Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Szarłatowate

Szarłatowate
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

szarłatowate

Nazwa systematyczna
Amaranthaceae Juss.
Gen. Pl.: 87. 4 Aug 1789
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Alternanthera amoena
Amaranthus caudatus

Szarłatowate (Amaranthaceae Juss.) – rodzina roślin okrytonasiennych włączana w systemach klasyfikacyjnych do rzędu goździkowców. W stosowanych od końca lat 90. XX wieku systemach APG rodzina ta obejmuje rodzaje wyłączane dawniej w odrębną rodzinę komosowatych. W takim ujęciu należy do niej 180 rodzajów obejmujących ok. 2,5 tysiąca gatunków[2]. Spośród przedstawicieli rodziny w jej wąskim ujęciu w Polsce występują dziko lub jako częściej uprawiane rodzaje: szarłat (Amaranthus), celozja (Celosia), wiecznik (Gomphrena), a w szerszym m.in. także: burak (Beta), komosa (Chenopodium), łoboda (Atriplex), mietelnik (Bassia), solanka (Salsola), soliród (Salicornia) i szpinak (Spinacia)[3]. Do ważnych roślin użytkowych należą m.in.: burak zwyczajny, szpinak warzywny, komosa ryżowa[4].

Systematyka

Soliród

W dawniejszych systemach i niektórych współczesnych rodzina szarłatowatych jest wąsko ujmowana jako siostrzana dla komosowatych. Nawet w ostatnich latach takie ujęcie jest stosowane, np. przez Reveala i Thorna[5]. Jednak dobrze potwierdzony monofiletyzm jest tylko dla grupy łączącej obie te rodziny. Wynika to z problematycznej pozycji podrodziny Polycnemoideae (tradycyjnie włączanej do komosowatych), która w części analiz filogenetycznych zajmuje pozycję bazalną dla wszystkich pozostałych roślin z obu rodzin lub siostrzaną względem amarantowanych wąsko ujmowanych. W efekcie w systemach Angiosperm Phylogeny Group, włącznie z systemem APG IV z 2016 szarłatowate ujmowane są szeroko[2].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina siostrzana dla Achatocarpaceae i wraz z nią dla goździkowatych Caryophyllaceae. Tworzy wraz z nimi i z szeregiem innych rodzin rząd goździkowców w obrębie dwuliściennych właściwych:

caryophylloids

Rhabdodendraceae




Simmondsiaceae – simondsjowate





Asteropeiaceae



Physenaceae





Macarthuriaceae




Microteaceae





Caryophyllaceae – goździkowate




Achatocarpaceae



Amaranthaceae – szarłatowate






Stegnospermataceae




Limeaceae – libawowate





Lophiocarpaceae




Kewaceae




Barbeuiaceae




Gisekiaceae




Aizoaceae – pryszczyrnicowate





Phytolaccaceae – szkarłatkowate



Sarcobataceae





Nyctaginaceae – nocnicowate



Petiveriaceae











Molluginaceae – ugłastowate




Montiaceae – zdrojkowate





Halophytaceae




Basellaceae – wyćwiklinkowate



Didiereaceae






Talinaceae – porwinkowate




Anacampserotaceae




Portulacaceae – portulakowate



Cactaceae – kaktusowate

















Podział rodziny na podrodziny, plemiona i rodzaje[2][6]

Podrodzina Amaranthoideae Burnett

plemię Amarantheae Reichenbach

plemię Aerveae

plemię Achyrantheae Fenzl

plemię Gomphreneae Fenzl

Podrodzina Polycnemoideae Ulbrich

Podrodzina Betoideae Ulbrich:

plemię Beteae

Podrodzina Chenopodioideae Burnett

plemię Corispermeae Moquin Tandon

plemię Chenopodieae Burnett

plemię Dysphanieae Burnett

plemię Axyrideae Burnett

Podrodzina Salicornioideae Dumortier

plemię Suaedeae Moquin Tandon

plemię Salicornieae Dumortier

plemię Camphorosmeae Moquin Tandon

plemię Salsoleae Dumortier

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b c d Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-01-01] (ang.).
  3. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland - a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  4. ↑ Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 28-29, 96-97. ISBN 1-55407-206-9.
  5. ↑ Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families – An expanded family scheme. 2007. [dostęp 2009-09-16]. (ang.).
  6. ↑ Genera of Amaranthaceae. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2010-05-06]. (ang.).
  7. ↑ Piotr Panek, Reintrodukcja tygrysów w Kazachstanie, czyli woda jest kluczem do wszystkiego, „Wodne Sprawy”, 46, 2024, ISSN 2956-5111 [dostęp 2024-10-22].

Linki zewnętrzne

Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Szar%C5%82atowate