Sufczyce
| wieś | |
 Sufczyce na austro-węgierskiej mapie wojskowej Galicji Zachodniej (1801-1804) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
152–189 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
285[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-220[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TSZ |
| SIMC |
0257443[4] |
Położenie na mapie gminy Oleśnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu staszowskiego  | |
 50°28′08″N 21°04′24″E/50,468889 21,073333[1]
| |
Sufczyce – wieś sołecka[5] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Oleśnica[6][4].
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Wieś w powiecie wiślickim województwa sandomierskiego w latach 70. XVI wieku należała do wojewody krakowskiego Piotra Zborowskiego[7].
Położenie geograficzne
Wieś Sufczyce położona jest w obrębie Działów Połanieckich, subregionu Niecki Nidziańskiej, nad terasą zalewową rzeki Wschodniej. Obszar ten zbudowany jest głównie z mioceńskich iłów, gipsów i piasków, pokrytych częściowo utworami czwartorzędowymi. Przeważają tu lekkie gleby bielicowe[8][9]. Przez wieś przepływa potok Młynkówka (Pobocznica).
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0257450 | Budy | część w2si |
| 0257466 | Krupice | część wsi |
| 0257472 | Pod Górkami | część wsi |
Archeologia
Na terenie Sufczyc zlokalizowanych jest kilka stanowisk archeologicznych datowanych od okresu neolitu po średniowiecze. W późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza teren pokrywający się z obszarem dzisiejszej wsi zajmowała osada ludności grupy tarnobrzeskiej kultury łużyckiej[10][11]. Układ dzisiejszej wsi jest przykładem średniowiecznej ulicówki.
Historia
Wieś poświadczona źródłowo od XV w. W 1466 r. przypadła w udziale kasztelanowi sądeckiemu i staroście generalnemu ruskiemu Andrzejowi Oleśnickiemu herbu Dębno[12][13]. Po śmierci Andrzeja w 1492 r. najprawdopodobniej przypadły wraz z Oleśnicą i okolicznymi wsiami jego bratankowi, wojewodzie lubelskiemu Janowi Oleśnickiemu (Bochotnickiemu) herbu Dębno[14]. W latach 80. i 90. XVI w. Sufczyce, podobnie jak i okoliczne wsie klucza oleśnickiego, należą do Zofii z Wzdowa, wdowy po kasztelanie radomskim Krzysztofie Lanckorońskim[7]. W rękach Lanckorońskich pozostaje do połowy XVIII w. W 1752 r. przechodzą w ręce Macieja Sołtyka, który poślubił wdowę po Stanisławie Lanckorońskim. W 1801 r. właścicielem wsi jest Ludwik Kalinowski. W dokumentach wieś występuje pod nazwami: Suchczicze, Suchczyce, Suszczyce, Sufcice, jako należąca do dóbr oleśnickich. W roku 1809 wieś miała 37 domów zamieszkiwanych przez 233 osoby (57 rodzin)[15]. W 1827 r. we wsi było 35 domów i 296 mieszkańców[16]. Do 13 stycznia 1870 Sufczyce były siedzibą gminy wiejskiej. Po utracie praw miejskich przez Oleśnicę w 1869 r., gminy połączono tworząc gminę Oleśnica[17]. Od listopada 1888 r. do września 1889 r. w dworze w Oleśnicy, stanowiącym własność Zaborowskich, pracował jako guwerner dzieci Gustawa Zaborowskiego Stefan Żeromski. Żeromski w "Dziennikach" tak opisywał pierwszą wizytę w Sufczycach: "Drogi równo ujeżdżone, przepyszne. Mijaliśmy wieś Suchcice, wieś ogromną dobrze zabudowaną, bogatą. Wszystkie chałupy słomą kryte a jednak obszerne i mające często kształt dworków. Szyby w oknach duże, kominy murowane, ściany bielone..."[18].
W czasie II wojny światowej okolice wsi były miejscem aktywnych działań Batalionów Chłopskich[19][20]. 4 sierpnia 1944 r. wieś zajęły wojska 1. Frontu Ukraińskiego nacierające z rejonu Połańca w kierunku Grzybowa, Stopnicy i Pacanowa[21][22]. 10 sierpnia na Budach ulokowano sztab 289. pułku 97. dywizji strzelców gwardii, broniącego rubieży Strzelce-Kępie[23]. Do końca sierpnia 1944 r. okolice były polem zaciętych walk o utrzymanie przyczółka baranowsko-sandomierskiego[24][25].
Zabytki
Figura Chrystusa Frasobliwego z 1832 r.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133339
- ↑ Wieś Sufczyce w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1217 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Oleśnica. Urząd Gminy Oleśnica. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ a b Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 109.
- ↑ Jan Flis. Szkic fizyczno-geograficzny Niecki Nidziańskiej. „Czasopismo Geograficzne”. 27, s. 123-159, 1956.
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: 2000, s. 51.
- ↑ Agnieszka Klimek, Łukasz Oleszczak, Zbigniew Robak. Forschungen an der Fundstelle der Lausitzer Kultur in Sufczyce, Fst. 8, Kr. Staszów, im Jahre 2005. „Recherches Archéologiques”. Series Nova 1, s. 141-156, 2009. ISSN 0137-3285.
- ↑ Karol Dzięgielewski, Piotr Godlewski: Wschodnie oddziaływania kulturowe na terytorium zachodniej Małopolski we wczesnej epoce żelaza – źródła i interpretacje. [w:] S. Czopek (red.): Tarnobrzeska kultura łużycka – źródła i interpretacje. Rzeszów: 2009, s. 191-225. ISBN 978-83-7667-012-6.
- ↑ nina.gov.pl: Andrzej h. Dębno Oleśnicki. www.ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-01-12]. (pol.).
- ↑ AGAD: dok. perg. 6681 (z r. 1466 – podział dóbr Oleśnickich).
- ↑ l, Jan Oleśnicki [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2018-01-12] (pol.).
- ↑ CPAHU Lwów, Namiestnictwo: fond 146 opis 102 sprawa 1; AN Kraków, TS, sygn. 1864
- ↑ Sufczyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 556.
- ↑ Postanowienie z 7 (19) listopada 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 425)
- ↑ Janusz Kędracki: Jak chłop z Sufczyc wyniósł na plecach Żeromskiego na brzeg. Gazeta.pl. [dostęp 2015-04-08]. (pol.).
- ↑ Bogdan Hillebrandt: Partyzantka na Kielecczyźnie 1939 – 1945. Warszawa: 1967.
- ↑ Piotr Pawlina: Podziemni żołnierze wolności. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973, s. 395-398.
- ↑ От Советского информбюро. День Победы. 70 лет. [dostęp 2015-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-11)]. (ros.).
- ↑ Иван Степанович Конев: Записки командующего фронтом. Москва: Наука, 1972.
- ↑ Юрий Андреевич Науменко: Шагай, пехота!. Москва: Воениздат, 1989.
- ↑ Алексей Семенович Жадов: Четыре года войны. Москва: Воениздат, 1978.
- ↑ Василий Иванович Зайцев: Гвардейская танковая. Свердловск: Сред.-Урал. кн. изд-во, 1989, s. 17. ISBN 5-7529-0110-3.
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Przysiółek | |
| Części miasta |
|
| Części wsi |
|
| Kolonia wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
