Spod ciemnej gwiazdy
Spod ciemnej gwiazdy – tytuł drugiego zbioru opowiadań[1][2] lub nowel[3][4] Karola Irzykowskiego (pierwszy to Nowele, 1906), który ukazał się w Łodzi w 1922 roku. W jego skład wchodziło dziesięć utworów, z których najwcześniejszy został opublikowany w prasie jeszcze w roku 1908 (Almanzor).
W utworach tych Irzykowski koncentrował się na psychologicznej analizie zjawisk irracjonalnych. Znaleźć tu można wiele utworów o charakterze fantastycznym. Jedna z nich, zatytułowana Wagon astralny, stanowi pastisz opowiadań Stefana Grabińskiego, którego Irzykowski był wielkim orędownikiem. Utworem, do którego krytyk przykładał największą wagę, jest Pyriphlegeton, czyli Niepokalane poczęcie (Prolog do dramatu). Irzykowski zamieścił w niej wiele odniesień autobiograficznych dotyczących śmierci pierworodnej córki, Basi.
Okładkę zbioru projektował Canis de Canis, pod którym to pseudonimem ukrywał się przyjaciel Irzykowskiego Feliks Kuczkowski.
Według Barbary Winklowej, krytycy zbiór ten "przyjęli chłodno"[3].
Bibliografia
- W Pismach zebranych Irzykowskiego - wraz z pozostałymi nowelami i fragmentami pomysłów - w tomie: Nowele, opracowanie tekstu: Jadwiga Grodzicka, informacja bibliograficzna (oraz Addenda do tomu Wiersze. Dramaty): Barbara Winklowa, Kraków 1979.
Przypisy
- ↑ Halina Bursztyńska, Między krytyką a prozą artystyczną pozytywizmu i modernizmu, Uniwersytet Śląski, 1988, s. 120, ISBN 978-83-226-0148-8 [dostęp 2024-12-23].
- ↑ Halina Maria Dąbrowolska, O Karolu Irzykowskim: wspomnienie biograficzne i komentarze do dzieł oraz Karola Irzykowskiego część niewydanych rękopisów, Wyd-wo W. Bąka, 1947, s. 49 [dostęp 2024-12-23].
- ↑ a b Barbara Winklowa, Karol Irzykowski, życie i twórczość, Wydawn. Literackie, 1987, s. 1839, ISBN 978-83-08-01504-9 [dostęp 2024-12-23].
- ↑ Życie i myśl, Pax., 1957, s. 36 [dostęp 2024-12-23].