Strażnica WOP Ustka
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Formacja | |
Podległość |
Strażnica w Ustce:
- podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy morskiej.
- graniczna jednostka organizacyjna polskiej straży granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 roku w strukturze 18 komendy odcinka Słupsk jako 87 strażnica WOP[2] (Mudel)[3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4]. Sformowane strażnice morskiego oddziału OP nie przystąpiły bezpośrednio do objęcia ochrony granicy morskiej. Odcinek dawnej granicy polsko-niemieckiej sprzed 1939 roku od Piaśnicy, aż do lewego styku z 4 Oddziałem OP ochraniany był przez radziecką straż graniczną wydzieloną ze składu wojsk marszałka Rokossowskiego. Pozostały odcinek granicy od rzeki Piaśnica, aż po granicę z ZSRR zabezpieczała Morska Milicja Obywatelska[5].
W 1952 roku podlegała dowódcy 151 batalionu WOP i stacjonowała w Ustce.
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[a]. Strażnica WOP Ustka I kategorii otrzymała numer 84[7][8].
W 1955 dowódca WOP rozkazał przejść 15 Brygadzie WOP na etat ćwiczebny. Rozwiązane zostały dowództwa i sztaby batalionów. Z dniem 15.11.1955 kierowanie strażnicą WOP Ustka przejął sztab brygady [9].
W 1956 roku rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica Ustka I kategorii była 11. w 15 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[10].
W 1958 odtworzono dowództwo 152 batalionu WOP i podporządkowano mu strażnicę WOP Ustka [11].
Rozkazem organizacyjnym dowódcy WOP nr 0148 z 2.09.1963 przeformowano strażnicę lądowa kategorii III Ustka na 7 strażnicę WOP nadmorską kategorii II[12].
Po rozwiązaniu w 1991 roku Wojsk Ochrony Pogranicza, strażnica Ustka weszła w podporządkowanie Bałtyckiego Oddziału Straży Granicznej[13].
Z dniem 2 stycznia 2003 roku strażnica SG w Ustce i GPK Ustka zostały połączone w jeden organizm pod nazwą Graniczna Placówka Kontrolna w Ustce[14].
Służba graniczna
Dopiero w kwietniu 1946 roku strażnica WOP Wicko Morskie zaczęła przyjmować pod ochronę wybrzeże morskie. Jeszcze w czerwcu 1946 roku, wobec sprzeciwu dowódców radzieckich, strażnica mogła wysyłać patrole jedynie wspólnie z żołnierzami radzieckimi[15].
Strażnice sąsiednie:
Dowódcy strażnicy
- ppor. Marian Olejniczak (był 10.1946)[b].
- kpt. Tadeusz Gancarz (1958 r. - 1971 r.)
- kpt. SG Józef Rożek (1991-?)[16]
- kpt. SG Robert Krzos (był w 2002)[17]
Uwagi
- ↑ Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego1954[6].
- ↑ Rozkaz personalny dowódcy WOP nr 061 z 20.10.1946. → Rozkazy personalne D WOP ↓
Przypisy
- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 27.
- ↑ Skorek 1997 ↓, s. 29.
- ↑ Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Historia KBWOP ↓, s. 5.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Historia BBWOP ↓.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.9.
- ↑ Historia BBWOP ↓, s. 106.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.194.
- ↑ Historia BBWOP ↓, s. 114.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 295.
- ↑ Goryński 2011 ↓, s. 161.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 329.
- ↑ Rymaszewski 2002 ↓, s. 50-52.
- ↑ Goryński 2011 ↓, s. 183.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Grzegorz Goryński: Morski Oddział Straży Granicznej im. płk. Karola Bacza w Gdańsku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne - Tom II. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Julian Rymaszewski. Wpływ zmieniających się celów i metod szkolenia na ewolucję struktur organizacyjnych. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/02, 2002. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- Andrzej Skorek. Zabezpieczenie wybrzeża środkowego po II wojnie światowej. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/97, 1997. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505.
- ASGr.Historia Kaszubskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Gdańsk 1965.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/7. Historia Bałtyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1960. Koszalin 1961.
- Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
- Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.