Simplontunnel
 Północny wlot tunelu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Państwo | |
| Miejscowość | |
| Rodzaj |
tunel kolejowy |
| Długość |
zachodni – 19 823 m |
| Liczba tub |
2 |
| Data otwarcia |
19 maja 1906 |
| Budowa | |
| Data budowy |
1898–1905 (I tuba) |
| Zarządzanie | |
| Płatny |
Nie |
| Koncesjonariusz | |
Położenie na mapie Valais  | |
Położenie na mapie Szwajcarii  | |
 46°16′21,8″N 8°05′49,3″E/46,272722 8,097028
| |
Simplontunnel – tunel kolejowy łączący szwajcarską miejscowość Brig-Glis z włoskim Iselle di Trasquera.
Historia
W latach 70. XIX w. powstał projekt tzw. Ligne d’Italie, czyli linii kolejowej łączącej tunelem dolinę górnego Rodanu w Valais z piemoncką doliną Val d’Ossola. W 1878 r. do Brig-Glis doprowadzono linię kolejową z dalszą koncepcją jej przedłużenia w kierunku południowym. W 1889 r. na konferencji, w której wzięli udział przedstawiciele kolei szwajcarskich, jak i włoskich, podjęto decyzję o budowie tunelu bazowego o długości niemal 20 km, łączącego oba państwa. W 1896 r. ostatecznie wynegocjowano warunki finansowania i budowy tunelu między stronami. Jeden wylot tunelu miał być w szwajcarskim Brig-Glis, a drugi na stacji Iselle di Trasquera. Ze względów strategicznych ustalono, iż granica państwowa ma przebiegać równo pośrodku tunelu. W tym samym roku ruszyła budowa pierwszej tuby. Przy budowie pracowało ok. 3000 osób, z czego 67 zginęło w wyniku wypadków na budowie. 19 maja 1906 r. tunel oficjalnie przekazano kolejom szwajcarskim. W 1912 r. rozpoczęto prace budowlane nad drugą tubą Simplon II o długości 19 823 m, biegnącą równolegle do pierwszej nitki. Jej uruchomienie miało miejsce w 1921 r.[1][2] Do 1930 r. w trakcji poprowadzonej w tunelu obowiązywało napięcie 3 kV 16,5 Hz AC. Później zmieniono je na system obowiązujący na innych liniach kolejowych w Szwajcarii – 15 kV 16,7 Hz AC[3].
Tunel Simplon, mierzący 19 803 m (tunel wschodni) oraz 19 823 m (tunel zachodni), był najdłuższym tunelem kolejowym na świecie do czasu otwarcia w 1982 r. tunelu Dai-Shimizu w Japonii. Od nazwy przełęczy oraz tunelu pochodziła nazwa łączącego Paryż ze Stambułem pociągu Simplon-Orient Express, którego trasa przebiegała tędy od 1920 r. do końca jego kursowania w 1962 r.[4]
Dane techniczne
- długość: 19 803 m / 19 823 m
- wysokość bezwzględna:
- Brig-Glis: 865,8 m n.p.m.
- Iselle di Trasquera: 633,5 m n.p.m.
- najwyższy punkt: 705 m n.p.m.
- maksymalne nachylenie podjazdu: 7‰
Przewóz samochodów koleją
Od 1959 r. na odcinku Brig-Glis – Iselle di Trasquera realizowane są przewozy samochodów pociągiem, co pozwala uniknąć drogi przez wysoką przełęcz Simplonpass. W 1993 r., ze względu na niewielkie zainteresowanie, kursowanie pociągów samochodowych zawieszono, jednak połączenie reaktywowano w 2004 r. Podróż trwa ok. 20 min. Od 2017 r. połączenia obsługuje spółka BLS. Pociągi kursują w takcie 90 min.[5][6]
Budowa pierwszej nitki tunelu
Przebieg tunelu
Przekrój poprzeczny tunelu
Pociąg przewożący samochody na stacji w Iselle di Trasquera
Przypisy
- ↑ Przełęcz Simplon [online], Schweiz Tourismus [dostęp 2019-06-15] (pol.).
- ↑ 100 Jahre Simplon-Tunnel [online], S. W. I. swissinfo.ch [dostęp 2019-06-15] (niem.).
- ↑ Cezary Kowanda, Slalom po napięciach i rozstawach, „O kolei po kolei. Pomocnik historyczny Polityki”, 2015, s. 94–95, ISSN 2391-7717.
- ↑ Simplontunnel [online], brig-simplon.ch [dostęp 2019-06-15] (niem.).
- ↑ BLS betreibt ab dem 10.12.2017 den Autoverlad zwischen Brig und Iselle – 27.09.2017 – BLS AG [online], BLS, 12 sierpnia 2016 [dostęp 2019-06-15] (niem.).
- ↑ BLS Car Transport Simplon – Brig–Iselle – BLS AG [online], BLS, 20 września 2017 [dostęp 2019-06-15] (ang.).