Stanisław Marcinów
| Data i miejsce urodzenia |
4 maja 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 maja 1980 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Stanisław Marcinów (ur. 4 maja 1901 w Darachowie[1], zm. 11 maja 1980 w Warszawie) – polski rzeźbiarz, wykładowca akademicki.
Życiorys
Studiował na wydziale architektury Politechniki Lwowskiej w latach 1921–1922[1], a następnie w pracowni Xawerego Dunikowskiego na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1922–1928[1]. W Krakowie należał do grupy Zwornik[1]. Po ukończeniu studiów pracował jako scenograf w teatrze Gong w Krakowie[2]. W 1923 poślubił córkę burmistrza Nowego Targu Janinę Rajską[2]. Zagrożony aresztowaniem podczas II wojny światowej ukrywał się, początkowo w Krościenku, a następnie w Krakowie[2].
Po II wojnie światowej przeprowadził się na Śląsk[2]. W 1945 roku współpracował z Wydziałem Kultury i Sztuki Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach w organizacji życia artystycznego na Śląsku[1]. Był dyrektorem Liceum Sztuk Plastycznych i Liceum Technik Plastycznych w Katowicach w latach 1945–1947[1]. Następnie pracował jako wykładowca na Wydziale Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – Oddział w Katowicach w latach 1947–1963[1], od 1964 do 1970 roku pracował tamże jako docent[1]. W 1952 przeniósł się do Warszawy i został wykładowcą na Wydziale Rzeźby warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych[2]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Wiktorskiej 83/87 m.35[3]. Zmarł 11 maja 1980[4]. Został pochowany na Cmentarzu Wilanowskim[2].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (18 stycznia 1946)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[3]
Nagrody
- nagroda Związku Polaków w Ameryce w konkursie na pomnik Władysława Orkana (1935)[3]
- nagroda miasta Krakowa (Wystawa Okręgu Krakowskiego Związku Polskich Artystów Plastyków (1939)[3]
- I nagroda w konkursie na Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej w Sosnowcu[3]
- nagrody Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach (1948, 1957)[3]
Twórczość
Zajmował się rzeźbą zarówno monumentalną, jak i kameralną, rzeźbił w kamieniu naturalnym i sztucznym, wykorzystywał także gips polichromowany[1]. Jego rzeźby po 1945 roku powstały w duchu socrealizmu[2]. Publikował ponadto teksty o sztuce w „Kulturze”, „Odrze”, „Trybunie Ludu”[1].
Wybrane dzieła:
- scenografia dla teatru Gong w Krakowie (1928)[1]
- rzeźby do katedry na Wawelu z Wandą Ślędzińską i Xawerym Dunikowskim (1930)[1]
- płaskorzeźba Ostatnia wieczerza dla Śląskiego Seminarium Duchownego[1]
- część attyki Seminarium Częstochowskiego w Krakowie[1]
- pomnik Adama Mickiewicza do parku miejskiego w Nowym Targu[2]
- projekt tablicy upamiętniającej dziesiątą rocznicę Bitwy Warszawskiej, którą umieszczono na frontonie ratusza w Nowym Targu[2] (1930)
- pomnik Władysława Orkana w Nowym Targu[1] (z Michałem Rekuckim, 1932–1933[2], odsłonięty w 1933 roku na placu Juliusza Słowackiego)
- Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej w Katowicach (1948)[1]
- Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej w Sosnowcu (1948)[1]
- rzeźby do Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku (1953–1955)[1] (zob. rzeźby w Parku Śląskim)
- supraporty oraz płaskorzeźba w holu Pałacu Młodzieży w Katowicach (1953–1955)[1]
- pomnik Włodzimierza Lenina dla Kopalni Węgla Kamiennego Wesoła (1968)[1]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Marcinów Stanisław. W: Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970. Słownik biograficzny. Maria Serafińska (kierownik redakcji). Warszawa: Okręg Warszawski ZPAP, 1972, s. 351.
- ↑ a b c d e f g h i j Artyści związani z Nowym Targiem. Stanisław Marcinów (1901–1980). Urząd Miasta Nowy Targ. [dostęp 2020-05-23].
- ↑ a b c d e f g Marcinów Stanisław. W: Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970. Słownik biograficzny. Maria Serafińska (kierownik redakcji). Warszawa: Okręg Warszawski ZPAP, 1972, s. 352.
- ↑ Spis zmarłych. Nazwiska z zakresu Marciniec-Marcza » Lista zmarłych « www.nekrologi-baza.pl [online] [dostęp 2023-05-16] (pol.).
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58 „w uznaniu zasług dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele pracy organizacyjnej przy utworzeniu administracji państwowej i samorządu, uruchomienia uczelni i odbudowie demokratycznej państwowości polskiej na ziemiach województwa Śląsko-Dąbrowskiego”.