Skleryt
Skleryt – stwardniała, zesklerotyzowana lub zwapniała część ciała niektórych zwierząt. Terminu tego w różnych grupach zwierząt używa się do określania różnych struktur, na przykład u stawonogów – ektodermalnych, a u szkarłupni – mezodermalnych.
Skleryty owadów
U owadów każdy typowy pierścień ciała składa się z czterech sklerytów:
- brzusznego (sternit),
- bocznego (pleura; są dwa skleryty boczne),
- grzbietowego (tergit).
Skleryty szkarłupni
Znaczna część strzykw nie ma szkieletu zewnętrznego, występują jedynie znajdujące się wewnątrz ciała zwapniałe skleryty[1]. Stąd zapis kopalny tych zwierząt ogranicza się najczęściej tylko do izolowanych sklerytów; ich badaczką była Marthe Deflandre-Rigaud. Z dewonu Polski podano kilkadziesiąt gatunków sklerytów różnych grup szkarłupni[2].
Skleryty w paleontologii
Skleryty są często jedyną formą zapisu różnych nieznanych skądinąd grup kopalnych, szczególnie wśród faun kambryjskich (tzw. small shelly fossils). Całość zespołu sklerytów nazywa się sklerytomem (odpowiednik szkieletu)[3]. Całe sklerytomy znajduje się jedynie w bardzo rzadkich przypadkach; zwykle znajduje się izolowane skleryty.
Inne użycia terminu „skleryt”
U ryb sklerytami czasem określa się pierścienie na łuskach. Sklerytami nazywane są też spikule gąbek.
Przypisy
- ↑ Raymond C. Gutschick, Sclerites, HolothurianSclerites, holothurian, Encyclopedia of Earth Science, Berlin, Heidelberg: Springer, 1979, s. 744–746, DOI: 10.1007/3-540-31078-9_125, ISBN 978-3-540-31078-5 [dostęp 2023-10-27] (ang.).
- ↑ A. Boczarowski, Isolated sclerites of Devonian non−pelmatozoan echinoderms., „Palaeontologia Polonica”, 59, 2001, s. 3–220.
- ↑ Stefan Bengtson, Taxonomy of Disarticulated Fossils, „Journal of Paleontology”, 59 (6), 1985, s. 1350–1358, ISSN 0022-3360, JSTOR: 1304949 [dostęp 2023-10-27].
Bibliografia
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.