Stefan Brzeziński

Data i miejsce urodzenia	20 marca 1902 Gostyczyna
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1963 Poznań
Poseł II kadencji Sejmu PRL
Okres	od 20 lutego 1957 do 20 lutego 1961
Przynależność polityczna	Stronnictwo Demokratyczne
Odznaczenia

Stefan Brzeziński ps. Wojciech Kamiński (ur. 20 marca 1902 w Gostyczynie, zm. 26 lutego 1963 w Poznaniu) – polski działacz związkowy i polityk, prezes Stronnictwa Pracy (1947–1949), wojewoda poznański (1946–1950) i poseł w latach 1945–1952 oraz 1957–1961 (do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II kadencji).

Urodził się w rodzinie robotniczej, uzyskał wykształcenie podstawowe. W działalność polityczną zaangażował się w 1920 wstępując do NPR. Pracował jako robotnik rolny i przemysłowy, był również działaczem związkowym. Od lipca 1936 do września 1939 pełnił obowiązki sekretarza Zarządu Głównego Związku Robotników i Rzemieślników Zjednoczenia Zawodowego Polskiego, który w 1937 zgłosił akces do Stronnictwa Pracy. Zasiadał w Radzie Naczelnej SP (1937–1939).

W czasie II wojny światowej działał w podziemiu, był przez krótki okres reprezentantem SP przy pełnomocniku rządu na uchodźstwie na ziemiach włączonych do III Rzeszy (1940–1941). Był emisariuszem Biura Zachodniego Delegatury Rządu na Kraj w latach 1942–1943^[1]. Pełnił obowiązki prezesa partii w województwie poznańskim. W lutym 1943 został wykluczony z SP przez grupę związaną z Karolem Popielem. W tym samym roku zakładał Stronnictwo Zrywu Narodowego, którego został sekretarzem generalnym. Był również kierownikiem organizacji „Zryw” oraz redaktorem i organizatorem kolportażu dwutygodnika o takiej samej nazwie. SZN na konferencji w Milanówku w 1944 opowiedziało się za uznaniem PKWN i podjęciem współpracy z PPR.

W latach 1945–1946 pełnił obowiązki wicewojewody poznańskiego, zastępcy Feliksa Widy-Wirskiego. Od listopada 1945 do sierpnia 1946 był sekretarzem Zarządu Głównego SP, by w sierpniu 1946 objąć funkcję sekretarza generalnego partii (do grudnia tego roku). W tym samym miesiącu został przez Edwarda Osóbkę-Morawskiego mianowany wojewodą obejmując stanowisko zwolnione przez partyjnego kolegę. Na przełomie 1946 i 1947 był wiceprezesem ZG SP, a od maja 1947 do lutego 1949 pełnił obowiązki prezesa partii. W 1947 popadł konflikt z Feliksem Widy-Wirskim na tle stosunku do Kościoła katolickiego. Po objęciu prezesury bezskutecznie próbował usunąć Wirskiego z partii. W lutym 1949 sam został odsunięty od władzy w SP przez grupę opozycjonistów, od tego czasu sprawował urząd przewodniczącego Rady Naczelnej Stronnictwa (do lipca 1950). W styczniu 1950 został na krótko wyrzucony z ugrupowania.

W grudniu 1945 uzyskał mandat posła do Krajowej Rady Narodowej. Ponad rok później wybrano go na posła na Sejm Ustawodawczy, w którym pełnił obowiązki przewodniczącego Komisji Wyznaniowej i Narodowościowej (jedyne stanowisko przewidziane dla SP, 1947–1949) oraz Klubu Poselskiego SP (1949–1950). Po likwidacji partii przeszedł do Stronnictwa Demokratycznego, gdzie był m.in. wiceprzewodniczącym Rady Naczelnej (1950–1954), a później również członkiem CK (1958–1961). Po odwilży październikowej powrócił do Sejmu, będąc w latach 1957–1961 posłem z ramienia SD.

Od 1950 pracował jako wicedyrektor Państwowego Instytutu Naukowego Leczniczych Surowców Roślinnych w Poznaniu. Trzy lata później zamienił to stanowisko na prezesurę w Poznańskich Zakładach Terenowych Przemysłu Materiałów Budowlanych, którą sprawował do śmierci. Został pochowany na cmentarzu Górczyńskim w Poznaniu^[2].

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski^[3]
• Złoty Krzyż Zasługi (1946)^[4]

• Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, Warszawa 1991
• Andrzej Andrusiewicz, Stronnictwo Pracy: 1937–1950 : ze studiów nad dziejami najnowszymi chadecji w Polsce, Warszawa 1988
• Mirosław Piotrowski, Służba idei czy serwilizm?: Zygmunt Felczak i Feliks Widy-Wirski w najnowszych dziejach Polski, Lublin 1994
• (red. Marian Rybicki), Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej: 1947–1952, IPiP PAN, Wrocław 1977