Stanisław Nagy

Kardynał diakon
In Te, Cor Iesu, speravi W Tobie, Serce Jezusa, swą ufność złożyłem
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	30 września 1921 Bieruń Stary
Data i miejsce śmierci	5 czerwca 2013 Kraków
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	sercanie
Prezbiterat	8 lipca 1945
Nominacja biskupia	7 października 2003
Sakra biskupia	13 października 2003
Kreacja kardynalska	21 października 2003 Jan Paweł II
Kościół tytularny	Matki Bożej ze Schodów
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Kazimierz Nagy^[1] (ur. 30 września 1921 w Bieruniu Starym, zm. 5 czerwca 2013 w Krakowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, sercanin, profesor nauk teologicznych, arcybiskup, kardynał diakon od 2003.

Urodził się 30 września 1921 w Bieruniu Starym^[2][3]. W latach 1934–1937 był uczniem niższego seminarium duchownego sercanów w Krakowie. W 1937 wstąpił do Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego. Po rocznym nowicjacie w Felsztynie złożył pierwszą profesję^[4]. W czasie II wojny światowej odbył konspiracyjne studia filozoficzne i teologiczne u krakowskich reformatów^[5]. Śluby zakonne złożył 22 września 1941^[6]. 8 lipca 1945 w zgromadzeniu sercanów otrzymał święcenia prezbiteratu, których udzielił mu biskup pomocniczy krakowski Stanisław Rospond^[7]. W 1948 uzyskał magisterium na Uniwersytecie Jagiellońskim. Studia kontynuował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie w 1950 obronił licencjat, w 1952 doktorat (dysertacja Urząd nauczycielski w Kościele pierwotnym napisana pod kierunkiem ks. Bolesława Radomskiego^[8]), a w 1968 uzyskał habilitację (rozprawa «Via notarum» we współczesnej eklezjologii apologetycznej)^[5][6]. W latach 1968–1969 przebywał na stypendium naukowym na Katolickim Uniwersytecie w Leuven^[5].

W latach 1947–1950 pełnił funkcję rektora Małego Seminarium Księży Sercanów w Krakowie-Płaszowie, a w latach 1952–1958 rektora Wyższego Seminarium Księży Sercanów w Tarnowie^[6]. Od 1956 do 1962 był kierownikiem Studium Teologicznego Księży Sercanów w Krakowie, które powstało z jego inicjatywy^[2][6]. W 1958 został zatrudniony na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie podjął wykłady z teologii fundamentalnej^[2]. W 1963 został mianowany adiunktem w Katedrze Eklezjologii, a w 1972 docentem^[9]. W 1979 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1985 profesorem zwyczajnym. W latach 1972–1974 sprawował urząd prodziekana Wydziału Teologii^[6]. Od 1970 był kierownikiem nowo utworzonej Sekcji Teologii Porównawczej i Ekumenicznej, a w latach 1972–1991 kierownikiem Katedry Eklezjologii Fundamentalnej^[10]. Zasiadał w Radzie Naukowej Instytutu Jana Pawła II, której przewodniczył w latach 1982–2007^[5]. Należał także do Senackiej Komisji Stypendialnej^[2]. Ponadto od 1973 był wykładowcą Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu^[10], wykładał również na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz w Wyższym Seminarium Księży Sercanów w Stadnikach^[9][11][6].

W latach 1983–1991 był przewodniczącym Sekcji Profesorów Teologii Fundamentalnej przy Komisji Episkopatu ds. Nauki^[6]. Uczestniczył w pracach Komisji Episkopatu ds. Ekumenizmu^[2]. Z nominacji papieża Jana Pawła II w latach 1986–1996 był członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej^[12]. Ponadto w latach 1973–1974 wchodził w skład Komisji Mieszanej Katolicko-Luterańskiej, powołanej przez Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan i Światową Federację Luterańską^[6]. W latach 1985 i 1991 uczestniczył jako ekspert w synodach biskupów w Rzymie^[2][12]. Był redaktorem działu ekumenicznego Encyklopedii Katolickiej, należał do kolegium redakcyjnego „Roczników Teologicznych”^[10].

W latach 70. i 80. XX w. działał w krakowskim duszpasterstwie studentów medycyny i pracowników służby zdrowia^[5].

28 września 2003 papież Jan Paweł II ogłosił jego nominację kardynalską^[13][14]. 7 października 2003 został prekonizowany arcybiskupem tytularnym Hólaru^[1]. Święcenia biskupie przyjął 13 października 2003 w katedrze na Wawelu^[6]. Udzielił mu ich kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, z towarzyszeniem kardynała Mariana Jaworskiego, arcybiskupa metropolity lwowskiego, i arcybiskupa Józefa Kowalczyka, nuncjusza apostolskiego w Polsce^[6][1]. Na swoje zawołanie biskupie wybrał słowa „In Te, Cor Iesu, speravi” (W Tobie, Serce Jezusa, swą ufność złożyłem)^[15]. Na konsystorzu 21 października 2003 został kreowany kardynałem diakonem kościoła Matki Bożej ze Schodów^[16][17]. 25 stycznia 2004 objął swój kościół tytularny^[18]. Jako że do godności kardynała został wyniesiony po ukończeniu 80 roku życia, nie miał prawa do uczestniczenia w konklawe^[19]. W związku z tym nie brał udziału ani w konklawe w 2005, ani w 2013^[1].

Zmarł 5 czerwca 2013 w Krakowie^[10]. 11 czerwca 2013 został pochowany obok kardynała Andrzeja Marii Deskura w krypcie sanktuarium bł. Jana Pawła II, znajdującego się na terenie Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się” w Krakowie^[20].

W 2008 prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[21].

Nadano mu honorowe obywatelstwo Bierunia (2003)^[9] i powiatu bieruńsko-lędzińskiego (2006)^[22]. W 2012 odebrał Złotą Odznakę za Zasługi dla Województwa Śląskiego^[23].

W 2009 otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu^[24]. W 2012 miało miejsce uroczyste odnowienie jego doktoratu na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (traktowane na równi z doktoratem honoris causa)^[25]. W 2007 został uhonorowany medalem Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego^[26].

• Stanisław Nagy w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy  [dostęp 2020-06-28] (ang.)
• Stanisław Nagy (arch.) na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-07].
• Stanisław Nagy [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-06-10]  (ang.).
• Stanisław Nagy, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-03-30] .
• Stanisław Nagy w katalogu Biblioteki Narodowej. [dostęp 2019-08-01].