i Elżbiety (parking)
129,0 km rezerwat krajobrazowy wejście do Rezerwatu przyrody Parkowe szlak rowerowy czarny odbija do Ludwinowa
szlak turystyczny zielony odbija do Złotego Potoku
129,7 km grodzisko rezerwat krajobrazowy Grodzisko Osiedle Wały
130,5 km rezerwat krajobrazowy Staw Zielony (Sen Nocy Letniej) – młyn Kołaczew szlak turystyczny żółty Szlak Zamonitu

szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy „Zygmunta Krasińskiego”

131,2 km rezerwat krajobrazowy Staw Amerykan – granica rez. Parkowe szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy „Hotelu Kmicic”

Transjurajski szlak konny

132,0 km droga ŻarkiJanów szlak turystyczny zielony Szlak Walk 7 Dywizji Piechoty Wrzesień 1939
Transjurajski szlak konny
132,7 km dwór Złoty Potok (parking przy pałacu) szlak rowerowy niebieski Szlak Rowerowy „Kacpra Karlińskiego”

szlak turystyczny zielony odbija do Janowa

133,5 km park drzewo Aleja Klonów – Droga Klonowa szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Olsztyński
szlak rowerowy niebieski odbija do Siedlca
Transjurajski szlak konny odbija do Zrębic
137,5 km skrzyżowanie z drogą Siedlec – Pabianice szlak turystyczny niebieski Szlak Warowni Jurajskich
Transjurajski szlak konny
szlak rowerowy czarny odbija do Zrębic
141,0 km kościół zabytek kaplica pomnik drzewo Zrębice (kościół modrzewiowy) szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Olsztyński
141,5 km Za kościołem w Zrębicach szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy Wokół Gór Sokolich i Olsztyna

szlak turystyczny niebieski i szlak rowerowy czerwony odbijają do Przymiłowic-Kotysowa
Transjurajski szlak konny odbija do Olsztyna

ok. 142 km Za kościołem w Zrębicach szlak turystyczny czarny Szlak im. Barbary Rychlik

szlak rowerowy zielony odbija do Biskupic
szlak rowerowy czarny odbija do Olsztyna

143,7 km rezerwat geologiczny jaskinia skały granica rez. Sokole Góry
145,2 km rezerwat geologiczny jaskinia skały granica rez. Sokole Góry szlak turystyczny czarny Szlak im. Barbary Rychlik

szlak rowerowy czarny Szlak Rowerowy Olsztyński

146,0 km punkt widokowy skały na zacH. Biakło z punktem widokowym szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
Transjurajski szlak konny
147,7 km zamek ruiny skały pomnik zabytek Olsztyn (rynek – węzeł szlaków) szlak turystyczny czarny Szlak im. Barbary Rychlik

szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy Wokół Gór Sokolich i Olsztyna
szlak rowerowy niebieski Szlak Rowerowy „Kacpra Karlińskiego”
szlak rowerowy żółty Szlak Rowerowy „Przełomu Warty”
szlak rowerowy czarny odbija do Częstochowy

148,5 km kościół zabytek chata Olsztyn (kościół i zespół zabytkowych stodół) szlak rowerowy zielony odbija do Kusiąt
149,4 km cmentarz pomnik na wsch. w lesie cmentarz ofiar II wojny światowej
150,4 km skały jaskinia na zachód Góry Towarne szlak rowerowy czerwony odbija do Kusiąt

szlak rowerowy żółty odbija do Brzyszowa

151,4 km Sowia Góra szlak rowerowy czerwony Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
151,9 km Kusięta PKP szlak rowerowy zielony Szlak Rowerowy Wokół Gór Sokolich i Olsztyna
153,9 km Kusięta (wiadukt nad torami kolejowymi) szlak rowerowy czerwony i Transjurajski szlak konny odbijają do Leśniczówki Kusięta
154,4 km rezerwat roślinny skały jaskinia rez. Zielona Góra Transjurajski szlak konny
155,4 km droga Częstochowa-Brzyszów Transjurajski szlak konny odbija do Częstochowy-Mirowa
156,4 km granica Częstochowy
159,4 km Częstochowa – ul. Legionów
163,9 km zabytek kościół kaplica Częstochowa (Stary Rynek)

Przebieg szlaku został zweryfikowany według stanu z 2006[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Szlak „Orlich Gniazd”. PTTK. [dostęp 2010-05-29]. (pol.).
  2. a b Szlak Orlich Gniazd. it-jura.pl. [dostęp 2010-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-11)]. (pol.).
  3. Jacek Szprychowski (13 12 2020) https://www.redbull.com/pl-pl/szlak-orlich-gniazd (archiwum) (Redbull).
  4. Katarzyna Zwiercan: Vademecum Górskie COTG PTTK – Sosnowski Kazimierz. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. [dostęp 2010-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).

Linki zewnętrzne