Stanisław Kuniczak
| |
 podpułkownik dyplomowany artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 października 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 maja 1974 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Stanowiska |
szef sztabu brygady |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Stanisław Bronisław Kuniczak (ur. 15 października 1900 we Lwowie, zm. 14 maja 1974 w Londynie) – podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, w 1972 mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie na stopień generała brygady.
Życiorys
Urodził się 15 października 1900 we Lwowie, w rodzinie Jana i Emilii z Trojanowskich, córki powstańca styczniowego[1]. W wieku sześciu lat przeniósł się z rodzicami do Wiednia i tam ukończył szkołę powszechną[1]. Od 1910 ponownie mieszkał we Lwowie, gdzie podjął naukę w C. K. Gimnazjum VIII we Lwowie[1][2][3].
Po wybuchu I wojny światowej w 1914 w wieku 14 lat wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej we Lwowie[1]. W lipcu 1916 przeszedł do służby w Legionach Polskich, będąc żołnierzem-kanonierem 1 pułku artylerii w składzie II Brygady, później w szeregach Polskiego Korpusu Posiłkowego[1]. Po bitwie pod Rarańczą w połowie lutego 1918 został internowany w Huszt[1]. Wcielony do armii austro-węgierskiej i 5 maja 1918 w szeregach 46 pułku artylerii ciężkiej wysłany na front włoski nad rzekę Piave[1].
W listopadzie 1918 wziął udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej[1]. Po wstąpieniu do Wojska Polskiego pełnił służbę w Szkole Podchorążych Artylerii i 1 pułku artylerii polowej Legionów (do grudnia 1920). W 1919 zdał egzamin dojrzałości[1]. Podjął studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, które wkrótce przerwał i kontynuował karierę wojskową[1].
W latach 1920–1923 pełnił służbę w 29 pułku artylerii polowej w Grodnie. 10 listopada 1923 został przydzielony z Obozu Szkolnego Artylerii w Toruniu do 5 pułku artylerii polowej we Lwowie[4]. W latach 1933–1935 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu studiów do 1939 kierował Ekspozyturą Nr IV Oddziału II Sztabu Głównego WP w Katowicach[5]. W 1938 kierował placówką wywiadowczą „Boruta” w Wiedniu. Po anschlussie Austrii aresztowany przez Gestapo. Uwolniony na prośbę rządu polskiego, oficjalnie na prośbę władz niemieckich.
Ożenił się z Marią Georgeon, siostrą Ireny, która została żoną Wacława Kuchara, sportowca LKS Pogoń Lwów[1]. Został kierownikiem sekcji piłkarskiej Pogoni Lwów, sędzią piłkarskim[1].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 pełnił służbę w Oddziale II sztabu Armii „Kraków”. Po agresji ZSRR na Polskę przekroczył granicę polsko-rumuńską. W Bukareszcie został szefem tajnej ekspozytury RKW[1]. Następnie przedostał się na zachód i wstąpił do Wojska Polskiego we Francji[1]. W marcu i kwietniu 1940 przebywał na stażu we francuskim 9 Korpusie na odcinku lotaryńskim na Linii Maginota[1]. Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii i został żołnierzem Polskich Sił Zbrojnych. Od lipca 1940 do grudnia 1943 był oficerem Oddziału II, potem Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Od grudnia 1943 do maja 1944 był wykładowcą w Wyższej Szkole Wojennej w Szkocji, a od maja 1944 do lutego 1945 szefem Oddziału III Operacyjnego Sztabu I Korpusu Polskiego. W lutym 1945 mianowany został zastępcą dowódcy 14 pułku artylerii lekkiej 4 Dywizji Piechoty.
Po demobilizacji osiadł w Londynie. Był założycielem w 1960 i od początku do końca życia pierwszym prezesem Koła Lwowian w Londynie[1][6]. 3 czerwca 1971 Prezydent RP na Uchodźstwie, August Zaleski mianował go Ministrem Spraw Społecznych w rządzie Zygmunta Muchniewskiego[7]. 4 maja 1972 Prezydent RP na Uchodźstwie, August Zaleski awansował na generała brygady. 18 lipca 1972 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, Stanisław Ostrowski mianował go Ministrem Spraw Społecznych w rządzie Alfreda Urbańskiego[8]. 30 stycznia 1974 Prezydent RP na Uchodźstwie, Stanisław Ostrowski mianował go Prezesem Najwyższej Izby Kontroli[9].
Ostatnie niespełna dwa miesiące przebywał w szpitalu w Londynie[1]. Zmarł 14 maja 1974 w Londynie[1]. Po mszy św. w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie 22 maja 1974 został pochowany na tamtejszym cmentarzu Chiswick New Cemetery[1] (Block D, class A, gr. 103)[10], a 15 listopada 1975 został poświęcony pomnik nagrobny[11].
Awanse
- porucznik – 1 grudnia 1920
- kapitan – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931
- major – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 i 46. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12][13]
- podpułkownik – 1 marca 1944[14]
- pułkownik – 15 sierpnia 1964[14][15]
- generał brygady – 4 maja 1972[14]
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1974)[16]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (31 stycznia 1974)[16]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi[1]
- Medal Niepodległości (19 grudnia 1933)[17]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[18]
- Krzyż Armii Krajowej[1]
- Krzyż Wojenny 1941–1944 (1967, Jugosławia)[19]
- Złota odznaka honorowa Koła Lwowian w Londynie (1970)[20]
- Tytuł honorowego prezesa Gminy Polskiej Zachodniego Londynu (19 kwietnia 1970)[21]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Adam Treszka, Mieczysław Młotek. Stanisław Kuniczak. „Biuletyn”. Nr 26, s. 0-7, 100-101, Czerwiec 1974. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum VIII we Lwowie za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 105.
- ↑ Stefan Legeżyński. Ósme gimnazjum we Lwowie. „Biuletyn”. Nr 27, s. 42, Grudzień 1974. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 686.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 423.
- ↑ Kronika. „Biuletyn”. Nr 34, s. 35, Czerwiec 1978. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Dziennik Ustaw RP Nr 3 z 22 lipca 1971 r.
- ↑ Dziennik Ustaw RP Nr 3 z 21 lipca 1972 r.
- ↑ Dziennik Ustaw RP Nr 1 z 8 lutego 1974 r.
- ↑ Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-20] (pol.).
- ↑ Kronika. „Biuletyn”. Nr 29, s. 85, Grudzień 1975. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 166.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 118, autorzy błędnie podali, że na stopień majora został mianowany 3 maja 1940.
- ↑ a b c Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 118.
- ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 7, awans został ogłoszony w Dzienniku Personalnym Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych nr 12 z 1964 roku.
- ↑ a b Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 20, Nr 4 z 31 grudnia 1974.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 292, poz. 318 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Lwowianie odznaczeni jugosłowiańskim krzyżem. „Biuletyn”. Nr 1 (12), s. 71, Czerwiec 1967. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Odznaka honorowa Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 19-20, s. 111, Lipiec 1971. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Wiadomości o lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Wyróżnienie lwowian. „Biuletyn”. Nr 1 (18), s. 75, Lipiec 1970. Koło Lwowian w Londynie.
Bibliografia
- Stefan Dembiński: Lista Oficerów Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie według awansów dokonanych zarządzeniami Prezydenta Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem rodzajów broni i służb. [w:] Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie [on-line]. 1969-06-30. [dostęp 2019-02-16].
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
| II Rzeczpospolita | |
|---|---|
| RP na Uchodźstwie | |
| Polska Ludowa | |
| III Rzeczpospolita |
