Stefan Kopecki
| |
 major artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1 Pułk Artylerii Polowej |
| Stanowiska |
dowódca dywizjonu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
       
| |
Stefan Edward Kopecki (ur. 10 marca 1895 we Lwowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Władysława (1860–1923) i Idy z domu Turnau (1875–1955). Miał brata Adama Edwarda (1898–1940), ppor. Wojska Polskiego, który został osadzony w Starobielsku i w 1940 roku zamordowany w Charkowie.
W 1913 roku ukończył Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach pułku armat polowych nr 29.
W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Został przydzielony do 1 pułku artylerii polowej, w którego szeregach uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej (w tym w walkach w obronie miasta Lwowa) i wojnie polsko-bolszewickiej 1918–1920. Za bohaterstwo, w której został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku został zweryfikowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Od 1923 roku służył w 23 pułku artylerii polowej, pełniąc obowiązki dowódcy II dywizjonu. W sierpniu 1925 roku został przeniesiony do 24 pułku artylerii polowej w Jarosławiu na stanowisko pełniącego obowiązki kwatermistrza[1]. W 1927 został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku w korpusie oficerów artylerii. W 1928 roku był dowódcą II dywizjonu. W marcu 1932 roku został przesunięty na stanowisko kwatermistrza pułku[2]. W kwietniu 1935 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy dywizjonu[3]. W 1938 roku został przeniesiony na stanowisko Rejonowego Inspektora Koni w Samborze. Zajmował się rejestracją koni, które w razie wybuchu wojny miały zostać skonfiskowane na potrzeby wojska.
W czasie kampanii wrześniowej 8 września 1939 roku, gdy Niemcy zaczęli bombardować Sambor, ewakuował się wraz z rodziną w kierunku wschodnim. Po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej w Stanisławowie. Był przetrzymywany w obozie w Starobielsku[4]. Stamtąd nadsyłał korespondencję do bliskich, w której poinformował m.in. że wraz z nim w obozie był przetrzymywany jego młodszy brat Adam (podporucznik). Według powojennej relacji jego kolegi, Kazimierza Plisowskiego, Stefan Kopecki został wywieziony z obozu po 13 kwietnia 1940 roku. Wówczas wraz z innymi jeńcami został przewieziony do Charkowa i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Pogrzebano go potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[6]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1507[5].
Stefan Kopecki był żonaty z Marią (1898–1984), miał córkę Marię (po mężu Hernas).
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5896
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz pierwszy w 1921[7])
- Złoty Krzyż Zasługi[5]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[5]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
- Krzyż Obrony Lwowa
- Odznaka Honorowa „Orlęta”
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[8]
Upamiętnienie
Stefan Kopecki został symbolicznie upamiętniony na grobowcu swojej żony na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXVIII-7-9)[9].
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[10][11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13][14][15].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy" / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” obaj bracia Adam i Stefan Kopeccy zostali uhonorowani poprzez zasadzenie Dębów Pamięci przy Szkole Podstawowej im. bł. ks. Jana Balickiego w Morawsku[16].
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 83 z 13 sierpnia 1925 roku, s. 456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 225.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 40.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 316. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 241.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 66)
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 239.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2022-09-10].
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 16 [dostęp 2024-10-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Archidiecezja Przemyska obrządku łacińskiego [online], Aktualności, 11 kwietnia 2010 [dostęp 2017-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-21].
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 759, 818.
- Rocznik Oficerski 1924 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 680, 741.
- Rocznik Oficerski 1928 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 398, 456.
- Rocznik Oficerski 1932 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 181, 692.
- Czekajcie, ja wrócę... Relacja Marii Hernas. W: Stanisław Maria Jankowski, Edward Miszczak: Powrót do Katynia. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 90–95. ISBN 83-03-03194-5.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.