Strażnica WOP Równe
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1945 |
Rozformowanie |
maj 1989 |
Tradycje | |
Rodowód |
219 strażnica WOP |
Kontynuacja |
Strażnica WOP Pomorzowice |
Komendanci / Dowódcy | |
Ostatni |
por. Franiszek Pokorczak |
Organizacja | |
Kryptonim |
Sekret 28[a] |
Dyslokacja | |
Formacja | |
Podległość |
47 komenda odcinka |
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Dobieszów/Równe – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 47 komendy odcinka Głubczyce jako 219 strażnica WOP (Dobieszów)[1] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[2].
W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 strażnica została włączona w struktury 69 batalionu Ochrony Pogranicza[3], a 1 stycznia 1951 44 batalionu WOP w Głubczycach[4].
Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[b], a strażnica WOP Równe otrzymała nr 227 w skali kraju[6]}.
W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica II kategorii Równe była 17 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza[7].
1 stycznia 1960 była jako 9 strażnica WOP IV kategorii Równe.
4 lipca 1961 rozformowano 44 batalion WOP w Głubczycach[8], strażnica została włączona w struktury 43 batalionu WOP w Raciborzu.
1 stycznia 1964 była jako 10 strażnica WOP lądowa IV kategorii Równe[9].
W 1976 w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia[10], strażnicę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach.
13 grudnia 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego[11].
W drugiej połowie 1984 Strażnica WOP Równe została włączona w struktury utworzonego batalionu granicznego WOP im. Bohaterów Powstań Śląskich w Raciborzu[10], jako Strażnica WOP Lądowa rozwinięta w Równem.
Strażnica WOP Równe w maju 1989 została rozformowania[12], a ochraniany przez strażnicę odcinek granicy, przejęły strażnice WOP: Krasne Pole i Pomorzowice.
Ochrona granicy
W 1960 9 strażnica WOP Równe IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 16370 m:
- Włącznie znak graniczny nr IV/103, wyłącznie znak gran. nr IV/116.
- W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby
- Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
- Strażnice WOP w Krasnym Polu i Pomorzowicach
- Grupa Operacyjno-Rozpoznawcza Zwiadu w Głubczycach
- W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.
Wydarzenia
- 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[13]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[14].
- 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[15].
Strażnice sąsiednie
- 218 strażnica WOP Chomiz ⇔ 220 strażnica WOP Pomonowice – 1946
- 218 strażnica OP Chomiz ⇔ 220 strażnica OP Pomonowice – 1949
- 226 strażnica WOP Krasne Pole ⇔ 228 strażnica WOP Pomorzowice – 1954
- 16 strażnica WOP Krasne Pole II kat. ⇔ 18 strażnica WOP Pomorzowice II kat. – 1956
- 10 strażnica WOP Krasne Pole IV kat. ⇔ 8 strażnica WOP Pomorzowice IV kat. – 01.01.1960
- 11 strażnica WOP Krasne Pole IV kat. ⇔ 9 strażnica WOP Pomorzowice lądowa IV kat. – 01.01.1964
- Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. I w Krasnym Polu ⇔ Strażnica WOP Lądowa rozwinięta kat. II w Pomorzowicach – 1984–05.1989.
Dowódcy strażnicy
- kpt./mjr Tadeusz Narajczyk (był w 1976[16]–był w 1986)
- kpt. Andrzej Zagaj (1986–1988)
- por. Franciszek Pokorczak (do 05.1989) – do rozformowania .
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 142-143.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 11.
- ↑ Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
- ↑ Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.24.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1957 ↓, k.186.
- ↑ Zarządzenie MSW nr 0104/61/WW z dnia 4 lipca 1961.
- ↑ Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 145.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 41.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 22.
- ↑ Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej”. ipn.gov.pl. (pol.).
- ↑ Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
- ↑ Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
- ↑ Gacek 2005 ↓, s. 16.
Bibliografia
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
- Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011 .
- Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X.
- Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
- Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.